Instructieles: Herhaling na vakantie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Herhaling hoofdstuk 3

Paragraaf 1 en 2

Noem 3 kenmerken van Rusland rond 1900

1. veel industrie-groot land-één volk
2. veel volkeren -democratie- iedereen boer
3. veel boeren -grote rijkdom -sterke tsaar
4. weinig industrie -grote armoede -alleenheerser

Rusland voor de Revolutie

Rusland was een agrarische samenleving waarin de Tsaar (keizer) alle macht had - absolute macht

130 miljoen Russen zijn boer = 80% van de bevolking.

Eind 19e start industrialisatie.- slecht werk- en woonomstadigheden

Wat is géén oorzaak voor de Russische Revolutie?

1. Mensen hadden veel honger.
2. Mensen waren arm.
3. Er waren veel slachtoffers gevallen in de Eerste Wereldoorlog.
4. De communisten kwamen aan de macht.

noem twee oorzaken van de Russische Revolutie

1. grote armoede EN een slecht lopende democratie
2. onderdrukking EN soldaten die slecht getraind zijn
3. de WOI verloopt dramatisch EN de tsaar is een zwakke bestuurder
4. er zijn teveel slecht betaalde arbeiders EN te weinig boeren

Oorzaken

• Volk heeft het slecht: gebrek aan alles!

• Verlies Russisch-Japanse oorlog (1904-1905)

• Bloedig neerslaan van opstand (1905): Bloedige zondag

• Grote verliezen in de Eerste Wereldoorlog

hoe worden de Russische communisten genoemd?

1. Mensjewieken
2. Revolutionairen
3. Rode Leger
4. Bolsjewieken

Vrede van Brest-Litovsk

1918

Het communistische Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland

en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek

0

Lenin aan de macht 

• Wint de strijd tussen bolsjewieken  (roden)  en mensjewieken (witten). 
  
• Oprichting Sovjet-Unie in 1922!
  
• Sovjet-Unie werd een éénpartijstaat. 
  

• Geheime politie rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie.
  
• Alle productie gaat naar de staat.
  
• Geen privé-bezit!

De Sovjet-Unie

De Sovjet-Unie is de naam voor Rusland, toen het land een communistische dictatuur was.  

Een sovjet is? 

• een raad van boeren, arbeiders en soldaten. 

Het bestuur van Sovjet-Unie zou in handen van deze sovjets moeten zijn.

Nationalisatie

• Onder de leiding van Lenin werden fabrieken, machines, boerderijen en bedrijven eigendom gemaakt van de staat;

• Fabriekseigenaars en grootgrondbezitters waren fel tegen het beleid van Lenin en de Bolsjewieken;

Lenin gebruikt veel geweld om zijn plannen door te voeren;

• Hij gebruikte hiervoor de Tsjeka (geheime politie opgericht in 1917), later KGB

Wat is het gevolg van de NEP?

1. ontevredenheid onder de bevolking
2. Boeren komen in opstand
3. optimisme en vertrouwen in de toekomst onder de bevolking
4. arbeiders komen in opstand

NEP - Nieuwe Economische Politiek 1921

Lenin zijn idee van nationalisatie leidde tot een hongersnood met 14 miljoen doden. Er moest dus iets veranderen. 

De NEP wordt ingevoerd:

• Boeren mochten overschot verkopen
• Lichte industrie winst houden
• Binnenlandse handel toegestaan 
• Banken, zware industrie, mijnbouw en buitenlandse handel bleef van de staat. 

Planeconomie =

1. Strijd voor gelijke rechten voor de arbeiders en boeren.
2. Economisch systeem waarin de overheid besluit wat en hoeveel er geproduceerd wordt
3. Gebruik van geweld tegen willekeurige personen door de overheid.
4. Kleine, zelfstandige bedrijven samenvoegen tot een groot, gemeenschappelijk bedrijf.

Planeconomie

• Zware industrie kreeg voorrang omdat industrialisatie opgang moest komen. 
  
  
• Weinig tot geen consumptiegoederen zoals kleding, schoenen of luxeproducten. 
  
  
• Lonen van arbeiders en prijzen van producten stonden vast.
  
  
• Sommige doelen van het plan werden gehaald. (maar lang niet alles!) 

Collectivisatie =

1. Strijd voor gelijke rechten voor de arbeiders en boeren.
2. Economisch systeem waarin de overheid besluit wat en hoeveel er geproduceerd wordt
3. Gebruik van geweld tegen willekeurige personen door de overheid.
4. Kleine, zelfstandige bedrijven samenvoegen tot een groot, gemeenschappelijk bedrijf.

Collectivisatie

• Tientallen kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd (collectivisatie) tot één groot boerenbedrijf, een kolchoz. 
  
• Waarom deed Stalin dit?

Is dit een oorzaak of gevolg van de planeconomie?

Collectivisatie is een...

1. Oorzaak
2. Gevolg

'De collectivisatie kan als een succes gezien worden'

1. Waar
2. Niet waar

Wat bedoelen we met een 'Goelag'?

1. Dit is een ander woord voor de Grote Terreur van Stalin
2. Hiermee worden alle showprocessen bedoelt
3. Stalin zijn autobiografie
4. De gevangenissen en werkkampen in Siberië

Goelag

Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een Goelag, een strafkamp.

• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.
• Iedereen die werd aangegeven bij de geheime politie werd zonder proces gevangengezet.
  

Controlevragen

1. Geef drie redenen waarom het slecht ging in Rusland toen Tsaar Nicolaas II aan de macht was.
2. Wanneer was de vrede van Brest-Litovsk?
3. Wat is nationalisatie?
4. Waar staat de afkorting NEP voor?
5. Wat is collectivisatie?
6. Zet de begrippen in chronologische volgorde: collectivisatie, nationalisatie, planeconomie en de NEP