2 mavo hst 3 verwarmen en verbranden

• Natuurkunde / Scheikunde
• Nask / Techniek
• +2
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Hst 3 Verwarmen en verbranden

Par 3.1: Temperatuur meten

lesdoelen, in deze les leer je :

• het verschil tussen warmte en temperatuur
• wat er gebeurt als moleculen meer of minder energie krijgen
• hoe een vloeistof thermometer werkt.
• wat kamertemperatuur is.
• de begrippen meetbereik en kamertemperatuur.
• graden Celsius om te rekenen naar de standaardeenheid voor temperatuur Kelvin.

Het verschil tussen temperatuur en warmte 

• Warmte is een vorm van Energie
• Temperatuur is niet hetzelfde als warmte
• Door warmte toe te voegen (=verhitten) of juist warmte weg te halen (=koelen) kun je de temperatuur van voorwerpen/stoffen veranderen
• Hoe meer warmte je toevoegt hoe sneller deeltjes gaan bewegen, daardoor kunnen stoffen gaan uitzetten of juist gaan krimpen(open link)

• Zo sterk is de aantrekkingkracht per fase: 
  
  erg groot                                        minder groot                               kleinste 

    

moleculen trillen op vaste plek       moleculen bewegen      moleculen bewegen 

                                                       langs elkaar                   op grote afstand van elkaar     

De 3 fasen(=toestanden) uitgelegd met het deeltjesmodel

vast                                      vloeibaar                            gasvormig

    

• Alle stoffen bestaan uit moleculen, moleculen trekken elkaar aan.

Temperatuur meet je met een thermometer

• Temperatuur  is een grootheid (iets wat je kunt meten net zoals lengte, snelheid, massa en volume)
• Temperatuur meet je met een thermometer in de eenheid graden Celsius of ℃ (eenheid is de maat waarin je meet zoals b.v. meter, kilogram of liter ) 
• Kamertemperatuur is de temperatuur waarin de meeste
  personen zich aangenaam voelen, dat is bij 20°C.

De werking van een analoge vloeistofthermometer

Een vloeistofthermometer bestaat uit:

• een reservoir met een gekleurde vloeistof,vaak is dat alcohol.
  
• en een dunne stijgbuis (warmt de vloeistof
   op dan zet hij uit en zie je de vloeistof stijgen,
   koelt de vloeistof af dan krimpt hij.
• op de schaalverdeling naast de stijgbuis lees
   je de temperatuur af .
• Demonstratie!

De thermometer bedacht door de Celsius (in 1742)

• Meneer Celsius bedacht een meetinstrument
  om de temperatuur te meten (de thermometer).
• Hij noemde het vriespunt van water 0°C en het
   kookpunt van water, 100 °C.
• Het gebied hier tussenin verdeelde hij in 100
   gelijke stappen van 1°C, dat is de schaalverdeling. 
• Tussen welke temperaturen een thermometer kan
   meten noem je het meetbereik. 

Standaard eenheid voor temperatuur is Kelvin (K)

1. schets een thermometer
2. noteer links 0 en 100oC op de juiste hoogte
3. noteer rechts 0 K helemaal onderin
4. zoek in Binas  (tabel 1) het absolute nulpunt  op (-273 oC) 
5. vul dat rechts in en dan zie je vanzelf:
6. van Celsius naar Kelvin is + 273 en andersom -273
7. Let op: lager dan 0 Kelvin kan niet!!!!

• Natuurkundigen gebruiken de standaardeenheid Kelvin (K) om de temperatuur in te meten 
• Meneer Kelvin noemde 0 K het absolute nulpunt, bij die temperatuur
  (-273 oC) staan alle moleculen stil staan
• Omreken van graden celsius naar Kelvin doe je zo:

Thermometers met verschillende meetbereiken

Afhankelijk van waar je de thermometer gebruikt kies je er een met een geschikt meetbereik

Standaard eenheid voor temperatuur is Kelvin (K)

1. Natuurkundigen gebruiken de standaardeenheid
    Kelvin (K) om de temperatuur in uit te drukken
2. Meneer Kelvin noemde het absolute nulpunt (-273o de
   temperatuur waarbij alle moleculen stil staan 0 K
3. Om graden celsius om te reken naar Kelvin tel je bij de graden Celsius 273 op.
4. Jouw lichaamstemperatuur is dus 37°C + 273 = 310K
5. schets een thermometer
6. noteer links     0 en 100oC op de juiste hoogte
7. noteer rechts 0 K helemaal onderin
8. zoek in Binas op wat absolute nulpunt in oC is (tabel 1)
9. vul dat rechts in en dan zie je vanzelf:
10. van Celsius naar Kelvin is + 273 en andersom -273
11. Let op: lager dan 0 Kelvin kan niet!!!!

Temperatuurschaal Kelvin

Druk = trilsnelheid van moleculen

Temperatuur meten

Analoog: met een wijzer of vloeistofkolom b.v. een koortsthermometer of buitenthermometer

Temperatuur meten

Digitaal: met cijfers in een schermpje, heeft een warmtesensor

Welke thermometer gebruik je?

Meetbereik - Verschil tussen de laagste en de hoogste waarde.

3.1 Het Deeltjesmodel: , fase en faseovergangen

Maken vragen 1 tm 24 op

blz 131 tm 134