les 5stoffen en stofeigenschappen formules en systematische namen

• Scheikunde
• MBO
• Studiejaar 1

Scheikunde of Chemie

stoffen en stofeigenschappen

De eerste scheikundige?

verschil natuurkunde en scheikunde?

Wetenschap

• Verklaren vanaf 600 v.C.:
  van mythe --> wetenschap
  
  

Wetenschap = het verzamelen van kennis door een verschijnsel nauwkeurig te bestuderen

• - Hippokrates: ziekte
• - Demokrites: atoma
• - Herodotus: historia

waar gaat chemie over?

chemie of scheikunde

chemische richtingen

Stofeigenschappen

• Zoveel mogelijk meetbaar
• Bijvoorbeeld: kookpunt, smeltpunt, veerkracht, dichtheid, lichtbreking en viscositeit

Meetbare stofeigenschappen zijn kwantitatieve eigenschappen

wat zijn kwalitatieve stofeigenschappen?

Kwalitatieve stofeigenschappen

wat zijn stofeigenschappen

kookpunt en kooktraject

scheidingstechnieken

chromatografie

welke analyses kennen jullie?

moleculaire stoffen

zouten

zuren en basen

organische stoffen PW4

wat zijn moleculaire stoffen?

 Formules en naamgeving

 Molecuulformule

Deze les

• Formules voor stoffen
• Systematische naamgeving
• modellen

 Molecuulformule

Vorige lessen (Hoofdstuk 1)

• hoe ziet een molecuultekening eruit
• een molecuulformule geeft het aantal atomen per soort aan 3 CO₂
• het cijfertje bij de atomen heet de index 3 CO2
• de coëfficiënt geeft aan hoeveel moleculen er per soort zijn 3 CO2

 Formules en naamgeving

Stoffen

• Ontleedbare stoffen bestaan uit minstens twee atoomsoorten. Bijvoorbeeld H2O (water) en AgCl (zilverchloride).
• Niet-ontleedbare stoffen bestaan uit 1 atoomsoort. Bijvoorbeeld Ag (zilver) en de bende van 7 (Cl2, F2, N2, H2, O2, I2, Br2)

Formules en naamgeving

Molecuulformule

• Geeft het aantal atomen per soort aan
• De faseaanduiding (g), (l) of (s) hoort erbij 
• Voor ontleedbare en niet-ontleedbare stoffen
• Leer de Bende van 7!
• Leer de elementen en symbolen (elementen test)

 systematische naamgeving

moleculaire stoffen

• Ontleedbare stoffen
  
• logische opbouw van de naam
• het tweede element krijgt de uitgang -ide
• als beide elementen niet-metalen zijn gebruik je Griekse telwoorden.

systematische naamgeving

Uitgang

• O   -oxide
• F    -fluoride
• Cl  -chloride
• Br  -bromide

Deze uitgangen moet je kennen!

• I   -jodide
  
• S  -sulfide
  
• H -hydride
  
• N -nitride

 systematische naamgeving

zouten

Metaal en niet-metaalatomen (dus geen telwoorden)

• KCl  

1 kalium- en 1 chlooratoom: kaliumchloride

• Na2O

2 natrium- en 1 zuurstofatoom: natriumoxide

• MgCl2

1 magnesium- en 2 chlooratomen: magnesiumchloride

systematische naamgeving

Griekse telwoorden: 

• 1 mono (laten we vaak weg)
• 2 di
• 3 tri
• 4 tetra
• 5 penta
• 6 hexa

Deze telwoorden moet je kennen!

Telwoorden staan voor de atoomsoort waar ze over gaan.

 systematische naamgeving

Niet-metaalatomen (dus wel telwoorden)

• CO

1 koolstof- en 1 zuurstofatoom: koolstofmonooxide 

• SO2

1 zwavel- en 2 zuurstofatomen: zwaveldioxide

• N2O4
  

2 stikstof- en 4 zuurstofatomen: distikstoftetraoxide

 triviale namen

Sommige stoffen ken je bij hun dagelijkse naam, of moet je gaan leren. 

•  water H₂O
• methaan CH₄
• propaan C₃H₈

• butaan C₄H₁₀
• ammoniak NH₃
• glucose C₆H₁₂O₆

Geef de naam van deze formule

SO​3​​

1. zwavelzuurstof
2. zwaveltrizuurstof
3. zwaveloxide
4. zwaveltrioxide

Geef de formule van deze naam:
diwaterstofoxide

1. HO
2. H​2​​O
3. HO​2​​
4. H​2​​O​2​​

 Molecuulformule

Deze les leerde je:

• Formules voor stoffen
• Systematische naamgeving
• Modellen

Huiswerk

• Lees en leer hoofdstuk 

www.mlochemie.nl

phet.colorado.edu

phet.colorado.edu