1. Steeds groeiende handel met het Oostzeegebied
(Halen: graan,hout. Brengen: zout, haring)
gevolg: groei visserij, nijverheid (scheepsbouw, zeilmakerij en houtzagerij)
2. Verovering Antwerpen door de Spanjaarden (1585) Protestantse kooplieden en ambachtslieden vluchten naar Amsterdam. (geld, kennis en handelscontacten)
gevolg: Amsterdam 1600 belangrijkste handelsstad