4.4 De kust: zacht waar het kan, hard waar het moet

§4.4 De kust
Zacht waar het kan, hard waar het moet
1 / 33
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 33 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

§4.4 De kust
Zacht waar het kan, hard waar het moet

Slide 1 - Tekstslide

Waardoor wordt het kustgebied bedreigd?
Bekijk het volgende filmpje aandachtig en beantwoord dan de daarop volgende vraag.

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Video

Noem oorzaken voor de relatieve zeespiegelstijging waarmee Nederland te maken heeft.

Slide 4 - Open vraag

Slide 5 - Video

Bodemdaling
Oorzaken:
1. Oxidatie van veen
2. Inklinking klei
3. Gaswinning

1 en 2 zijn het gevolg van de verlaging van het grondwaterpeil (bemaling dus):
- vroeger om het "land" geschikt te maken voor landbouw
- droge zomers + opwarming aarde

Slide 6 - Tekstslide

Basiskustlijn: de ligging van gemiddelde kustlijn
De basiskustlijn komt (concluderend) in gevaar door:

- stijgende zeespiegel
- dalende bodem
- klimaatverandering -> krachtigere (herfst)stormen

Slide 7 - Tekstslide

NL'se kust
In Nederland is de kans op overstroming aanwezig
Echter, mensen voelen dat niet zo
De overheid wil dan ook inspelen op overstromings-risicobewustzijn

Slide 8 - Tekstslide

Nederlandse kust: Opbouw
Rond het jaar 1000, speelde het Waddengebied een nog veel grotere rol. De strandwallen werden steeds hoger en vormde uiteindelijk duinen.

Door natuurlijke processen werd het water achter de duinen ook steeds zoeter, waardoor veel veenvormig plaatsvond. Het veen werd feitelijk beschermd door de duinen. 

Slide 9 - Tekstslide

Veschillende functies van het duingebied
Vaak botsend!

Slide 10 - Tekstslide

Op sommige plaatsen is de duinenrij weg. Welke soort verdediging is dan nodig?
A
een eilandenrij
B
dynamische kustverdediging
C
zachte kustverdediging
D
harde kustverdediging

Slide 11 - Quizvraag

Het Deltaprogramma 2016

Slide 12 - Tekstslide

Deltaprogramma kust
Deltaprogramma kust wordt ingezet op waterveiligheid langs de kust, waarbij de kust in de toekomst veilig, aantrekkelijk en economisch sterk blijft.
Het gaat hier voornamelijk om dynamisch kustbeheer --> er wordt daarin gebruik gemaakt van zee en wind:
--> zacht waar het kan, hard waar het moet

Slide 13 - Tekstslide

Kustbescherming
De NL’se kust bestaat grotendeels uit zand  afhankelijk van de getijden of de kust groeit of krimpt
Om de kust zowel onder als boven water hoog genoeg te houden, wordt het zand aangevuld d.m.v. zandsuppleties

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Tekstslide

Dynamisch systeem
  • Zandverplaatsingen en stromingen maken de kust tot een systeem dat steeds beweegt en verandert: een dynamisch systeem. 
  • De kustverplaatsing verloopt vooral in noordoostelijke richting. 
  • Tal van kustprocessen zorgen voor opbouw en afbraak van de kust onder invloed van de krachten van wind en water. 

Slide 16 - Tekstslide

Wind
De wind is een van de voornaamste krachten in het kustproces. De overheersende windrichting is vanuit het zuidwesten. Zandverlies betekent kusterosie.

Vooral bij stormen veel afslag. 
Hersteld natuurlijk bij stabiele kusten
Tenzij: structurele erosie: wind en getij nemen zand mee. 

Slide 17 - Tekstslide

Golven
De golfsnelheid is in diep water hoger. Daardoor sedimentatie bij de kust. 
Golven schuin op de kust veroorzaken stranddrift. Daarbij wordt zand gemiddeld in noordoostelijke richting verplaatst.

Slide 18 - Tekstslide

Zandmotor
De zandmotor is een pilotproject --> proberen om met het water te werken, ipv ertegen
Doel is onderzoeken of de natuur het zand voor onze kust kan verspreiden
Voor het eerst in 1 keer een hele grote hoeveelheid zand neerleggen ipv elke 5 jaar kleine hoeveelheden

Slide 19 - Tekstslide

Zandmotor
Voor de kust is een schiereiland in de vorm van een haak aangelegd.
Het schiereiland steekt één kilometer ver in zee en is aan het strand twee kilometer breed.
Het zand komt 10 km voor de kust vandaan

Slide 20 - Tekstslide

Zandmotor
3 doelen voor de zandmotor specifiek:
  • Stimuleren van natuurlijke duinaangroei met zand van de zandmotor: veiligheid, natuur en recreatie
  • Genereren van kennis over kustonderhoud
  • Toevoegen van een aantrekkelijk recreatie- en natuurgebied voor de Delflandse kust

Slide 21 - Tekstslide

Slufter
Ontwikkelen dynamische kust waar de zee regelmatig overstroomt
Doel  natuurgebied en een zachte oplossing voor het overstromingsprobleem

Slide 22 - Tekstslide

Bij het Zwin, bij Bergen 
en op Texel krijgt 
de zee de ruimte om 
het land in te stromen. 
Dit heet een slufter

Door regelmatige overstromingen vanuit de zee krijgt het natuurgebied een hoge biodiversiteit

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Een zandmotor legt men aan voor...?
A
Verbetering van de kwaliteit van het zand
B
Verdediging van de kust
C
Het ondieper maken van de zee
D
Voor winnen van extra strand voor recreatie

Slide 25 - Quizvraag

De zandmotor is:
A
Vooroeversuppletie
B
Strandsuppletie
C
Onderwatersuppletie
D
Waddensuppletie

Slide 26 - Quizvraag

Een voorbeeld van een harde kust:
A
Duinen
B
Afsluitdijk
C
Slufter
D
Deltawerken

Slide 27 - Quizvraag

Bolwerkvorming
Kustbebouwing belemmert beweeglijkheid kust: 
Bolwerken zijn belemmering voor dynamisch handhaven

Bolwerkvorming verhoogt overstromingsrisico ➔ 
Bebouwingscontouren moeten de kuststrook veiligstellen

Slide 28 - Tekstslide

Voorbeeld van bolwerk-vorming
Gevaar: Zee komt “achterlangs” het land binnen
OF “voorlangs” onder de dijk door = verzilting

Hondsbossche Zeewering

Slide 29 - Tekstslide

Hondsbossche Zeewering
Bij harde waterkeringen ontstaat er bolwerkvorming. Deze waterkeringen zijn niet flexibel en bewegen dus niet mee met de dynamische kustprocessen. Bij de overgangen naar zachte kustverdedigingen ontstaan zwakke punten.
Hier is gekozen voor een hybride waterkering. Het strand is verbreed, voor deze redenen:
- extra recreatiemogelijkheden
- lagere kosten dan dijkverzwaring
- betere overgang tussen hard en zacht
Voor
Na

Slide 30 - Tekstslide

Wat is het belangrijkste nadeel van bolwerkvorming?
A
De kust verliest haar flexibiliteit.
B
Het beschadigd het aanzicht van de kust.
C
De kust kan sneller overstromen.
D
Het vergt veel meer onderhoud.

Slide 31 - Quizvraag

Welke uitspraak is fout.
A
Bolwerkvorming = als kust een starre grens wordt die veel bescherming nodig heeft.
B
Bebouwing zeezijde kust bevordert bolwerkvorming.
C
Bebouwing landzijde kust bevordert bolwerkvorming niet.
D
Door bolwerkvorming nemen de overstromingsrisico's toe.

Slide 32 - Quizvraag

Opdrachten
Maak de opdrachten van paragraaf 4.4 af in de online methode (= huiswerk)

Slide 33 - Tekstslide