§5.3 Het Midden-Oosten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Het conflict tussen Israël en de Arabische wereld

1. Van diaspora naar nationalisme (tot 1918)

 §5.2 Het Midden-Oosten

Ik kan: uitleggen waarom de staat Israel is gesticht 

De ontwikkelingen na 1945 in het MO

Politieke Islam-> internationale spanningen

Doel

Combineer de begrippen en de landen uit de vorige les.

Groot-Brittannië

VS

Nederland

Politionele acties

India onafhankelijk in 1947

Vietnamoorlog

Dekolonisatie betekent:

1. Een land dat zelfstandig is en zichzelf bestuurt.
2. De naam die Nederland gebruikte voor de oorlog in Nederlands-Indië.
3. Europese landen die zoveel mogelijk koloniën proberen te veroveren.
4. Koloniën worden onafhankelijk van het moederland.

Waarom ontstonden er vaak burgeroorlogen in voormalige koloniën?

§2 Het Midden-Oosten 

Wat weet je allemaal van het Midden Oosten?

Geloof en handel

Israël en de Palestijnse gebieden liggen in het Midden-Oosten. De bevolking in het Midden-Oosten bestaat grotendeels uit Arabisch sprekende moslims, maar er zijn veel verschillen. Zo wonen er ook christenen en joden, en zijn er onder moslims verschillende religieuze groepen. Ook spreken sommigen er Koerdisch of Perzisch.

Vanaf 1918

kwamen grote gebieden in het Midden-Oosten onder bestuur van Frankrijk (Syrië en Libanon) en Groot-Brittannië (Palestina, Jordanië en Irak). Rondom de Tweede Wereldoorlog werden deze gebieden zelfstandige staten. Maar Europese landen bleven zich bemoeien met de nieuwe staten. Ook de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie wilden er invloed. Dat komt onder meer doordat het gebied voor veel mensen en landen – ook buiten het Midden-Oosten – belangrijk is (lees:..)

Jeruzalem

Belangrijk voor 3 geloven

Jodendom: In de oudheid een Joods koninkrijk met hoofdstad Jeruzalem

Christendom: Jezus begraven en weer opgestaan

Islam: Mohammed ging naar de hemel

1869

Suezkanaal

1920

Olie

Welk geloof past bij de volgende zin:
'De Klaagmuur is een restant van een oude tempel. Daar komen veel gelovigen bidden.'

1. Christenen
2. Joden
3. Moslims
4. Arabieren

Welk geloof past bij de volgende zin:
'Op de plek waar Jezus stierf en opstond uit de dood staat de Heilige Grafkerk.'

1. Christenen
2. Joden
3. Moslims
4. Arabieren

Het Midden-Oosten was en is belangrijk voor de economie van Europese landen. Sleepvraag! 

Rond ................ varen Europeanen langs een kortere route naar Afrika. 

Rond  ................ kopen Europeanen specerijen van Arabische handelaren.

Rond  ................ willen Europeanen toegang tot olie in het Midden Oosten

1300

1870

1920

Wat is de reden waarom olie een belangrijke grondstof werd.

Antisemitisme

Oudheid

Joden geloven niet in de Romeinse Goden

Joodse Oorlog

Jeruzalem verwoest, overlevenden verkocht als slaaf of vlucht Europa in

Antisemitisme

Middeleeuwen

Joden houden vast aan eigen tradities in rituelen.

Worden gezien als moordenaars van Jezus.

Worden gezien als schuldigen van rampen (pest).

Antisemitisme

16e eeuw

Spanje

Christen worden of het land verlaten 

Antisemitisme

20ste eeuw

Holocaust

Zionisme

Het streven naar een eigen Joodse staat

Theodor Herzl (1860-1904)

Het Ottomaanse Rijk

in 1683

Het Ottomaanse Rijk in 1683

1915: McMahon-Hussein-correspondentie

Britten beloven, als ze helpen de Turken te verslaan, onafhankelijkheid voor de Arabieren

1917: Balfour-verklaring

Britten beloven de Joden, een Joods nationaal tehuis, in ruil voor steun aan de Britten

Mandaatgebieden in het Midden-Oosten

Een verlengde kolonie - later zelfstandig worden.

Na de Tweede Wereldoorlog 

• Veel Joden willen weg uit Europa, zelfs na de oorlog was er veel antisemitisme

Tweestaten-oplossing (1947)

• De Britten hebben het mandaatgebied niet meer onder controle. Het gebied wordt overgedragen aan de Verenigde Naties (VN)
  

• De VN komt met een Verdelingsplan: het gebied wordt verdeeld in een Joodse- en Arabische staat. Jeruzalem komt onder bestuur van de VN te staan.

Een herhaling

https://schooltv.nl/video-item/het-midden-oosten-een-nieuw-land-israel

Wat is het belangrijkste doel van de zionisten?

Wat was een belangrijke oorzaak van de opkomst van het zionisme?

1. abolitionisme
2. antisemitisme
3. feminisme
4. modern imperialisme

Waarom stelde de Verenigde Naties voor om Palestina te verdelen in een Joodse staat en in een Arabische staat?

'De erfenis'

Leg dit plaatje uit. Wat wil de tekenaar met dit plaatje zeggen?

Volgende les

https://nos.nl/op3/artikel/2231791-hoe-is-israel-70-jaar-geleden-ontstaan

Andere conflicten in het Midden-Oosten

In het Midden-Oosten zijn er sinds 1945 veel conflicten geweest. Daarvoor zijn meerdere oorzaken.

1: Ten eerste vonden en vinden veel landen in het Midden-Oosten de stichting van Israël onrechtvaardig. Zo erkent bijvoorbeeld Iran het land Israël niet. De Verenigde Staten en andere westerse landen steunen Israël steeds, ook nadat dat land de Palestijnse gebieden had bezet. Op die steun is in het Midden-Oosten kritiek.

2: Ten tweede bemoeien verschillende landen, zoals de Verenigde Staten en Rusland, zich steeds met landen in het Midden-Oosten. In ruil voor olie steunen zij bijvoorbeeld politieke leiders, ook als die hun bevolking onderdrukken. Dit leidt tot woede onder de bevolking, waarvan een groot deel in armoede leeft.

Andere conflicten in het Midden-Oosten

3: Ten derde zijn er in het Midden-Oosten nauwelijks democratieën. Daardoor kan de bevolking alleen iets veranderen door in opstand te komen. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 1979 in Iran, toen de bevolking in opstand kwam tegen de leider van dat land. Tijdens de opstand grepen aanhangers van de politieke islam de macht. Deze beweging wil een samenleving waarin de wetten gebaseerd zijn op een strenge uitleg van de islam. In die samenleving is er geen vrijheid van geloof en geen vrijheid van meningsuiting. Na 1979 werd Iran opnieuw een onvrij land. Ook in andere landen groeide de steun voor de politieke islam, vooral onder arme mensen. Zij hoopten dat als mensen de islamitische leefregels beter zouden volgen, er een rechtvaardige samenleving zou ontstaan, met minder armoede en onderdrukking.

Andere conflicten in het Midden-Oosten

Ten slotte werd vanaf de jaren 1990 een klein aantal aanhangers van de politieke islam radicaler en ging over op terrorisme. Deze groep radicale moslims pleegde aanslagen om mensen bang te maken en zo politieke doelen te bereiken. Ze wilden hun streng-islamitische leefregels aan anderen opleggen en een einde maken aan de westerse invloed in het Midden-Oosten. De meeste aanslagen vonden plaats in landen waar veel moslims wonen en maakten slachtoffers onder medemoslims. Sommige aanslagen vonden plaats in het Westen. Bij de grootste op 11 september 2001 - ‘9/11’ - in de Verenigde Staten kwamen bijna 3.000 mensen om. De Amerikanen reageerden met een oorlog tegen de daders en hun helpers. Ze vielen Afghanistan en Irak binnen en doodden de leider van de terroristen. Deze oorlogen zorgden in die landen ook voor grote verwoestingen, diepe armoede, veel vluchtelingen en honderdduizenden doden.

3 oorzaken

(schrift)

Veel landen in Midden-Oosten vinden stichting van Israël onrechtvaardig

Westerse landen proberen politieke situatie in Midden-Oosten te beïnvloeden. Doel: olie veiligstellen. 

Politieke Islam. De politieke islam wijst westerse waarden af en wil westerse invloed in Midden-Oosten terugdringen