K1: 5,3 Een leven voor God

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 1

Welkom in de geschiedenisles!

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Een leven voor God
• Opdrachten
  
• Afsluiting  
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Uitleggen waarom het geloof zo belangrijk was voor mensen in de middeleeuwen. 

• Uitleggen waarom de kerk weinig deed aan het vervolgen van onschuldige mensen. 

Waar ontstaan nieuwe steden vooral in de middeleeuwen?

1. Op plekken waar veel klei is, dit is nodig om huizen te bouwen
2. In de hoeken van domeinen
3. In grote weiden, daar is immers genoeg ruimte
4. Bij kruispunten en rivieren

Leg in je eigen woorden uit wat een gilde is.

Hoger, beter, mooier

De bouw van de dom (latijn: domus, huis) in Keulen is begonnen in 1248, maar de kerk was pas in 1880(!) klaar. De bouw lag vaak jaren stil omdat het geld op was, of omdat delen van de kerk tijdens de bouw instorten. De beide torens van de kerk zijn ongeveer 160 meter hoog.

Hoger, beter, mooier

• In de Middeleeuwen waren de meeste mensen in Europa christenen.
• Mensen wilden erg graag na hun dood in de hemel komen.
• Om hun God te eren bouwden ze hoge kerken.
• Ook konden ze zo laten zien hoe rijk de stad was.
• Het geld voor de bouw kwam van de gilden, of van de handel in aflaten.

Aflaat

• Met een aflaat kon je je zonden afkopen en in de hemel komen.

• Van dit geld werden kathedralen en kerken gebouwd. Maar ook gouden altaarstukken en prachtige beelden...

• ...natuurlijk pikte sommige priesters hier ook een graantje van mee.

Is deze bron een directe- of indirecte bron?

Bijgeloof

• Er gebeurden veel dingen om hen heen die zie niet begrepen: natuurrampen, hongersnoden, ziektes en overlijden.
• De mensen vroegen hulp aan de kerk, maar die kon hen niet altijd helpen
• Daarom waren de mensen erg bijgelovig: ze probeerden met witte magie ervoor te zorgen dat dingen toch goed gingen.

Heksen

• Dingen die misgingen waren vaak de schuld van mensen die zich bezighielden met zwarte magie.
• Er werd gezocht naar een zondebok, iemand die je de schuld kunt geven.
• Deze zondebokken werden vaak gevonden in mensen die andere gewoonten hebben.
• Zo werden sommige vrouwen (én mannen) van hekserij beschuldigd.

Vervolging van heksen

• Om heksen te 'ontmaskeren' werden de meest vreselijke ondervragingen en proeven gebruikt.
• Zo werden heksen gewogen of in het water gegooid om te kijken of ze te licht waren (en dus bleven drijven).
• Heksen werden verbrand om er zeker van te zijn dat de duivel werd uitgedreven.

Vermoedelijk zijn er in Europa ongeveer tussen 1450 en 1650 ongeveer 60.000 mannen en vrouwen als 'heks' terechtgesteld. Opvallend is dat de heksenvervolging eigenlijk pas aan het einde van de Middeleeuwen plaatsvond.

Joden

• In de Middeleeuwen vonden de mensen de Joden 'vreemd' en 'onbetrouwbaar'.
  
• Zo zouden zij het drinkwater hebben vergiftigd met de pest.
• Joden moesten vaak in andere delen van de stad wonen (getto's), mochten geen eigen grond bezitten en ze mochten geen lid zijn van een gilde.
• Daarom hadden ze vaak beroepen als: handelaar, bankier of juwelier.
• Soms waren Joden verplicht een herkenningsteken te dragen.

Als er in een middeleeuwse stad de pest uitbrak of er was een misdrijf gepleegd, dan werden de Joden vaak als schuldigen aangewezen. Het gevolg was een pogrom: een uitbarsting van Jodenhaat. De huizen van de Joden werden geplunderd en vernield. De Joden zelf werden mishandeld.

De rol van de kerk

• De kerk deed erg weinig aan de vervolgingen van Joden en heksen
• Het christelijke geloof was het enige ware geloof: alle andere geloven waren ketters en moest worden vernietigd.
• Voor veel christenen waren het Joden geweest die Jezus hadden gekruisigd: dit konden ze niet vergeten.

Waarom deed de kerk zo weinig aan de afschuwelijke vervolgingen van onschuldige mensen?

Opdrachten

Paragraaf 5,3 - Een leven voor God
Opdrachten: 2, 3, 5, 6, 8
LB blz. 76 en 77
WB blz. 100 t/m 102

Nabespreken

Aan het eind van deze les:

• Uitleggen waarom het geloof zo belangrijk was voor mensen in de middeleeuwen.
  

• Uitleggen waarom de kerk weinig deed aan het vervolgen van onschuldige mensen. 

Fijne dag!