BS 3 thema 4 EVOLUTIE BVJ 4V

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

WAT

* lezen 4.3, maken + nakijken      

   opdr. 1-9

** testjezelf 4.3
** groene context opgaven 4.3

*** lezen, maken, nakijken 4.4

HOE

individueel

in stilte

HULP NODIG

1. kijk in de tekst in je basisstof
2. schrijf je vraag op, vraag na afloop of tijdens een R-les aan je docent
3. vinger omhoog zodra docent langs je tafeltje loopt

actie - IN STILTE

Woordslang

DOEL = maak één lange slang

ACTIE = zet voor iedere definitie het juiste begrip

HOE = in  groepjes, door docent gemaakt

Prokaryoten

Eukaryoten

Zijn bacteriën prokaryoot of eukaryoot?

1. Eukaryoot
2. Prokaryoot

’s Zomers als het warm is, zie je soms groene lagen op het water van sloten en meren drijven. Het lijkt alsof er groene olieverf op het water is gemorst. Deze lagen bestaan uit zogenaamde ‘blauwwieren’, die zich bij warm weer in voedselrijk water snel vermeerderen. Blauwwieren zijn geen echte wieren. Het zijn eencellige organismen die wel een celwand hebben, maar geen celkern en geen bladgroenkorrels.
Tot welk rijk behoren blauwwieren?

1. planten
2. bacterien
3. schimmels
4. dieren

Schimmels (celkern+celwand)

heterotroof: voeding zich met dode resten van organismen

eencellige (gist) of meercellig (mycelium)

mycelium = netwerk van hyfen (schimmeldraden)

2 manieren van voortplanting

• knopvorming bij gist (ongeslachtelijk)
• door spoorvorming (geslachtelijk of ongeslachtelijk)

 

Voortplanting schimmels: sporen

Creationisme

Creationisme: alle levende 

wezens zijn door God 

geschapen

Lamarck

Lamarckisme (Lamarck,1744-1829)

Verworven eigenschappen tijdens het leven

worden doorgegeven aan de volgende

generatie.

Natuurlijke selectie

De stappen van evolutie

variatie

natuurlijke selectie

doorgeven aan nageslacht

x

x

x

genetische variatie

de verscheidenheid aan genotypen (en daarmee fenotypen)

binnen een populatie of soort.

Leg uit wat genetische variatie is en hoe dit kan bijdragen aan de overleving van een soort.

de evolutietheorie - stap 1

Iedereen is een beetje anders:

- Langer

- Puntigere snavel

- Dikker verenpak

- Mooiere vlekken

- Kleinere voeten

- Grotere vinnen

etc.

genetisch variatie door mutatie & recombinatie

recombinatie tijdens meiose

Op de eilanden van Nieuw-Zeeland kwamen in het verleden geen op de grond levende roofdieren voor. Op die eilanden ontstonden door evolutie allerlei loopvogelsoorten uit vliegende vogelsoorten.


Leg uit hoe door natuurlijke selectie het vermogen om te vliegen bij deze vogels verloren kan zijn gegaan.

Veel planten maken stoffen die hen beschermen tegen vraat door insecten. Plantenalkaloïden zijn zulke stoffen. Bij het Jacobskruiskruid (Senecio jacobaea) blijkt het gehalte aan alkaloïden te variëren van 0% tot 1% van het drooggewicht. Deze verscheidenheid berust op verschillen in genotype.

Noem de naam van het proces dat kan leiden tot uitsluitend jacobskruiskruidplanten met een hoog alkaloïdgehalte.

Bij chimpansees komt regelmatig kindermoord voor. Een man doodt dan een of meer jongen in de groep. De wetenschapper Sarah Blaffer Hrdy uitte de veronderstelling dat de evolutionaire achtergrond van dit gedrag is dat een man de jongen die niet van hem zijn, uitschakelt. Zijn genen hebben dan meer kans zich in de populatie te handhaven.

Hoe noemt men deze veronderstelling van Sarah Blaffer Hrdy?

1. Onderzoeksvraag
2. Hypothese
3. Observatie
4. Conclusie

Leerdoel BS 2: je kunt de kenmerken van prokaryoten noemen

Lees nu van de samenvatting leerdoel 4 door op blz. 67 en 77

vraag 27 en 28: 

WAT

* lezen, maken, nakijken 4.1, 4.2 en 4.3 en 

** lezen, maken, nakijken 4.4
*** groene context opgaven 4.4

HOE

individueel

in stilte

HULP NODIG

1. kijk in de tekst in je basisstof
2. schrijf je vraag op, vraag na afloop of tijdens een R-les aan je docent
3. vinger omhoog zodra docent langs je tafeltje loopt

actie - IN STILTE