opdr 5.1 + theorie 5.2 klas 3

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Planning van vandaag:

1. Huiswerkopdrachten bespreken

2. Wat is het verschil tussen zwart/grijs/wit werk

3. Wat houdt het minimumloon in

4. Wat zijn de vier verschillende productiesectoren

5. Wat is arbeidsverdeling

2A. Wat zijn verschillende arbeidsmotieven?

Welk beroep hoort niet bij geschoold werk?

1. Kapster
2. Arts
3. Vakkenvuller
4. Docent

5B. Voor wie geldt een cao?

6. Wat bepaalt de hoogte van je salaris?

7A. Jolijn is verpleegkundige. Ze is lid van vakbond Zorg & Welzijn. Jolijn doet....

1. Geschoold werk
2. Ongeschoold werk

7B. Waarover kan haar vakbond in de cao afspraken gemaakt hebben?

10. Vul het ontbrekende woord in:
Je ... is het salaris dat op je rekening wordt gestort.

1. Brutoloon
2. Nettoloon

Nettoloon berekenen

Brutoloon = staat in je arbeidsovereenkomst

Nettoloon = het bedrag dat je op je bankrekening ontvangt. 

Je berekent het nettoloon op de volgende manier:

Nettoloon = brutoloon - (loonbelasting + sociale premies)

Het brutoloon van Karim is €2.300 per maand. Er wordt €450 ingehouden aan loonbelasting en €200 aan sociale premies. Bereken het nettoloon.

Wit, grijs en zwart werk

Wit werk

Betaald werk waarop belasting en sociale premies ingehouden worden. Dit werk wordt door de Belastingdienst en CBS bijgehouden.

Grijs werk

Onbetaald werk zoals vrijwilligerswerk of je kamer opruimen. 

Zwart werk

Betaald werk dat niet geregistreerd is en waarover je geen belasting of sociale premies betaalt. 

Strafbaar. 

Wat wordt je loon?

Wettelijk minimumloon: het brutoloon dat je vanaf 21 jaar minimaal moet verdienen in een voltijdbaan.  

Het minimumjeugdloon: als je jonger bent gelden lagere bedragen. Het minimumjeugdloon stijgt elk jaar 

Het maandloon kan je omrekenen naar een jaarloon en daarna terugrekenen naar een weekloon. 

Voorbeeld

Stel je voor je verdient €1.900 bruto per maand met een voltijdbaan (40 uur).

Haar weekloon is: €1.900 x 12 : 52 = €438,46

Stel je zou 26 uur gaan werken:

Haar nieuwe maandloon is dan: €1.900 : 40 x 26 = €1.235

Productiesectoren   

De ondernemingen waarbij je kunt werken, zijn verdeeld in vier productiesectoren.

De primaire sector: hier horen bedrijven bij die grondstoffen maken zoals boeren, vissers, de houtkap en mijnbedrijven.

De secundaire sector: hier horen bedrijven bij die de grondstoffen van de primaire sector nemen en verwerken tot iets anders. Fabrieken, bouwbedrijven, pottenbakkers en soortgelijke bedrijven.

De tertiaire sector: hierin vind je alle bedrijven die een dienst leveren (en dus niet een goed maken!) en deze met winst proberen te verkopen. Alle winkels horen hierbij, maar ook de bank, de NS, de kapper en klusbedrijven,

De quartaire sector: hier vallen alle bedrijven onder die een dienst leveren en deze niet met winst proberen te verkopen. De diensten die in de quartaire sector worden geleverd zijn grotendeels openbaar. Hieronder vallen de politie, brandweer en het onderwijs.

Arbeidsverdeling

• Arbeidsverdeling = iedereen doet zijn of haar eigen werk (taken)
• Een voorbeeld van arbeidsverdeling op school: leraren; conciërges; directeur.