Cursus 5, §2 herhaling zinsdelen M1 + §4 samengestelde zinnen

• Nederands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Leg je deze materialen op tafel?

Ipad

Nederlandse lesboek

een schrift

leesboek

pen/markeerstift 

Proeftoets

Maak van de proeftoets opgave 1 t/m 13.

§2 Stappenplan lezen blz. 10

§3 Onbekende woorden blz. 14

§4 Tekstverbanden en signaalwoorden blz. 21

Hoe: Je werkt alleen

Nodig: Een (markeer)pen

Klaar? Lees op www.ad.nl het nieuws van vandaag of kijk het journaal terug

Even pauze

Zinsdelen

Persoonsvorm

Zinsdelen

Onderwerp

Lijdend voorwerp

(Samengestelde zinnen)

(Meewerkend voorwerp)

(Bijwoordelijke bepaling)

Wat zijn samengestelde zinnen?

Herken de
samengestelde zinnen.

1. Ron leest een boek en Lisa een krant.
2. Nadat ik veel ijs at, werd ik misselijk.
3. Je denkt steeds dat Sneep Harry dwarszit.
4. Zeist is een plaats die Harry goed kent.

Wat zijn kenmerken van samengestelde zinnen?

1. Er staan een aantal woorden met hoofdletters in de zin.
2. Er staan twee persoonsvormen in.
3. Er staat een signaalwoord of voegwoord in.
4. De zin bestaat altijd uit een hoofdzin en een bijzin.

Herken de
samengestelde zinnen.

1. Ik vind het fijn dat het mooi weer is.
2. De kinderen houden niet erg van skaten.
3. Een lange zin is niet altijd samengesteld.
4. Als je de stof herhaalt, onthoud je meer.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen?

1. Bram voetbalt en hij zit op tafeltennis.
2. Door de vele fietsers in de stad kan de tram lastig rijden.
3. Na de kerstvakantie begint het nieuwe kalenderjaar.
4. Terwijl ik op de bus wachtte, werd ik nat gespetterd door een auto.

Hoe herken je samengestelde zinnen?

1. Door meerdere persoonsvormen en een of meerdere voegwoorden
2. Door één persoonsvorm en géén voegwoord

Ik weet wat samengestelde zinnen zijn.

1. ja
2. nee

Samengestelde zinnen

1. In iedere zin staat een pv
2. Als er meerdere pv's in een zin staan is het altijd een samengestelde zin.
3. In een hoofdzin staan de pv en het ow naast elkaar
4. In een bijzin staan de pv en het ow niet naast elkaar

Samengestelde zinnen hebben twee of meer persoonsvormen

1. Juist
2. Onjuist

Samengestelde zinnen --> zijn zinnen met meer dan 1 persoonsvorm

Conclusie:
Ik weet wat enkelvoudige en samengestelde zinnen zijn.

1. alleen enkelvoudige zinnen
2. alleen samengestelde zinnen
3. enkelvoudige en samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen hebben ALTIJD twee of meer persoonsvormen

1. Juist
2. Onjuist

Samengestelde zinnen --> zijn zinnen met meer dan 1 persoonsvorm

Wat is de eerste stap als je samengestelde zinnen moet ontleden?

1. Kijken of er een voegwoord is
2. Kijken of er een woordje tussen het ow en pv staat
3. Kijken of je een woordje tussen ow en pv kan zetten
4. De persoonsvormen zoeken

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

SG

enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

samengestelde zinnen

easy

Beetje oefenen, dan komt het wel goed.

Hier wil ik meer uitleg over...

Aan de slag

Pak je werkboek

Maak opdracht 1 t/m 4, op blz. 204 en 205

$4 Samengestelde zinnen

Enkelvoudige zinnen

          Ik zwem in het zwembad.                                                   De fans juichen.

enkelvoudige zinnen

Enkelvoudige zinnen zijn zinnen met één persoonsvorm (en één onderwerp).

Bijvoorbeeld:

Gisteren heb ik nasi gegeten bij de Chinees.

Daarvoor hebben we gezellig geschaatst op het IJsselmeer.

Samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen zijn zinnen met meerdere persoonsvormen en onderwerpen. 

Deze zinnen worden bijna altijd verbonden door een voegwoord. 

Dit is theorie voor de tweede klas, maar elke brugklasser maakt al samengestelde zinnen.

Waarom maak je samengestelde zinnen?

• Samengestelde zinnen maken een tekst beter en prettiger leesbaar. 
• Samengestelde zinnen brengen samenhang in een tekst. 

DUS

Enkelvoudige zin = 1 persoonsvorm en 1 onderwerp

Samengestelde zin = 2 (of meer) persoonsvormen en 2 (of meer) onderwerpen 

diverse voegwoorden

en, maar, want, of

terwijl, voordat, nadat, zodat, omdat, dus, toen, als, wanneer, hoewel, echter, dat

(enzovoort)

samengestelde zinnen

Ik ga naar de tandarts. Ik heb kiespijn.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Ik ga naar de tandarts, want ik heb kiespijn.

(in de samengestelde zin staan 2 PV's en 2 OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord want). 

Hoe maak je samengestelde zinnen?

Samengestelde zinnen worden samengevoegd via voegwoorden. 

Kijk maar eens naar het rijtje met voegwoorden en naar de voorbeeldzinnen.