1.1/1.2: Globalisering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Globalisering: 1.1 en 1.2        

Doelen

• De economische, politieke en culturele dimensies van het proces van mondialisering/globalisering  onderscheiden 
  
  
• Aangeven hoe deze dimensies elkaar beïnvloeden

Globalisering

Wat wordt bedoelt met:
de wereld wordt steeds kleiner?

Wat is globalisering?
(in eigen woorden)

Globalisering

"Proces waarbij de vervlechting tussen gebieden en samenlevingen op aarde toeneemt."

"Een voortdurend proces van wereldwijde economische, politieke en culturele integratie."

Kunnen wij samen tot een begrijpelijke definitie komen? 

Globalisering = 

Globalisering is het proces waarbij landen, economieën en culturen wereldwijd steeds meer met elkaar verbonden raken. 

Dit gebeurt door toenemende handel, technologische ontwikkelingen en communicatie, waardoor mensen en bedrijven over de hele wereld makkelijker met elkaar kunnen samenwerken en concurreren. Hierdoor worden grenzen tussen landen steeds minder belangrijk, wat zowel kansen als uitdagingen met zich meebrengt.

Ontstaan van het wereldsysteem

De basis is gelegd in de koloniale periode. 

Opfrissen Wereld - Globalisering

H3: typische vragen..

• Waarom verschuift vooral de maakindustrie naar het gebied rondom de Grote Oceaan?

• Welk demografisch voordeel heeft India boven het Verenigd Koninkrijk om in de toekomst economisch te groeien?

• Welke drie factoren, die samenhangen met globalisering, hebben sinds 1995 de internationale migratie versterkt?

• Wat is het verband tussen globalisering en het verdwijnen van                               kleine talen?

Absolute en relatieve afstand

Oorzaken globalisering

1. snel en goedkoop transport

2. moderne communicatiemiddelen 

Handelstromen

Welke wereldregio profiteert het minst van de toenemende wereldhandel?

1. Afrika
2. Azië
3. Europa
4. Noord-Amerika

Productieketen

Global Connectedness Index

DHL Directe buitenlandse investeringen (voorraad) volgens de DHL Global Connectedness Index 2014

Speciale economische zone

In 1980 kwam de eerste Speciale Economische Zone in China. 

Hier mochten buitenlandse bedrijven zich vestigen.

Voordelen voor bedrijven: weinig belasting betalen, lage lonen

Voordelen voor China: veel werkgelegenheid en kennis

Gevolgen wereldsysteem

Er ontstaan grote
verschillen tussen
landen en gebieden:

- Regionale ongelijkheid;

- Sociale ongelijkheid;

Centrum-periferie model

Werkvorm: Centrum-Periferie

Economisch	Centrum	Semi-periferie	Periferie
Bruto Nationaal Product
Beroepsbevolking

BNP (Inkomen)

Landbouw (1e)

Industrie (2e)

Diensten (3e)

Kies uit:

Hoog/Laag/Gemiddeld

Kies uit:

Hoog/Laag/Gemiddeld

Kies uit:

Hoog/Laag/Gemiddeld

Kies uit:
1e, 2e of 3e sector 

Kies uit:
1e, 2e of 3e sector 

Kies uit:
1e, 2e of 3e sector 

Werkvorm: Centrum-Periferie

Economisch	Centrum	Semi-periferie	Periferie
Bruto Nationaal Product	Hoog	Gemiddeld	Laag
Beroepsbevolking	3e sector	2e sector	1e sector

BNP (Inkomen)

Landbouw (1e)

Industrie (2e)

Diensten (3e)

Oorzaken en gevolgen van globalisering

Oorzaken globalisering (schrijf op of bewaar!)

1. Technologische ontwikkelingen, De belangrijkste oorzaak van globalisering is technologische vooruitgang, met name in transport en communicatie. 

2. Uitschuiven van de productieketen, Doordat de productieketen nu opgedeeld is over verschillende gebieden, is er meer wereldwijde uitwisseling van kennis, kapitaal, arbeid, cultuur etc.

Gevolgen globalisering

1. Goedkope producten en diensten

2. Groeiende ongelijkheid op mondiaal niveau

3. Culturen vervagen

Hoe kan het dat je het hele jaar door kiwi's en banen in de winkel kunt kopen? Ze groeien immers niet in Nederland. En wat heeft het begrip tijd-ruimte compressie hiermee te maken?

Global Village

tijd-ruimtecompressie

- Afname reistijden

- Afname transportkosten

- Verbetering infrastructuur

-> selectief, niet overal even

     snel

Wereldsysteem verandert door globalisering

Leg met het figuur uit hoe door. globalisering het wereldsysteem verandert

Door globalisering groeien vooral landen in de semiperiferie. Zij nemen in het wereldsysteem taken over van de centrumlanden.

Tot welke groep van landen horen de BRIC-landen?

Tot de semiperiferie. 

Hoe zie je dat in het figuur?

Net als de semiperiferie groeien de BRIC-landen snel.

Globalisering

• Wat wil de cartoonist met deze prent duidelijk maken?
• Om welke dimensie gaat dit?

3 soorten globalisering

1. Economische globalisering. Denk hierbij aan dingen als vrij verkeer van arbeidskracht en een verminderd belang van de fysieke afstand tussen de plaats van productie en de afzetmarkt.

2. Politieke globalisering. Bijvoorbeeld de afname van het belang van nationale overheden en minder soevereiniteit van staten. Een voorbeeld waarin dit te zien is, is de EU.

3. Culturele globalisering. Dit is bijvoorbeeld te zien aan Starbucks of McDonald's filialen die je overal ter wereld ziet. Ook staan er bijvoorbeeld gebedshuizen voor elk geloof in Nederland (synagoge, moskee).

Dimensies

Demografische dimensie

Economische dimensie

Fysische dimensie

Sociaal-culturele dimensie

Politieke dimensie

Match de kenmerken met
de juiste dimensie. 

geboorte en sterfte

migratie

werkgelegenheid

grondsoort

religie

verdeling macht

Schrijf onderstaand schema over in je schrift. 
Bedenk kenmerken van het soort globalisering.

Dimensie	Kenmerken van...
economische globalisering
politieke globalisering
culturele globalisering

Globalisering vanuit 3 dimensies 

Economische globalisering 

toenemende vervlechting en intensivering van de economische relaties tussen landen. 

Politieke globalisering 

toenemende vervlechting en intensivering van politieke relaties tussen landen. 

Culturele globalisering 

toenemende vervlechting van de levens van mensen en intensivering van culturele relaties tussen cultuurgebieden

Noteer van elk een voorbeeld 

Het proces van mondialisering/globalisering in economisch, politiek en cultureel opzicht beschrijven.

Technologische innovatie en vrijhandel
zijn de motoren van het globaliseringsproces.

Economische globalisering leidt vaak tot grotere economische verschillen
en concurrentie tussen gebieden en mensen

Netwerken (van bedrijven en migranten) omspannen de wereld en oefenen hun 

invloed uit op steden en gebieden. 

Wereldsteden spelen een belangrijke rol in deze netwerken.

Het proces van mondialisering/globalisering in economisch, politiek en cultureel opzicht beschrijven.

Globalisering leidt tot meer zeggenschap naar supranationale organisaties (VN, EU) en het verminderen van de invloed van de soevereine staat. 

Globalisering leidt tot politieke blokvorming: verschillende landen werken samen om gezamenlijk sterker te staan (EU), dit leidt ook tot tegenreacties! 

Het proces van mondialisering/globalisering in economisch, politiek en cultureel opzicht beschrijven.

Globalisering leidt tot integratie van gebieden en samenlevingen.

Culturele globalisering leidt tot tegenreacties zoals de herwaardering van regionale (en nationale) identiteiten.

Alles compleet? 

Dimensie	Kenmerken van...
economische globalisering
politieke globalisering
culturele globalisering

Uit je hoofd leren

Globalisering leidt tot integratie van gebieden en samenlevingen.

Economische ontwikkelingen zijn de drijvende kracht achter globalisering.

Netwerken (van bedrijven, instellingen, migranten) omspannen de wereld en oefenen hun invloed uit op steden en gebieden, op sociale groepen en op individuen.

Uit je hoofd leren

Economische globalisering gaat vaak samen met culturele globalisering en politiek samenwerken tussen gebieden of landen.

Economische globalisering leidt vaak tot grotere economische verschillen en concurrentie tussen gebieden en groepen mensen.

Culturele globalisering leidt tot tegenreacties zoals de herwaardering van regionale (en nationale) identiteiten

Je gaat een aantal bronnen bekijken.

Bij wat voor soort globalisering 

(economisch, cultureel of politiek) 

hoort deze bron? 

Economische, culturele of politieke globalisering? 

Economische, culturele of politieke globalisering? 

Economische, culturele of politieke globalisering? 

Occupy Wall Street protest locations around the world

Economische, culturele of politieke globalisering? 

European regions fighting to achieve independence
(or greater autonomy) 

En dan nog iets

'Alles' wat we doen heeft elders invloed:

Jouw goedkope T-shirt

De koffie die je drinkt

De make up die je gebruikt

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃