H11.5 Energie besparen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

H 11.5 Energie besparen

• Herhaling H11.4
• Uitleg H11.5
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

de citroen

1. der Zitrone
2. der Zitron
3. die Zitron
4. die Zitrone

Link de likeur met smaak

Amandel- of perzikpitten

Whiskey en room

Sinaasappel

Zwarte bessen

Vanille

Kruiden mix

Schotse Whisky

Honing

Citroen

Passievrucht

Passoã

Crème de cassis

D.O.M Bénédictine

43

Drambuie

Grand Marnier

Baileys

Irish Mist

Limoncello

Amaretto

Zijn de schijfjes citroen
op de foto een garnituur
of garnering?

1. garnituur
2. garnering

2 citroenen leverden samen een spanning van 1,5 V. Hoe veel spanning kunnen 4 citroenen opwekken?

1. 1,5 V
2. 3 V
3. 0,75 V
4. 6 V

de citroen

1. die zitrone
2. die Zitrone

Wat gaan we doen?

• De wet van behoud van energie
  
• Zuinig zijn met energie
  
• Het rendement van lampen
  
• Het energieverbruik berekenen
  
• Het energielabel

De wet van behoud van energie

Voor elke energie-omzetter geldt de wet van behoud van energie:

Bij energie-omzettingen gaat nooit energie verloren.

Er komt ook nooit nieuwe energie bij.

De totale hoeveelheid energie is voor en na de energie-omzetting even groot.

Zuinig zijn met energie

• Je energierekening gaat omlaag. Aardgas, benzine en elektriciteit kosten geld. Minder verbruiken betekent ook minder betalen.

• Het is beter voor het milieu. Elk gebruik van energiebronnen heeft nadelen voor het milieu. Zuinig zijn helpt die nadelen te verminderen.

• Het spaart grondstoffen en kostbare ruimte. Zonneparken beslaan bijvoorbeeld grote oppervlakken, al produceren ze ‘schone’ energie (afbeelding 2).

• Je kunt energie besparen door voor energiezuinige apparaten te kiezen.
• Je kunt ook energie besparen door je manier van leven te veranderen. 

Het rendement van lampen

• gloeilampen
• spaarlampen
• ledlamp 

Het energieverbruik berekenen

E = P ∙ t

In deze formule is:

• E het elektrisch energieverbruik in kilowattuur (kWh);

• P het elektrisch vermogen in kilowatt (kW);

• t de tijd die het apparaat heeft gewerkt in uur (h).

1 kWh gelijk is aan 3,6∙106 J

Voorbeeldopdracht 1

Nathan vervangt een gloeilamp van 50 W door een ledlamp van 5 W. Hij schat dat de ledlamp elk jaar 800 uur brandt.

Bereken hoeveel geld Nathan elk jaar op zijn energierekening bespaart, als 1 kWh € 0,23 kost.

Het energielabel

Maken

• Paragraaf 5: Energie besparen

• Opdracht 1 t/m 13
• Start met lezen op blz 182

Leerdoelen 11.4

11.5.1 Je kunt uitleggen wat de wet van behoud van energie inhoudt.

11.5.2 Je kunt toelichten wat precies wordt bedoeld met ‘zuinig zijn met energie’.

11.5.3 Je kunt twee manieren beschrijven waarop mensen energie kunnen besparen.

11.5.4 Je kunt de rendementen vergelijken van gloeilampen, spaarlampen en ledlampen.

11.5.5 Je kunt het energieverbruik van apparaten berekenen in joule en in kilowattuur.

11.5.6 Je kunt uitleggen hoe energielabels je kunnen helpen om een apparaat te kiezen.Nederland worden gebruikt.