5.4 Samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

lidwoord

werk-

woord

zelfst

naamw

bijv

naamw

voorzetsel

het

de

een

werkt

gekeken

graai

lucht

gaten

olifant

gouden

deftige

knappe

achter

onder

tussen

Wat is de persoonsvorm altijd?

1. Een zelfstandig naamwoord
2. Een bijvoeglijk naamwoord
3. Een werkwoord
4. Een voorzetsel

Wat is het onderwerp?

De docent vindt dit een heel leuk onderwerp.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. Het eerste werkwoord van een zin.
2. Alle werkwoorden uit de zin.
3. Het laatste werkwoord van een zin.

Hoe vind je
het werkwoordelijk gezegde?

1. Wie/ Wat?
2. Wie/ Wat + onderwerp?
3. Wie/ Wat + persoonsvorm?
4. PV + andere werkwoorden

Wat zijn voegwoorden?

1. tulp, school, hond
2. hij, het, wij
3. de, het, een
4. en, omdat, want

Bij alle voegwoorden plaats je een komma voor het voegwoord.
Behalve bij het voegwoord .......

1. maar
2. en
3. of
4. want

Wat zijn voegwoorden?

1. om / nu
2. want / toen
3. maar / en
4. maar / toen

Wat is het voegwoord?
Toen het regende werd ik met de auto gebracht.

1. het
2. toen
3. regende
4. gebracht

Wat is het voegwoord?
Hij kwam te laat, omdat hij zich verslapen heeft.

1. verslapen
2. kwam
3. hij
4. omdat

Wat zijn kenmerken van samengestelde zinnen?

1. Er staan een aantal woorden met hoofdletters in de zin.
2. Er staan twee persoonsvormen in.
3. Er staat een signaalwoord of voegwoord in.
4. De zin bestaat altijd uit een hoofdzin en een bijzin.

Herken de
samengestelde zinnen.

1. Ik vind het fijn dat het mooi weer is.
2. De kinderen houden niet erg van skaten.
3. Een lange zin is niet altijd samengesteld.
4. Als je de stof herhaalt, onthoud je meer.

Samengestelde zinnen hebben twee of meer persoonsvormen

1. Juist
2. Onjuist

Samengestelde zinnen --> zijn zinnen met meer dan 1 persoonsvorm

Wat is de eerste stap als je samengestelde zinnen moet ontleden?

1. Kijken of er een voegwoord is
2. Kijken of er een woordje tussen het ow en pv staat
3. Kijken of je een woordje tussen ow en pv kan zetten
4. De persoonsvormen zoeken

Flevoland bestond vroeger niet,
want het IJsselmeer was nog niet drooggelegd.

Noteer de persoonsvormen van de samengestelde zin.

Flevoland bestond vroeger niet,
want het IJsselmeer was nog niet drooggelegd.

Noteer de onderwerpen van de samengestelde zin.

Rembrandt ging in de leer bij een meester-schilder,
omdat hij goed kon tekenen.

Noteer de persoonsvormen van de samengestelde zin.

Rembrandt ging in de leer bij een meester-schilder,
omdat hij goed kon tekenen.

Noteer de onderwerpen van de samengestelde zin.

Voordat de tandenborstel werd uitgevonden,
poetsten mensen hun tanden met zand, zout of gemalen krijt.

Noteer de persoonsvormen van de samengestelde zin.

Dinosauriërs zijn uitgestorven doordat _______.

Kies de juiste volgorde van het onderwerp en de persoonsvorm.

1. een meteoriet op de aarde viel
2. een metoriet viel op de aarde

Vincent van Gogh is nu beroemd, maar _______ tijdens zijn leven niet zo succesvol.

Kies de juiste volgorde van het onderwerp en de persoonsvorm.

1. hij was
2. was hij

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

SG

enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

Maak van de twee zinnen bij 1 een samengestelde zin. Gebruik het voegwoord dat tussen haakjes staat.