3.2 De Oost en de VOC

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3.2 De Oost en de VOC

Aan het einde van de les...

• Kun je uitleggen wat de VOC is en waarom de VOC is ontstaan. 
• Kun je uitleggen hoe de VOC werd bestuurd. 

Programma

• Opdrachten bespreken
• Uitleg
• Vragen?

Opdrachten bespreken

Opdracht 1, 3, en 5

Uitleg

Maak aantekeningen!

Hoe wordt de Republiek rijk? (1)

• 1568-1648: Tachtigjarige oorlog (Nederlandse Opstand)

• Oorlog is in principe slecht voor de handel, maar de oorlog werd vooral in de Zuidelijke Nederlanden uitgevochten (huidige België)

• Haven van Antwerpen werd afgesloten (1585) handelsschepen wijken uit naar Amsterdam

Hoe wordt de Republiek rijk? (2)

• Nederland heeft niet heel veel producten/grondstoffen

• Vooral veel zuivelproducten

• Oplossing: stapelmarkt.

• Amsterdam wordt één grote marktplaats voor Europese producent

Stapelmarkt

Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Republiek wordt handelscentrum van Europa

Specerijen

• Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, medicijn.

• Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

• Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

De verschillende handelsroutes vanuit Azië

Eerste Nederlanders in Azië

• Cornelis de Houtman komt in 1596 als eerste Nederlander in Oost-Indië aan
  

• Opbrengst net voldoende om de kosten eruit te krijgen, vooral door verkeerde ruilmiddelen.

• Toch is het doel bereikt: een route via Kaap de Goede Hoop is bewezen

Nieuw probleem!

• Steeds meer Nederlandse bedrijven (compagnieën) gaan naar Indië varen.

• Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling

• De prijs van de specerijen daalt hierdoor snel, de winst dus ook

Verenigde Oostindische Compagnie (1602)

• Nederlandse regering (Staten-Generaal) grijpt in. 

• Compagnieën moeten samengaan in één bedrijf.

• Hierdoor gaan ze concurrentie tegen en kunnen de winsten ook gebruikt worden in de oorlog tegen Spanje

Johan van Oldenbarnevelt, de raadspensionaris, nam het initiatief. 

Doel: monopolie op de specerijenhandel ten oosten van Kaap de Goede Hoop

Hoe?

• Uitschakelen van concurrenten

• Bouwen van handelposten

• Contracten met inheemse vorsten

• Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

• Indien nodig: veel geweld

De VOC verhandelde vooral

1. Slaven
2. Aardappels
3. Kruiden
4. Maïs

VOC staat voor

1. Vereniging Oost-Indische Compagnie
2. Verenigde Oost-Indie Compagnie
3. Verenigde Oost-Indische Compagnie
4. Verenigde Oost-Indische Campagne

Het bestuur van de VOC

• De VOC had een kamer (afdeling)  in 6 Hollandse en Zeeuwse steden. Een kamer had een eigen scheepswerf, pakhuis en kantoor.
• Afgevaardigden van die kamers vormden het bestuur van de VOC: De Heren Zeventien. 

Hoe noem je een afdeling van de VOC?

1. Een ruimte
2. Een kamer
3. De Heren Zeventien
4. Een omgeving

Waaruit bestond de Heren Zeventien?

1. Alle kamers van de VOC bij elkaar.
2. VOC kapiteins
3. Afgevaardigden uit de kamers