Tekens in woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H1 Trema, apostrof, accent en cedille & alle werkwoordsvormen

Lesdoel

1. Je weet wanneer je trema's, aphostrofs, accenten en het liggend streepje moet gebruiken.

Woorden met een trema

Trema

1. alleen bij uitspraakprobleem

- op de letter waar klank verandert --> begin van een lettergreep. 

vb. ruïne/ vacuüm/ geïrriteerd

Trema

2. In het meervoud van zelfstandig naamwoorden op -ee

vb. zeeën

feeën

Trema aan het begin van de nieuwe lettergreep!

Trema

3. (vaak) in het meervoud van zelfstandig naamwoorden op    -ie

- klemtoon op -ie -> + ën

- klemtoon niet op -ie -> + n (trema op laatste ë)

Klemtoon op -ie

+ ën (dus extra -e)

vb. KNIE - knieën

meloDIE - melodieën

geNIE - genieën

klemtoon niet op -ie

+ n (trema op laatste e)

vb. bacTErie - bacteriën

koLOnie - koloniën

POrie - poriën

met trema

zonder trema

coordinatie

officieel

officiele

poezie

patient

mecanicien

museum

dieet

Apostrof

Als weglatingsteken

's-Gravenhage. Ik heb 'm net nog in 't buurthuis zien zitten. 's Avonds. De Elfstedentocht van '97.

Bij bezitsaanduiding als de naam eindigt op een s-klank of lange klinker.

Anna's tas. Max' Playstation. Gaby's huiswerk. Joyce' huis.

Na cijfers, afkortingen en afleidingen. vmbo'er, A4'tje, mp3'tje

In verkleinwoorden op -y voorafgegaan door een medeklinker: baby'tje (maar: displaytje)

De hoofdstad van Noord Brabant is
s Hertogenbosch

1. goed
2. met apostrof
3. met streepje
4. met apostrof en streepje

Waar is de apostrof goed geplaatst?

1. Lex's zusje
2. Lexs zusje
3. Lex' zusje

Waar schrijf je een apostrof?

1. Tims vader
2. Lisas vader

Welke namen hebben, als ze een bezitsaanduiding zijn, een apostrof nodig?

WEL

Jordy

Naomi

Dennis

Maaike

Wanneer gebruik je een apostrof?

WEL

Als 1 of meer letters zijn weggelaten.

na cijfers en afkortingen

na alle woorden die eindigen op een i, a, o, u of y.

bij bezitsvormen

Accenten

Een accent zorgt ervoor dat je een woord op de juiste manier leest en uitspreekt.

Wij gebruiken drie accenttekens in Nederland:
- accent aigu (streepje naar rechts): cliché, logé
- accent grave (streepje naar links): barrière, carrière
- accent circonflexe (dakje): enquête, crêpe (Franse leenwoorden)

met accent

zonder accent

enquete

premiere

acne

defile

genant

sate

abonnee

creme

Neem de zin over en plaats hoofdletters, accenttekens, trema’s, aphostrofs
‘ik houd uberhaupt niet van sate’, zei de actrice voorafgaand aan de premiere, terwijl ze met een fohn haar haren in model bracht.

Wat is juist gespeld?

1. Mirjam's broer
2. wc-bril
3. wcbril
4. Mirjams broer

Wat is juist gespeld?

1. Trix' fiets is gestolen.
2. Trix d'r fiets is gestolen.
3. Patricks tas is leeg.
4. Patrick's tas is leeg.

Wat is juist gespeld?

1. Trix' fiets is gestolen.
2. Trix d'r fiets is gestolen.
3. Patricks tas is leeg.
4. Patrick's tas is leeg.

Wat is juist gespeld?

1. De cadeau's voor Lucas' verjaardag liggen op tafel.
2. De cadeaus voor Lucas's verjaardag liggen op tafel.
3. De cadeaus voor Lucas' verjaardag liggen op tafel.
4. De kado's voor Lucas' verjaardag liggen op tafel.

Wat is juist gespeld?

1. hbo'studie
2. hbo-studie
3. HBO'studie
4. HBO-studie

Wat is juist gespeld?

1. cafes
2. cafe's
3. cafés
4. café's

Wat is juist gespeld?

1. Mijn tante's wonen in 's Hertogenbosch
2. Mijn tantes wonen in 's hertogenbosch.
3. Mijn tantes wonen in Den Bosch.
4. Mijn tante's wonen in 's-Hertogenbosch.

Wat is juist gespeld?

1. 's Morgen's neemt niemand z'n telefoon op.
2. 'S morgens neemt niemand z'n telefoon op.
3. 's Morgens neemt niemand zen telefoon op.
4. 's Morgens neemt niemand z'n telefoon op.

Met trema 

Zonder trema

efficient

coordinatie

elektricien

geijsbeerd

geinfiltreerd

petroleum

gelinieerd

heroine

naief

industrieel

Italie

industriele

reunie

financien