Trede 24: schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Trede 24

-LETTERLIJK

-HET PLEIDOOI

-IN SAMENHANG

Doelen

-Je hanteert tekstconventies voor artikelen.

-Je gebruikt de meest voorkomende leestekens foutloos.

-Je formuleert argumenten en tegenargumenten.

-Je geeft argumenten voor en tegen weer in een betogende tekst.

-Je hanteert figuurlijk taalgebruik, zoals uitdrukkingen.

-Je zorgt voor samenhang tussen de alinea’s.

ARTIKEL

https:

Nepnieuws

https://speld.nl

https://nieuwspaal.nl

Artikel schrijven

https:

Leestekens

Punt

Een punt zet je aan het eind van een zin.

Gebruik je bij afkortingen: etc. – enz. – P.J. Pietersen.

Niet alle afkortingen schrijf je met punten: CDA, VARA.

Leestekens

Komma

Komma’s gebruik je om een zin overzichtelijk te maken.

• Een komma staat op de plaats waar je bij het hardop lezen even een rust neemt.
  
• In langere zinnen plaats je een komma voor de woorden waarmee een bijzin begint.
  

Voorbeeld:

Het schilderij, dat verplaatst moest worden, heeft de ‘operatie’ goed doorstaan.

Tussen twee persoonsvormen zet je een komma.

Voorbeeld:

Toen ze thuis kwam, zag ze dat de kerstverlichting al brandde.

Leestekens

• Tussen twee persoonsvormen zet je een komma.
  

Voorbeeld:

Toen ze thuis kwam, zag ze dat de kerstverlichting al brandde.

• Een bijstelling zet je tussen komma’s.
  

Voorbeeld:

Janneke, het leukste meisje uit 4h5, heeft nu ook de griep.

Leestekens

• Delen van opsommingen zet je tussen komma’s.

Voorbeeld:

Hij kocht andijvie, boerenkool, wortelen, aardappelen en een cd.

Leestekens

Puntkomma

Een puntkomma geeft een scheiding aan binnen een zin. Je kunt hem vervangen door een punt.

Voorbeeld:

Van de zomer gaan we naar Zuid-Frankrijk; daar is het altijd lekker warm.

Leestekens

Dubbele punt

• Een dubbele punt staat voor een opsomming.
  

De bezwaren tegen Athene in de zomer zijn: de hitte, de drukte en de smog.

• Een dubbele punt staat voor een verklaring.
  

Ik wil van de zomer niet naar Athene: het is me daar te warm.

• Een dubbele punt staat voor een zin die iemand gaat zeggen (de directe rede).
  

Ik zei: ‘Ik wil van de zomer niet naar Athene.’

Leestekens

Aanhalingstekens

• Aanhalingstekens gebruik je als je citeert.
  

‘Als het aan mij ligt,’ zei Bush,’ krijgt hij een eerlijk proces.’

• Als je een andere dan normale betekenis gebruikt.
  

Hij had daar tijdens de oorlog een ‘prettige’ tijd.

Leestekens

Uitroepteken

Aan het eind van een zin met een bevel of uitroep gebruik je een uitroepteken.

Hou daar mee op!

Geweldig!

Leestekens

Vraagteken

• Een vraagteken zet je aan het eind van een vraag.
  

Was jij de eerste die de berg beklom?

De leraar vroeg: ‘Was jij de eerste?’

• Geen vraagteken:
  

Hij vroeg me of ik de eerste was.

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Als het pijn doet geef je maar een gil

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.
Levi wil je die bak met pennen potloden en stiften aangeven

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Ik blijf vandaag thuis omdat ik schoolziek ben

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Donna kwam te laat op school ze had de bus gemist

‘Sara zei:‘ Ik heb een super vakantie gehad.

1. Goed
2. Fout

Fernando vroeg: ‘Wil je de suiker aangeven?’

1. Goed
2. Fout

Marly zei tegen Waldo: ‘Ik kan je niet vinden.’

1. Goed
2. Fout

Het jongetje vroeg aan zijn moeder: ‘Zijn we er bijna’?

1. Goed
2. Fout

De jongen riep: ‘Maurice, wacht even!’

1. Goed
2. Fout

Thomas zei ‘Daar heb ik geen zin in.’

1. Goed
2. Fout

Argumenten en tegenargumenten

https:

Argumenten 

Argumenten gebruik je om de lezer te overtuigen van je gelijk. Waar let je op bij het formuleren van je argumenten? 

1. Jouw argument moet geloofwaardig zijn. 

Het argument moet je kunnen controleren. Het moet berusten op een feit en niet op een mening.

Bijvoorbeeld:

Dit argument heb ik gelezen in een onderzoek. 

In het journaal heb ik gezien dat ...

Argumenten

2. Jouw argument moet interessant zijn. 

De lezer moet zich kunnen verplaatsen in je argument. Hij kan zichzelf de volgende vraag stellen. Geldt dat ook voor mij?

Bijvoorbeeld

Veel jongeren blijken gehoorschade te hebben....

Argumenten

3. Jouw argument moet herkenbaar zijn. Daarom begin je een argument met een signaalwoord. 

Bijvoorbeeld: 

Ten eerste ..., Ten tweede ..., Ten slotte ...

Bovendien ...

Want ...

Omdat ...

Argumenteren

Formuleer een argument voor de stelling: 

Een kind dat pest moet door de rest van de klas teruggepest worden.

Een kind dat pest moet door de rest van de klas teruggepest worden.

Argumenteren

Formuleer een argument tegen de stelling: 

Een kind dat pest moet door de rest van de klas teruggepest worden.

Een kind dat pest moet door de rest van de klas teruggepest worden.

Tegenargument weerleggen

Niet iedereen is het eens met de stelling van de schrijver. De mensen die het niet eens zijn met de stelling van de schrijver hebben ook argumenten = tegenargumenten

Bijvoorbeeld: het wordt heel druk in school. Hierdoor kunnen leerlingen zich niet concentreren. 

Als je een tegenargument weerlegt dan vertel je waarom een tegenargument onjuist is. 

Bijvoorbeeld: het wordt niet te druk in de school, omdat de muren tussen de deuren wit zijn. De gekleurde deuren zorgen juist voor meer sfeer. 

Tegenargument weerleggen

Stelling: Je mobiel gebruiken op de fiets is je eigen verantwoordelijkheid.

1. Schrijf een tegenargument op. 

2. Schuif het blaadje door en de volgende leerling weerlegt dit argument.

3. Schuif het blaadje weer door en de volgende leerling schrijft een tegenargument op. 

4. Schuif het blaadje door en de volgende leerling weerlegt dit argument.

Figuurlijk taalgebruik

Je kent het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik. Schrijvers maken heel veel gebruik van figuurlijk taalgebruik. Zoveel zelfs, dat we vaak niet eens door hebben dat er gebruik wordt gemaakt van figuurlijk taalgebruik. Waarschijnlijk doe jij dat ook al ongemerkt als je een tekst schrijft. 

Figuurlijk taalgebruik

Je gebruikt figuurlijk taalgebruik in teksten omdat figuurlijk taalgebruik voor afwisseling in woordgebruik zorgt. Die variatie maakt dat het voor de lezer prettiger is om de tekst te lezen.

Ook kan een uitdrukking (figuurlijk taalgebruik) soms duidelijker uitleggen wat je bedoelt. 

Bekijk hieronder maar eens naar de voorbeelden:

-Stations Amsterdam en Schiphol gaan weer op de schop (het is lastig om zo'n station letterlijk op een schop te leggen) .

-Veteranen zijn gegroeid van gevechten, al liggen ze er ook wakker van. (Hoe lang zijn ze dan geworden?).

Alinea's verbinden

https:

Nog even oefenen met drogredenen

https://create.kahoot.it/details/drogredenen/8b3ca127-e709-4103-aee6-7db82574f287

Leren voor de toets

Trede 23:                                                                Trede 29:

-Leestekens                                                          -Argumenteren

-Klim in de pen

-Ik vind

Trede 24:                                                                 Showbie:

-O, is dat zo?                                                          Uitleg (powerpoints/ lessonUp)

-Daarom is geen reden

-Dus dat!

-Letterlijk

-Het pleidooi

-In samenhang

Workshopsessie

TREDE 24

-LETTERLIJK (ALLE OPDRACHTEN)