7.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.2 Populaties 

Onderdelen paragraaf

• Relaties in en tussen populaties 
• Invloeden op populatiedichtheid 
• Exoten en populatiegroei 

Relaties in populaties

Relaties tussen individuen, deze kan gericht zijn op: 

-- competitie

• leidt tot natuurlijke selectie

-- coöperative 

Relaties tussen populaties

Relaties tussen individuen, deze kan gericht zijn op: 

-- competitie

• leidt tot specialisatie 

-- coöperative 

• soms hebben verschillende soorten een langdurige relatie met elkaar = symbiose 

vormen van symbiose

voorbeelden mutualisme 

Nijlkrokodil

–Eet normaal beesten

–Staat vogel toe in zijn mond rond te lopen

Krokodilvogel

–Verwijdert parasieten en voedselresten uit mond krokodil

–Eet parasieten (o.a. bloedzuigers)

Korstmossen, bestaan uit:

1) Algen --> Maken organische stoffen (suikers) m.b.v. fotosynthese

2) Schimmel --> Zorgt voor water en mineralen

                            --> Komt via alg aan organische stoffen

voorbeelden commensalisme 

Clownfish

–Schuilplek tussen zeeanemoon

–Heeft slijmlaag tegen netelcellen anemoon

Zeeanemoon

–Geen voordeel, geen nadeel

Zuigvis

-Reist mee met haai

Haai

- Geen voordeel of nadeel

voorbeelden parasitisme

Vogellijm of maretak onttrekt water en voedingsstoffen aan de gastheer

Van welke vorm van symbiose is hier sprake?

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Omschrijf het voordeel voor de bij.
Omschrijf het voordeel voor de plant.

Van welke vorm van symbiose is hier sprake?

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

De populatiegrootte is afhankelijk van een aantal factoren. 

Sleep de termen naar de juiste plaats in het schema.

populatiegrootte

immigratie

sterftecijfer

geboortecijfer

emigratie

Populatiedichtheid

=het gemiddelde aantal individuen per oppervlakte (land) of volume (water) eenheid.

de populatiegrootte schommelt meestal rondom een biologisch evenwicht (BiNaS 93...)

Factoren die van invloed zijn op de populatiedichtheid kunnen op hun beurt weer van de populatiedichtheid afhankelijk zijn (en daardoor de populatiedichtheid regelen).

Sleep de factoren naar de juiste categorie.

dichtheidsafhankelijke factoren

dichtheidsonafhankelijke factoren

ziekte

sneeuwval

concurrentie

overstroming

parasitisme

temperatuur

voedselrelaties

Factoren van invloed op populatiedichtheid: 

• dichtheidsafhankelijke factoren: prooi, parasitisme, ziekte, voedselconcurrentie. → werkt via negatieve terugkoppeling wat zorgt voor biologisch evenwicht. 
• dichtheidsonafhankelijke factoren: klimaat , ramp, activiteit mens→ toeval en heeft dus geen terugkoppeling.
• vreemde soorten

Deze factoren beïnvloeden het geboortecijfer, sterftecijfer en emigratie of immigratie.  

Bekijk het diagram

In dit ecosysteem lijkt er sprake te zijn van een dynamisch evenwicht tussen een predator en zijn prooi

In een predator-prooi evenwichtsdiagram is de piek van de predatordichtheid in de tijd altijd later dan de piek van de prooidichtheid.
Leg dit uit.

uitheemse soorten

= soorten die van oorsprong niet in het gebied voorkomen. Sommige kunnen zich vestigen en verspreiden.

Exoot = Als de mens voor introductie heeft gezorgd

Exoten

Populatiegroei invasieve soort 

• Begin exponentiële groei;  hulpbronnen onbeperkt en ontbreken van natuurlijke vijand. (J-curve) 
• Dan wordt draagkracht bereikt en stelt zich biologisch evenwicht in
• Draagkracht: De maximale populatiegrootte die over langere tijd in een bepaald gebied kan worden gehandhaafd.

Wanneer spreken we van een biologisch evenwicht?

1. Als de populatiegrootte altijd hetzelfde is
2. Als de populatiegrootte een populatiegrootte is
3. Als de populatiegrootte rond een gelijke waarde schommelt
4. Als de dieren in een populatie even zwaar zijn

In een jong ecosysteem zijn nog veel niches vrij. Soort X vestigt zich in een jong ecosysteem in een vrije niche. Er is geen sprake van concurrentie, predatie en ziektes.

Volgens welke curve zal deze groei van deze soort waarschijnlijk verlopen?

1. 
2. 

Bekijk het voedselweb hiernaast. Leg aan de hand van een voorbeeld uit dat er tussen sommige soorten sprake is van concurrentie