VO - Blok 1 - Les 4: Dieren met angst

• Wereldoriëntatie
• Nederlands
• +1
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Dieren met angst

NB:

Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

Kennen dieren angst denk je?

Ja

Nee

Weet ik niet

Hoe werkt het?

Tekst

Onderzoek

Woordenschat

Leestafel

Boekenclub

Dit leer je nu

Dit weet je al

Doen

Terugkijken

Afbeelding vergroten

Wat gaan we doen?

• Leestafel
• Introductie onderwerp
  
• Tekst
  
• Onderzoek
  
• Presenteren onderzoek
  
• Woorden
  
• Boekenclub
  
• Terugblik/afsluiting

Wat ga je deze les leren?

• Je kunt een geschikt nieuwsartikel vinden om met de hele groep over te discussiëren.​
• Je kunt overeenkomsten en verschillen noemen tussen angst bij mensen en angst bij dieren. ​
• Je leert tien nieuwe woorden en kunt deze toepassen.
  
• Je kunt de deelonderwerpen uit de tekst halen. ​
• Je kunt de kern van elk deelonderwerp samenvatten. ​
• Je kunt online onderzoek doen naar angst bij dieren.​
  Je kunt je onderzoeksresultaten aan de groep presenteren​
• Je kunt in tweetallen denkvragen over de woorden kiezen en beantwoorden. ​
• Je kunt benoemen welke trucjes een schrijver kan toepassen om een verhaal spannend te maken​
• Je kunt in één zin samenvatten wat je vóór deze les nog niet wist en nu wel weet. ​

Leerdoel?

Leerdoel: je kunt een artikel vinden dat geschikt is om over te praten met de hele groep.

De leestafel

Zoek een artikel dat jij interessant vindt

en waar je wel met de groep over zou willen

praten / van gedachten wisselen.

Upload hier een foto van jouw artikel.

Dit zijn goede verdiepingsvragen!

• Hoe kan het nou dat... ? 
• Wat ik niet snap is... ?

• Wat zou er gebeuren als... ?
• Zou iedereen... ?
• Hoe zou dat in de toekomst gaan?

• Hoe zou dat in het verleden zijn gegaan?
• Hoe zit dat eigenlijk in andere landen?

De introductie op 

het onderwerp van de tekst

Leerdoel?

Leerdoel: je kunt overeenkomsten en verschillen noemen tussen angst bij mensen en angst bij dieren.

Hoe kun je aan een mens merken dat hij/zij bang is?

Extra vraag: Hoe zit dat bij dieren?

Hoe zit dat bij dieren?

Bekijk de reacties van de leerlingen. 

De tekst: eerst even scannen! 

Leerdoelen?

Leerdoelen:

• Je kunt de deelonderwerpen uit de tekst halen.
• Je kunt de kern van elk deelonderwerp samenvatten.

bron

Bron: Seven Days (website bestaat niet meer) (25/6/2018)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Waar denk je dat de tekst over zal gaan?

Bekijk de reacties van de leerlingen. 

Lees de hele zin. Ook de zin ervoor en erna zeggen vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

Wat kun je doen als je een woord niet begrijpt?

Maak de volgende opdrachten bij de tekst:

Lees de inleiding en de eerste alinea.

• Welke problemen stapelden zich op bij geit Polly?
   Noteer deze zin.

Lees de hele tekst

• Uit welke deelonderwerpen bestaat de tekst? Hoe zie je dat?
  
• Noteer of markeer de kern van elk deelonderwerp.
• Welke mogelijke verklaring wordt er gegeven voor het feit dat het geitje rustig wordt van het eendenpak? Noteer deze zin in de tekst.

De titel en de inleiding

Eendenpak tegen angstaanvallen

Oké, het 'eendenpak tegen angstaanvallen' staat nog niet geregistreerd als officieel geneesmiddel, maar het helpt 

geit Polly in ieder geval uit de penarie!

Geitje Polly (afbeelding 1) werd gered door de dierenopvang Goats of

Anarchy. Haar eigenaar kon niet meer voor haar zorgen toen Polly's

gezondheidsproblemen zich opstapelden. Zo is ze blind en zit het

neurologisch ook niet helemaal lekker. Ook heeft ze last van ernstige

angstaanvallen en dan is ze bijna niet te kalmeren.

geregistreerd staan als

geregistreerd staan als: vastgelegd in een document

neurologisch

neurologisch: wat te maken heeft met de hersenen

uit de penarie helpen

uit de penarie helpen: uit de nood helpen

zich opstapelen

zich opstapelen: steeds meer en erger worden

afbeelding 1

Klik op de afbeelding om hem te vergroten.

Welke problemen stapelden zich op bij geit Polly?

Noteer deze zin.

Polly heeft de volgende klachten: ze is blind, neurologisch niet lekker en heeft angstaanvallen.

Alinea 2

Halloweenkostuum

Er is echter één heel aandoenlijke oplossing voor die angstaanvallen: een eendenpak. Haar baasje kocht een eendenpak op de kinderafdeling van een warenhuis en dat blijkt een schot in de roos. Wanneer Polly het draagt ontspant ze meteen. “Zodra ik het haar aantrok, wordt ze kalm”, vertelt baasje Leanne Lauricella. En daarnaast ziet het er ook nog eens ontzéttend vertederend uit.

aandoenlijk

aandoenlijk: ontroerend, lief

een schot in de roos

een schot in de roos: een succes

Alinea 3 en 4

Vreemd gedrag

Voor die tijd rende Polly vaak manisch rond en huilde ze wanneer ze haar baasje niet kon vinden. Ook vertoonde ze vreemd gedrag. “Ze ging dan in een hoekje van het huis staan en aan een muur zuigen. Dit eendenpak heeft iets wat

haar kalmeert. Ze sluit haar ogen en is in trance.” Tegen de Britse krant Metro vertelde Leanne dat het eendenpak waarschijnlijk net zo geruststellend werkt als een baby inbakeren. Sindsdien heeft Leanne al heel wat andere pakjes en dekens geprobeerd bij Polly, maar de eenden-outfit werkt nog altijd het best.

in trance

in trance: de droomtoestand waarbij je bewustzijn verandert

inbakeren

inbakeren: strak in een doek wikkelen

manisch

manisch: overdreven energiek 

Zielig

Veel Instagram-volgers vonden al het verkleden maar zielig, maar Leanne verzekert iedereen dat het Polly juist helpt. En zodra de angstaanval over is, gaat het pakje uit en dartelt ze als gewone Polly weer verder.

dartelen

dartelen: speels en vrolijk heen en weer rennen 

Uit welke deelonderwerpen bestaat de tekst? 

Hoe zie je dat?

Schrijf de kern op van

elk deelonderwerp.

Welke mogelijke verklaring wordt er gegeven voor het feit dat het geitje rustig wordt van het eendenpak?

Noteer deze zin hier.

1. Kies zo één van de onderwerpen op de volgende slide. 
2. Stel onderzoeksvragen op: wat wil je over dit onderwerp te weten komen?
3. Maak goede aantekeningen tijdens het lezen van de informatie. 
4. Noteer de antwoorden op je onderzoeksvragen in je eigen woorden of maak een mindmap.

Hoe doe je goed onderzoek?

Het onderzoek

Leerdoel?

Leerdoel: : je kunt onderzoek doen naar een subthema gerelateerd aan angst bij dieren.

Angst bij dieren          

Wat ga jij onderzoeken? 

Kies één van deze onderwerpen.

Klik op de hotspot voor 

meer informatie.

Dieren kunnen dus ook angst ervaren, zo zagen we bij geit Polly. Maar hoe merk je eigenlijk aan dieren dat ze bang zijn? Krijgen zij ook klamme pootjes? En breekt het zweet hen uit? Of gillen ze de hele boel bij elkaar? En ervaren zij eigenlijk ook adrenaline? Op welke manieren uiten dieren hun angst?

Hoe bepaalt een dier             
waar het bang voor is?          

In het dierenrijk heerst er een duidelijke rangorde. Dieren weten kennelijk voor welk ander dier ze moeten vrezen en welk dier er juist voor hen moet vrezen. Maar hoe weten dieren dit? Hoe weten welk dier er een gevaar voor hen vormt en welk dier niet? En een jeep vol toeristen wordt niet aangevallen door een roofdier, maar zodra er iemand uitstapt, wordt degene een prooi. Hoe zit dat?

Eigen onderwerp          

Uitleg:

Je krijgt kort de tijd om zoveel mogelijk nieuwe informatie​ te vinden. Deze informatie deel je straks met de groep.​ Zet zoveel mogelijk van de gevonden informatie op een ​blad of maak er een mindmap van.​​

​

   Handige bronnen: 

• www.nemokennislink.nl
  
• www.uu.nl
  
• www.wibnet.nl (Wetenschap in Beeld)
  
• www.bing.com
  
• www.schooltv.nl

   Handige zoektermen:

• ‘angst bij dieren’
  
• ‘het bange dier’
  
• ‘hiërarchie dierenrijk’
  
• ‘roofdier of prooidier’

Let goed op...

Hier komt een aantal tips!

Welk onderwerp heb jij gekozen?

Angst bij dieren

Hoe bepaalt een dier waar hij bang voor is?

Eigen onderwerp

3, 2, 1 ... 

Tijd voor 

onderzoek!

Hier kun je instellen of de leerling mogen overleggen of zelfstandig aan het werk moeten.

Ook kun je een tijd instellen hoe lang ze aan hun onderzoek mogen werken. 

Een mindmap maken

Een mindmap is een schema opgebouwd uit begrippen en 

plaatjes die zijn geordend in de vorm van een boomstructuur 

rond een centraal thema.

1. Start met een centraal beeld of woord
2. Maak takken & subtakken
3. Gebruik maximaal één sleutelwoord per tak
4. Maak je mindmap van globaal naar specifiek
5. Werk in de richting van de klok
6. Gebruik verschillende kleuren
7. Maak tekeningen

Welke nieuwe informatie ben je te weten gekomen in 

jouw onderzoek? Vertel het aan de andere leerlingen 

of typ hier je aantekeningen.

Presentatie onderzoeksresultaten

Klik hier voor het leerdoel.

Leerdoel: : je kunt onderzoek doen naar een subthema gerelateerd aan fobieën 

Leerdoel?

Leerdoel: je kunt je eigen onderzoek presenteren aan de klas.

    Even terugkijken naar het onderzoek. Welke doelen heb je al

    behaald? En welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

Wist je dat...
wanneer je een doel versleept, erachter een nieuwe verschijnt.

Hoe ging het onderzoek?

Ja, dit doel heb ik behaald.

Nee, aan dit doel moet ik nog werken.

Ik heb goede onderzoeksvragen bedacht.

Ik heb nieuwe dingen geleerd.

Ik heb veel informatie gevonden bij mijn onderzoeksvragen.

Ik ben nu ook nieuwsgierig geworden naar andere zaken omtrent dit onderwerp.

Ik kan kort vertellen 

wat ik te weten ben gekomen.

Ik heb de onderzoekstijd 

nuttig en goed besteed. 

Ik heb effectief met iemand samengewerkt. 

Ik kan minimaal twee  woorden van deze les gebruiken bij mijn presentatie.

Woordenschat

Maak tweetallen en kies twee van de onderstaande denkvragen:

a. Wanneer zou iemand graag uit de penarie worden geholpen? 

     Geef een voorbeeld van een situatie.
b. Waarom zouden jouw gegevens op school geregistreerd worden?
c. Geef een voorbeeld van iets dat jij echt ‘een schot in de roos’ vond.
d. Omschrijf de werkplek van een neuroloog.
e. Op welke momenten zouden dieren of mensen dartelen?
f. Waar komen de uitdrukking ‘uit de penarie helpen’ en ‘in de penarie

   zitten vandaan? Zoek de etymologie (herkomst) van het woord

   ‘penarie’ op. 

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt in tweetallen denkvragen over de woorden kiezen en beantwoorden. 

 

Welke trucjes kan een schrijver toepassen om een verhaal 

spannend te maken? Bedenk er minimaal twee.

De boekenclub

Klik hier voor het leerdoel.

Leerdoel: : je kunt onderzoek doen naar een subthema gerelateerd aan fobieën 

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt benoemen welke trucjes een schrijver kan toepassen om een verhaal spannend te maken.

Lees hier een deel van het verhaal Escaperoom 

van Mirjam Mous. Welke trucjes zie/lees je terug? 

Klik hier voor het leerdoel.

Leerdoel: : je kunt onderzoek doen naar een subthema gerelateerd aan fobieën 

Afsluiting & Terugblik

Lees de tekst voor de volgende les alvast thuis. 

Noem drie dingen die je deze les geleerd hebt:

Noem twee dingen waar je 

nog wat meer over wilt weten:

Wat ga je thuis vertellen over deze les?