de kerstening van West-Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

De kerstening van West-Europa.

                                                                                  VOP Nederlands en geschiedenis

Schoolplaat Isings

Op de volgende dia zie je een schoolplaat van Isings. Deze meneer Isings tekende grote historische platen die in de klassen hingen en die de leraar kon gebruiken om bepaalde onderdelen van de geschiedenis uit te leggen.

Als je op de volgende dia op een nummertje klikt (hou de volgorde van nummering aan)  krijg je informatie over Karel de Grote en de tijd waarin hij leefde,

Een koningsbode (boodschapper) ontvangt uit handen van Karel de Grote een brief geschreven op perkament, waarop orders staan voor zijn leenmannen. Karel de Grote had zo'n groot rijk dat hij dat niet alleen kon regeren. Daarom leende hij stukken grond uit aan deze vazallen die zij dan bestuurden namens de keizer. De leenman/vazal mocht het gebied besturen, maar moest zijn leenheer bijstaan met raad en daad. Dit noemen we feodalisme.

2

Hier zie je een Frankische edelman. Hij behoort tot de tweede stand. Zij hebben als taak om de eerste (geestelijkheid) en derde stand (boeren) te beschermen. Zij leefden vaak op een domein waar zij als (achter)leenman regeerde. Zij beschermden de boeren door ze te laten schuilen achter de muren van hun versterkt huis als er bijvoorbeeld vikingen binnenvielen op hun strooptochten. In ruil voor bescherming stonden zij een deel van oogst af, maar uiteindelijk ook hun vrijheid. Deze onvrije boeren noemen wij horigen.

4

Karel de Grote was een Frankische koning die voor zijn verdienste als veroveraar en verspreider van het christendom tot keizer wordt gekroond door de Paus. Hij is de eerste keizer sinds de Romeinse tijd.

Dit enorme rijk moest hij in zijn eentje besturen en dat is heel lastig. Daarom voerde hij het feodale stelsel in. Graven en hertogen betuurden onderdelen van zijn rijk namens hem.

1

Einhard was een vertrouweling van Karel de Grote. Zo was hij een ooggetuige toen Karel de Grote tot Keizer werd gekroond in 800 te Rome. Hij kon lezen en schrijven terwijl hij geen geestelijke was, maar hij had wel van geestelijken hierin les gehad. Hij wordt gezien als de bouwmeester van een aantal belangrijke bouwwerken uit de Karolingische periode, waaronder de koningspaltsen van Aken en ontwierp de Paltskapel te Aken. Kunst, literatuur en architectuur kenden een sterke opleving in deze tijd.

6

In Aken, tegenover de Paltskapel, komt het plan van de binnenplaats overeen met wat Karel de Grote voor ogenhad; het forum van Keizer Augustus, maar op een kleinere schaal.

7

Hier zie je een Frankische Ridder. Een ridder was in deze tijd een soldaat te paard. Door uitvindingen als de stijgbeugel kwamen zij veel stabieler in het zadel te zitten en konden zij vechtend te paard beter uit de voeten.

5

Hier zie je twee mannen staan die tot de stand der geestelijken behoren. Je herkent ze aan hun pij (soort jurk die door monniken worden gedragen) en tonsuur (kaalgeschoren hoofd). De geestelijkheid was heel belangrijk voor het besturen van het rijk, omdat zij konden lezen en schrijven. 

Karel de Grote kon alleen zijn handtekening zetten; nou ja een klein deel daarvan. Als hij een handtekening moest zetten onder een belangrijk document, liet hij dat door een monnik doen. Karel tekende daarna alleen twee lijntjes. Dit noemen we het "vierkantje van Karolus".

3

De Paltskapel is het oudste deel van de Dom van Aken en werd gebouwd in 796. Met de bouw van o.a. dePaltskapel wilde keizer Karel een Rome in het Noorden creëren.

8

De beer van Aken, die in sommige middeleeuwse documenten een "wolvin" wordt genoemd, is bedoeld om Rome na te apen. 

Denk hierbij aan de wolvin die de stichters van Romulus en Remus heeft gezoogd.

9

Bekijk de twee filmpjes over Karel de Grote en beantwoord daarna de vragen!

https:

Waarom denk jij dat Karel als bijnaam de Grote kreeg?

1. Hij was enorm lang voor zijn tijd.
2. Hij was een groot heerser van een groot rijk.
3. De antwoorden A en B.
4. Geen van de drie gegeven antwoorden.

Tot welk Germaans volk behoorde Karel de Grote?

1. Franken
2. Friezen
3. Saksen
4. Longobarden

Waaruit bestond het rijk van Karel de Grote toen hij koning werd?

1. Noord-Frankrijk, Luxemburg en Duitsland
2. Nederland, België, Luxemburg en Noord-Frankrijk
3. Nederland, België, Luxemburg en Zuid-Duitsland
4. Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Zuid-Duitsland.

Hoe heet de leider van de Christelijke kerk?

Waar woonde de leider van de Christelijke Kerk?

Hoe zorgde Karel ervoor dat heidense volkeren zich bekeerden tot het Christendom?

1. Mensen overtuigen door woorden; door te prediken.
2. Met heel veel geweld. Oorlogen en mensen dwingen zich te bekeren tot het Christendom.
3. Het maakte hem helemaal niet uit wat de mensen geloofden.
4. Mensen bekeerden zich vrijwillig tot het juiste geloof; het Christendom.

Welk woord zou jij willen gebruiken om Karels manier van bekeren te omschrijven?

Welke godsdienst hadden de Moren in Spanje?

1. Christendom
2. Jodendom
3. Islam
4. Natuurgodsdiensten

Hoe wordt het leenstelsel ook wel genoemd?

1. Hofstelsel
2. Feodalisme
3. Horigheid
4. Domein

Wat moest een leenman -in ruil voor het in gebruik nemen van het geleende gebied- doen?

1. De leenheer raad geven (advies)
2. De leenheer met daad bijstaan (soldaten leveren bij oorlog)
3. De leenheer bijstaan met raad en daad.
4. De leenman mag zelf doen wat hij wil met zijn gebied.

In wel jaar werd koning Karel de Grote gekroond tot keizer?

Waarom werd hij door de Paus tot keizer gekroond?

1. Hij dreigde de Paus een kopje kleiner te maken als hij dat niet zou doen.
2. Hij had de moslims gestopt bij de Pyreneeën.
3. Hij had de Saksen verslagen en ze tot het Christendom laten bekeren.
4. Hij had de Longobarden verslagen die de Paus en Rome hadden bedreigd.

Wat moest het Rome van het noorden worden volgens Karel de Grote?

1. Keulen
2. Nijmegen
3. Aken
4. Maastricht

Schrijf in één woord of kort zinnetje op waarom Karel de Grote ook wel de "Vader van Europa" wordt genoemd.

   Wilibrord     en    Bonifatius

https:

Bonifatius

Je hebt nu van alles gehoord over St. Willibrord, maar er is nog een missionaris geweest die een enorme bijdrage heeft geleverd bij de verspreiding van het Christendom in ons land.

Bonifatius. Zoek op internet informatie over Bonifatius en ga dan naar de volgende dia.

Zoek 3 afbeeldingen die volgens jou het verhaal van Bonifatius vertellen.

Schrijf in één woord op waar deze lessenserie
(dus de schoolplaat, filmpjes en vragen)
volgens jou over gaat!