2.2 Oorlogen om vrijheid en macht.

Welkom bij GS!
  1. Zit je telefoon in de tas?
  2. Pak je laptop erbij.
  3. Kom in de Lessonup! 
  4. Ben je zover? Toppertje 
  5. Google: Waar ligt het land Perzië?

Perzische en Griekse krijgers
Een Perzische (links) en een Griekse (rechts) krijger vechten met elkaar.
1 / 51
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

In deze les zitten 51 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Welkom bij GS!
  1. Zit je telefoon in de tas?
  2. Pak je laptop erbij.
  3. Kom in de Lessonup! 
  4. Ben je zover? Toppertje 
  5. Google: Waar ligt het land Perzië?

Perzische en Griekse krijgers
Een Perzische (links) en een Griekse (rechts) krijger vechten met elkaar.

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat gaan we doen vandaag?
  1. Herhaling paragraaf 2.1
  2. Leerdoelen
  3. Start maken met paragraaf 2.2. 
  4. Perzische oorlogen
  5. Slag bij Marathon
  6. Aan de slag!


Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Herhaling: Wat is een kolonie?
A
Een ver land met dezelfde taal als de Grieken
B
Een gebied met vruchtbare grond
C
Gebieden van een Griekse stadstaat buiten Griekenland
D
Een land buiten Europa

Slide 3 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Herhaling: Sleep de juiste uitleg bij de bestuursvorm.
Tiran
Democratie
Monarchie
Aristocratie
Bestuursvorm waarbij een leider met geweld de macht komt
Bestuursvorm waarbij het volk de eigen leiders kiest
Bestuursvorm waarbij een koning/keizer de macht heeft 
Bestuursvorm waarbij enkele rijke mannen de baas zijn 

Slide 4 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Herhaling: Wat is een democratie?
A
Gebieden van een Griekse stadstaat buiten Griekenland.
B
Manier van besturen waarbij burgers veel invloed hebben op het bestuur.
C
Manier van besturen waarbij burgers weinig invloed hebben.
D
Manier van besturen waarbij burgers geen invloed hebben.

Slide 5 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Herhaling: Wat is ostracisme?
A
Het verbannen van criminelen.
B
Het verbannen van mensen die de democratie bedreigden.
C
Het breken van potten om scherven te krijgen.
D
Het voorkomen van machtsmisbruik.

Slide 6 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Herhaling: Sleep de afbeeldingen bij het juiste begrip.
Directe Democratie
Indirecte Democratie

Slide 7 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen
Aan het eind van de les weet je:
  1. Hoe Athene/Griekenland in oorlog raakte met Perzië.
  2. Je weet wat een aanleiding is en kunt dit toepassen.
  3. Wat er tijdens de Eerste Perzische oorlog gebeurde.
  4. En je weet waarom een Marathon altijd 42.195km lang is.

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

2.2 Oorlogen om vrijheid en macht
Perzische boogschutters
De Perzische boogschutters werden gevreesd door hun tegenstanders. Hier zijn ze afgebeeld op een muur van het paleis van koning Darius I, gebouwd in ± 500 v. Chr. Van het paleis staat alleen nog maar een ruïne, maar delen ervan zijn te vinden in het Louvre, een museum in Parijs.

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wie waren de Perzen?
  • Een machtig rijk rondom het Midden-Oosten, Klein-Azië, Egypte en delen Azië tot aan India.
  • Groot en machtig land.
  • Van Turkije tot India.
  • Perzische boogschutters!
  • Koning Darius I, Perzische koning.
  • Xerxes, zoon Darius I.
  • Perzen komen in contact met de Grieken, maar hoe?
Griekenland
Darius I
Darius was een Perzische koning. Hij regeerde van 522 tot 486 voor Christus.
Xerxes
Xerxes was van 486 - 465 v.Chr. koning van het Perzische Rijk. Hij was zoon en opvolger van Darius I

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe komen de Grieken in contact met de Perzen?

Slide 11 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Oorlog met het Perzische Rijk
  • Door de koloniën kwamen de Grieken in contact met andere volken!
  • De Perzen vielen de Griekse koloniën aan, Athene sloeg te hulp!
  • Darius I stuurt 2 boodschappers naar Athene > boete voor het bieden van hulp.
  • Boodschappers worden vermoord  > Darius I was woedend! (Aanleiding)
  • Aanleiding van de Eerste Perzische oorlog!
  • Stadstaten > 1 verenigd land.
  • Griekenland vs Perzië. Dit is bijzonder!
Darius I stuurt boodschappers
De Perzische koning Darius I stuurde daarna twee boodschappers naar Athene om te vertellen dat de Atheners hem een boete moest betalen voor hun hulp. Maar de Grieken vermoordden de boodschappers: de ene gooiden ze in een steengroeve en de andere in een waterput.
Darius wilde toen Athene straffen: voor de moord op zijn boodschappers en voor hun steun aan de opstandige koloniën. Dit was het begin van de Eerste Perzische Oorlog. Die liep slecht af voor de Perzen: bij de plaats Marathon werd hun leger verslagen.
Darius I
Darius was een Perzische koning. Hij regeerde van 522 tot 486 voor Christus.
LD: Wat is een aanleiding?
Aanleiding - Reden waarom iets gebeurt.

Een gebeurtenis kan meer oorzaken hebben. Daarvan is meestal één de directe oorzaak: de aanleiding. Jamie wordt de klas uitgestuurd omdat hij een propje papier naar zijn docent gooide. Volgens zijn docent deed hij de hele les al vervelend.
Het herkennen van de belangrijkste oorzaak van een gebeurtenis, is soms moeilijk. Maar de aanleiding is vaak duidelijk. Jamie deed de hele les vervelend, maar toen hij een propje gooide, was dat voor zijn docent de aanleiding om hem weg te sturen.
Griekenland vs Perzië!
De stadstaten voeren veel oorlog met elkaar en werken dus niet samen.
Als de Perzen oorlog voeren tegen Athene gaan alle stadstaten samenwerken. 

Daarom is dit zo bijzonder en vecht Griekenland dus tegen de Perzen en niet alleen Athene.

Slide 12 - Tekstslide

1 boodschapper in een steengroeve en 1 boodschapper in een waterput.
LD: Wat is een aanleiding en leg uit aan de hand van de Eerste Perzische Oorlog.

Slide 13 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Eerste Perzische Oorlog
492 & 490 v. Chr.
  • 492 v. Chr. - Berg Athos 300 schepen en 20.000 soldaten.
  •  490 v. Chr. - Slag bij Marathon 
  • 26.000 Perzen > 6500 Dood
  • 10.000 Atheners > 192 Dood
  • List om snel richting Athene te trekken.
  • De Perzen vluchten.
  • Hulp van Sparta? Eerst een feest afmaken, daarna kwamen ze helpen.
  • Koning Darius I is verslagen!
  • Griekenland vs Perzië
Slag bij Marathon
De Slag bij Marathon was de beslissende veldslag die de Eerste Perzische Oorlog beëindigde en de eerste poging van de Perzen om de Griekse stadstaten bij het rijk te voegen.

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bij de slag om Marathon waren het alleen de Atheners die vochten tegen de Perzen. Waarom de Spartanen niet?
A
De Spartanen wilde de Atheners laten verzwakken in de strijd tegen de Perzen
B
De Spartanen hadden een feest dat afgemaakt moest worden voordat ze mee wilden doen
C
De Spartanen waren te laat vertrokken, de slag was al voorbij toen ze aankwamen
D
De Spartanen en Atheners waren vijanden van elkaar. Ze wilde elkaar dus niet helpen

Slide 15 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Video

Deze slide heeft geen instructies

De Griekse historicus Herodotus schreef over de Slag bij Marathon.
‘De formaties werden gevormd en de voortekenen van de offers waren gunstig. De Atheners kregen het signaal ten aanval en renden op de vijand af. De afstand tussen de twee legers was niet meer dan 1,5 kilometer. Toen de Perzen de Atheners op zich af zagen rennen, dachten ze dat de Atheners gek geworden waren, omdat ze zagen met hoe weinig die waren en omdat ze geen ondersteuning hadden van cavalerie [ruiters] of boogschutters.’

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke Perzische koning verloor de Eerste Perzische oorlog bij de Slag bij Marathon?
A
Koning Willem-Alexander
B
Koning Xerxes
C
Koning Darius
D
Koning Leonidas

Slide 18 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Marathon
  • Een Atheense soldaat, rent in één keer van Marathon naar Athene om de overwinning te melden...
  • 42km en 195m
  • 'We hebben gewonnen'
  • Pheidippides valt dood neer.
Pheidippides

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoel
Aan het eind van de les weet je:
  1. Hoe Athene/Griekenland in oorlog raakte met Perzië.
  2. Je weet wat een aanleiding is en kunt dit toepassen.
  3. Wat er tijdens de Eerste Perzische oorlog gebeurde.
  4. En je weet waarom een Marathon altijd 42.195km lang is.

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

LD: Wat is er zo bijzonder aan de Perzische oorlogen?
A
De Grieken werken samen tegen Perzië.
B
De Grieken hadden na de oorlog één groot rijk.
C
Sparta en Athene vochten tegen elkaar.
D
Athene verloor na de oorlog haar democratie.

Slide 22 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

LD: De slag bij Marathon was in?
A
480 voor Chr.
B
465 voor Chr.
C
478 voor Chr.
D
490 voor Chr.

Slide 23 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

LD: Wie won de Eerste Perzische Oorlog?
A
Griekenland
B
Perzië

Slide 24 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Ik kan antwoord geven op de leerdoelen.
LD1: Hoe Athene/Griekenland in oorlog raakte met Perzië.
LD2: Je weet wat een aanleiding is en kunt dit toepassen.
LD3: Wat er tijdens de Eerste Perzische oorlog gebeurde.
LD4: En je weet waarom een Marathon altijd 42.195km lang is.
Ja!!
Nee, totaal niet...
Nog niet, wel bijna!

Slide 25 - Poll

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag!
Boek 1 vmbo-t/havo 
Paragraaf 2.2 Oorlogen om vrijheid en macht
Opdracht 2, 3, 4 & 5

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welkom bij GS!
  1. Zit je telefoon in de tas?
  2. Pak je laptop erbij.
  3. Kom in de Lessonup! 
  4. Ben je zover? Toppertje 
  5. Google: Wat is de peloponnesische oorlog?

Spartaanse soldaten

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat gaan we doen vandaag?
  1. Herhaling vorige les
  2. Leerdoelen
  3. Afmaken paragraaf 2.2. 
  4. Tweede Perzische oorlog
  5. Athene/Sparta
  6. Peloponnesische oorlog
  7. Aan de slag!


Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Herhaling: Wat is een aanleiding en leg uit aan de hand van de Eerste Perzische Oorlog.

Slide 30 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Herhaling: Wie won de Eerste Perzische Oorlog?
Denk aan de slag bij Marathon.
A
Griekenland
B
Perzië

Slide 31 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Herhaling: Bij de slag om Marathon waren het alleen de Atheners die vochten tegen de Perzen. Waarom de Spartanen niet?
A
De Spartanen wilde de Atheners laten verzwakken in de strijd tegen de Perzen
B
De Spartanen hadden een sportfeestje dat afgemaakt moest worden voordat ze mee wilden doen
C
De Spartanen waren te laat vertrokken, de slag was al voorbij toen ze aankwamen
D
De Spartanen en Atheners waren vijanden van elkaar. Ze wilde elkaar dus niet helpen

Slide 32 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen
Aan het eind van de les weet je:
  1. Hoe de Tweede Perzische oorlog afliep.
  2. Je kent Leonidas.
  3. Ook weet je het verschil tussen Athene en Sparta.
  4. En je weet wie de Peloponnesische oorlog won.

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Tweede Perzische Oorlog
481 - 479 v. Chr.
  • Darius I was uit op wraak.
  • Bondgenootschappen tussen Athene en Sparta.
  • Zilver > Bouw 200 triremen ter verdediging.

  • Xerxes voert oorlog.
  • 480 v. chr.  - Slag bij Thermopylae 
  • 300 Spartanen vs 250/300.000 Perzen.
  • Verraden door een Griekse boer.
  • De Spartanen werden verslagen!
Trireem
Een trireem is een met roeiriemen door roeiers voortbewogen oorlogsschip uit de klassieke oudheid.
Tweede Perzische Oorlog
Toen de Tweede Perzische Oorlog begon, was koning Darius al opgevolgd door zijn zoon Xerxes. Bij de bergpas Thermopylae kwamen de Perzen tegenover het leger van Sparta te staan. Een Griekse boer wees de Perzen echter een bergpad, waardoor ze de Spartanen in de rug konden aanvallen. Het kleine Griekse leger vocht dapper, maar verloor de strijd. De Perzen verwoestten Athene.

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leonidas
  • Koning van Sparta.
  • Held van slag bij Thermopylae.
  • Vocht met 300 Spartanen tegen de Perzen.
  • Hij verloor door verraad.
  • ‘O vreemdeling, meld de Spartanen dat wij hier liggen, omdat wij gehoorzaamden aan hun bevelen.’
Leonidas
Leonidas (? - 480 v. Chr.) was de dappere Spartaanse koning die bij Thermopylae met driehonderd soldaten tegen de Perzen vocht. Hoewel hij de slag verloor – door verraad – werd hij door alle Grieken geëerd als een held. Bij Thermopylae staat een standbeeld van hem. Daarop staat de tekst: ‘O vreemdeling, meld de Spartanen dat wij hier liggen, omdat wij gehoorzaamden aan hun bevelen.’

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 36 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Tweede Perzische Oorlog
481 - 479 v. Chr.
  • 480 v. Chr. - Athene wordt verwoest! > 
  • Bevolking vlucht naar Salamis.

  • 480 v. Chr. - Slag bij Salamis
  • Oorlog op zee!
  • Griekenland: 371 Schepen | 40 gezonken
  • Perzië: 1207 schepen | 200 gezonken
  • Xerxes is verslagen!

  • Griekenland vs Perzië
Tweede Perzische Oorlog
De bewoners waren toen al gevlucht op hun schepen. Xerxes liet ze achtervolgen. Bij het eiland Salamis liepen zijn schepen in de val en werd vrijwel zijn hele vloot vernietigd. In 479 v. Chr. versloegen de Grieken de laatste soldaten van het Perzische leger.

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Perzen
De Perzen werden in de val gelokt.
Grieken
Vluchtte naar het eiland Salamis en bedachten een plan om de Perzischevloot aan te vallen.

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

LD: De Tweede Perzische oorlog werd gewonnen door:
A
De Spartanen bij Thermopylea.
B
De Atheners bij Marathon.
C
De Atheners bij Salamis.
D
De Spartanen en Atheners bij Marathon.

Slide 39 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Sparta
  • Spart was een monarchie. (?)
  • Monarchie - koninkrijk. Land met als staatshoofd een koning of koningin.
  • Monarchie (2 koningen!)
  • vrede: rechter en priester
  • oorlog: aanvoerders leger
  • Volksvergadering van burgers met weinig macht.
  • Groep van 5 neemt alle beslissingen.
  • Vergelijking met Athene?

  • Monarchie is een koninkrijk. Land met als staatshoofd een koning of koningin.
            2 Koningen
            De stadstaat Sparta was een monarchie, met zelfs twee koningen. In vredestijd waren ze rechter en priester, en in oorlogstijd voerden ze het leger aan.
            Volksvergadering in Sparta
            Er was ook een volksvergadering van mannelijke burgers. Koningen en volksvergadering hadden echter weinig macht, omdat een groep van vijf mensen de belangrijkste beslissingen nam. Deze groep controleerde ook of iedereen, dus ook de twee koningen, zich aan de Spartaanse leefwijze hield.

            Slide 40 - Tekstslide

            Deze slide heeft geen instructies

            Spartaanse opvoeding
            • Berucht vanwege de opvoedingen. 
            • Gezonde baby's mochten blijven leven.
            • Ongezonde baby's werden van een rots gegooid.
            • Vanaf 7 jaar wonen de Spartaanse jongeren in kazernes. 
            • Sporten | vechten | trainen.
            • Meisjes kregen bijna dezelfde opvoeding.
            • Sparta beschermen!
            • Spartaanse opvoeding - Strenge en harde opvoeding van ouders.
            Spartaanse opvoeding
            Spartanen waren berucht om de manier waarop zij hun kinderen opvoedden. Pasgeboren baby’s werden gekeurd. Gezonde baby’s lieten de Spartanen in leven en alle andere gooiden ze van een hoge rots. Vanaf hun zevende jaar woonden kinderen in kazernes. Daar hielden ze zich vooral bezig met sport om hun geschiktheid voor het leger te bewijzen. Meisjes kregen vrijwel dezelfde training. Zij konden dan later Sparta beschermen als de mannen ergens aan het vechten waren.

            Slide 41 - Tekstslide

            Deze slide heeft geen instructies

            Slide 42 - Video

            Deze slide heeft geen instructies

            De Peloponnesische Oorlog 
            431-404 v. Chr
            • Sparta vs Athene.
            • Om macht en invloed in Griekenland.
            • De oorlog duurde 30 jaar om meer macht in Griekenland.
            • Sparta wint 
            • Beide stadstaten waren erg verzwakt.
            • Griekenland werd er niet sterker van!
            De Peloponnesische Oorlog
            Athene en Sparta probeerden elk zo veel mogelijk macht en invloed in Griekenland te krijgen. Hoewel ze samen hadden gevochten tegen de Perzen, kwam er een oorlog tussen de twee stadstaten: de Peloponnesische Oorlog. Spartaanse soldaten waren op het land het sterkst en Athene was dat op zee. De oorlog duurde bijna dertig jaar. Sparta was de overwinnaar, maar beide steden waren door de oorlog verzwakt.

            Slide 43 - Tekstslide

            Deze slide heeft geen instructies

            • Overzicht Oorlogen Par 2.2
            • Eerste Perzische Oorlog:
            • 490 v. Chr. - Slag bij Marathon 
            • Griekenland wint!

            • Tweede Perzische Oorlog:
            • 480 v. chr. - Slag bij Thermopylae
            • 300 Spartanen vs 250/300.000 Perzen.
            • Xerxes wint!

            • 480 v. Chr. - Athene wordt verwoest! 
            • 480 v. Chr. - Slag bij Salamis
            • Oorlog op zee!
            • Xerxes is verslagen!
            • Peloponnesische Oorlog: 
            • Sparta vs Athene
            • Na 30 jaar oorlog voeren wint Sparta.

            Slide 44 - Tekstslide

            Deze slide heeft geen instructies

            Leerdoelen
            Aan het eind van de les weet je:
            1. Hoe de Tweede Perzische oorlog afliep.
            2. Je kent Leonidas.
            3. Ook weet je het verschil tussen Athene en Sparta.
            4. En je weet wie de Peloponnesische oorlog won.

            Slide 45 - Tekstslide

            Deze slide heeft geen instructies

            LD: In welke beroemde veldslag vochten 300 Spartanen tegen 250.000 Perzen?
            A
            Peloponessiche oorlog
            B
            De slag bij Salamis
            C
            De slag bij Marathon
            D
            De slag bij Thermopylae

            Slide 46 - Quizvraag

            Deze slide heeft geen instructies

            LD: De Tweede Perzische oorlog werd gewonnen door:
            A
            De Spartanen bij Thermopylea
            B
            De Atheners bij Marathon
            C
            De Atheners bij Salamis
            D
            De Spartanen en Atheners bij Marathon

            Slide 47 - Quizvraag

            Deze slide heeft geen instructies

            LD: Wat is er zo bijzonder aan de Perzische oorlogen?
            A
            Alle Grieken werken samen tegen Perzië.
            B
            De Grieken hadden na de oorlog één groot rijk.
            C
            Sparta en Athene gingen tegen elkaar vechten.
            D
            Athene verloor na de oorlog haar democratie.

            Slide 48 - Quizvraag

            Deze slide heeft geen instructies

            LD: Hoe heette de oorlog tussen Athene en Sparta
            A
            De Perzische oorlog
            B
            De Punische oorlog
            C
            De Peloponnesische oorlog
            D
            De Paplepel oorlog

            Slide 49 - Quizvraag

            Deze slide heeft geen instructies

            Ik kan antwoord geven op de leerdoelen.
            LD1: Hoe de Tweede Perzische oorlog afliep.
            LD2: Je kent Leonidas.
            LD3: Ook weet je het verschil tussen Athene en Sparta.
            LD4: En je weet wie de Peloponnesische oorlog won.
            Ja!!
            Nee, totaal niet...
            Nog niet, wel bijna!

            Slide 50 - Poll

            Deze slide heeft geen instructies

            Aan de slag!
            Boek 1 vmbo-t/havo 
            Paragraaf 2.2 Oorlogen om vrijheid en macht
            Opdracht 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 & 11
            Extra: 13 & 14

            Slide 51 - Tekstslide

            Deze slide heeft geen instructies