Wat moet je kennen voor de toets? Vwo 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Bereid je slim voor

Je moet de begrippen kennen

Om ze correct te kunnen herkennen en benoemen in oefenopgaven uit het boek + oefenbladen

Daardoor kun je de theorie vervolgens met vertrouwen en op de juiste manier toepassen in een hele tekst.

Zodat je zowel binnen als buiten de lessen Nederlands meer begrijpt, beter begrepen wordt én meer invloed hebt.

Wat moet je kennen/kunnen?

- theorie van de lessen 

- toepassen van de theorie in een tekst

- argumentatieschema maken

- tekstverbanden

- doel van een tekst

- onderwerp

- hoofdgedachte

Sleep de signaalwoorden naar de bijbehorende tekstverbanden.

Let op: leer de tekstverbanden goed 

opsommend

tegenstellend

tijdsvolgorde (temporeel)

oorzaak-gevolg

toelichtend / voorbeeld

redengevend

voorwaardelijk

een andere

hoewel

voordat

hierdoor

bijvoorbeeld

tenzij

namelijk

want

als

toch

daarnaast

zoals bij

zodat

totdat

echter

indien

Een goede manier om dierenleed te voorkomen, is enkele dagen per week vegetarisch te eten.

Als je je leven lang vegetarisch eet, worden gemiddeld 900 dieren niet voor jou geslacht.

Vegetarisch eten is beter voor het milieu. Zo stoot één koe net zoveel broeikasgassen uit als één auto die 1,5 keer rond de aarde rijdt.

De transitie naar meer plantaardig eten is voor sommigen lastig door onwetendheid over vleesvervangende maaltijden.

Plaats hier de tekstverbanden die niet in de tekstfragmenten voorkomen.

doel-middel

voorwaarde

oorzaak-gevolg

voorbeeld / toelichting

opsomming

chronologie / tijd

tegenstelling

H2: Betrouwbaarheid

Niet alles wat geschreven is, is betrouwbaar. Dit hangt van een aantal factoren af:

- Vindplaats: kijk vooral waar het artikel in staat. Als het in de Volkskrant of op de NOS-site staat, mag je er vanuitgaan dat deze vindplaats betrouwbaar is.

- Belang van de auteur: Wat is zijn/haar belang? Dit kan politiek zijn, of bijvoorbeeld commercieel. Het is dus goed om te checken wat deze auteur doet voor werk of waar hij voor in staat.

- deskundigheid van de auteur: Deskundigheid betekent dat iemand verstand heeft van dit onderwerp, door bijvoorbeeld opleiding of werkervaring.

- actualiteit: De wereld verandert snel. Kijk wanneer het artikel geschreven is.

Betrouwbaar

Niet-betrouwbaar

Een nieuw parfum van Chanel komt op de markt. Verschillende media doen hiervan verslag. Welke media is in de berichtgeving het meest betrouwbaar? 

Betrouwbaar

Minder/niet betrouwbaar

Een recensie in de Consumentengids.

Een  reactie op straat van een willekeurige voorbijganger. 

Een reclameposter op het metrostation.

Een commercial van Chanel op de televisie.

Een vlog van Nikki Tutorial. 

Een prijsvergelijking op  bestekoop.nl. 

De mening van Gordon in RTL Boulevard.

Je wil weten of het coronavaccin veilig is. Wie biedt betrouwbare informatie hierover?

BETROUWBAAR

NIET BETROUWBAAR

H2: betrouwbaarheid

H3: mening en argument

mening/standpunt = wat je vindt.

argument= waarom je iets vindt.

feitelijke uitspraken = zijn controleerbaar

niet-feitelijke/ waarderende uitspraken = niet controleerbaar

Argumentatie-structuur

Soms (vaak) lastig om het standpunt en het argument van elkaar te onderscheiden in een tekst.

Want en dus zijn handige hulpmiddelen om het verschil te zien.

dus

1

2

3

4

Dat is beter voor het milieu

Ik vind het belangrijk om mijn kleding tweedehands te kopen.

Je bent verkouden.

Je kunt maar beter een paracetamol nemen.

Het is verstandig om regenjas mee te nemen.

Het regent.

Het is een slecht idee om immigranten vijandig te behandelen.

Integratie werkt beter als zij met open armen ontvangen worden.

Controleren

Feitelijke uitspraken

Waarderende uitspraken

Controleren

Feitelijke uitspraken

Is gebaseerd op feiten. Een feit is controleerbaar op juistheid of waarheid.

De feitelijke uitspraak is waar, onwaar of (nog) niet vast te stellen.

Waarderende uitspraken

Controleren

Feitelijke uitspraken

Is gebaseerd op feiten. Een feit is controleerbaar op juistheid of waarheid.

De feitelijke uitspraak is waar, onwaar of (nog) niet vast te stellen.

Waarderende uitspraken

Is gebaseerd op meningen, normen, waarden, geloof en principes.

1

2

3

4

feitelijk argument

waarderend argument

Kip stoot minder CO2 uit dan rund.

Als je met de consumptie van vlees op het milieu wilt letten, kun je beter kippenvlees eten.

Ik kan niet zo goed tegen de spanning.

Ik zie altijd enorm op tegen toetsen.

Ik zou nooit op hem stemmen.

Geert Wilders is een racistische politicus.

Ik ga morgen liever naar Pathé dan naar Slieker.

Pathé is een betere bioscoop.

H4: opbouw van argumentatie

- enkelvoudige argumentatie

- onderschikkende argumentatie

- nevenschikkend afhankelijk

- nevenschikkend onafhankelijk

- meervoudige argumentatie

Je kent verschillende vormen van argumentatiestructuur:

enkelvoudig, meervoudig, nevenschikkend en onderschikkend

Je kunt standpunt en argument onderscheiden in een eenvoudige tekst.

Je kunt op basis van een tekst een argumentatiestructuur herkennen, benoemen en invullen.

Uitleg + 2 sleepvragen

Sleepvraag

Zelfstandig leren

Enkelvoudig

De eenvoudigste vorm van argumentatie. Een standpunt dat onderbouwd wordt door één argument.

Let op: blijf nagaan wat het standpunt is en wat het argument.

Nevenschikkend

onafhankelijk

De losse argumenten hebben niets met elkaar te maken. Het is een opsomming van argumenten om het standpunt te onderbouwen.

Nevenschikkend

onafhankelijk

De losse argumenten hebben niets met elkaar te maken. Het is een opsomming van argumenten om het standpunt te onderbouwen.

Het lezen van boeken is ontzettend belangrijk.

Het geeft je de kans avonturen te beleven die je anders nooit zou meemaken.

Door literatuur krijg je meer inlevingsver-mogen.

Nevenschikkend

afhankelijk

Twee of meer argumenten hebben elkaar nodig om het standpunt te onderbouwen. Los van elkaar zijn het geen geldige argumenten.

Het festival Welcome to the Village was vorige maand niet leuk.

Ondanks de hitte was er helemaal geen schaduwplek.

Ik verbrand heel snel.

Onderschikkend

Je geeft niet alleen een argument, maar je geeft ook nog een uitleg of toelichting waarom dat argument klopt.

Onderschikkend

Je geeft niet alleen een argument, maar je geeft ook nog een uitleg of toelichting waarom dat argument klopt.

Het is belangrijk om huiswerk te maken.

Alleen door te oefenen zet je de stap van kennen naar kunnen.

Je brein heeft training nodig om de leerstof te begrijpen.

Meervoudig

A Zij heeft ruim voldoende ervaring in het basisonderwijs.

B Deze sollicitante is zeker geschikt voor die functie van hoofdonderwijzer.

C De school wilde het aantal vrouwelijk collega’s vergroten.

D Ruime ervaring is nodig voor deze functie.

E Zij is een vrouw.

F Zij past goed in de samenstelling van het team wat betreft leeftijd.

A

B

C

D

E

F

H6: soorten samenvattingen

- hoofd- en bijzaak

- synoptische samenvatting

- indicatieve samenvatting

- informatieve samenvatting

- schematische samenvatting

Welke eigenschap(pen) passen bij de samenvattingen?

Recensie boek of film

Informatieve samenvatting

Schematische samenvatting

Synopsis

Indicatieve samenvatting

Bevat de belangrijkste informatie uit het origineel

Is een verkorte versie van de originele tekst

Gebruikt tabellen, grafieken, mindmaps, etc.

Geeft vooral verbanden weer

Verkorte versie van boek, film of toneelstuk

Vertelt wat je kan verwachten

Verklapt de inhoud nog niet