stijlfouten: contaminatie, pleonasme & tautologie

Foutieve (?) stijlfiguren:

Contaminatie, pleonasme & tautologie
1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 3

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Foutieve (?) stijlfiguren:

Contaminatie, pleonasme & tautologie

Slide 1 - Tekstslide

Contaminatie

Contaminatie is een combinatie van twee (of meer) woorden of uitdrukkingen die je door elkaar gebruikt. Vaak hebben deze woorden dan wel dezelfde betekenis, maar zijn ze verkeerd gecombineerd. 

Slide 2 - Tekstslide

Contaminatie: voorbeeld
Hij moet de presentatie overnieuw doen.
Of: Hij moet de presentatie over doen.
Of: Hij moet de presentatie opnieuw doen.

Zou je die gegevens even voor mij willen nachecken?
Je checkt iets of je kijkt iets na

Printen of uitdraaien, niet uitprinten.



Slide 3 - Tekstslide

Pleonasme

Pleonasme is het versterken van een woord, door een toevoeging van een ander woord. Het toegevoegde woord is een eigenschap van het andere woordsoort. Het woord wordt dan dubbelop geschreven.

Slide 4 - Tekstslide

Pleonasme: voorbeeld 
De ronde bal rolde over de grond.
Ronde versterkt het woord bal. Een bal is namelijk van zichzelf al rond, dus ronde geeft eigenlijk geen extra betekenis

De witte sneeuw zorgde veroorzaakte een verblindend effect.
Sneeuw is altijd wit (maak dus ook geen sneeuwengel in gele sneeuw.).

De Bitcoin-koers was flink omhoog gestegen.
Als iets stijgt, gaat het altijd omhoog. Iets stijgt of gaat omhoog.

Slide 5 - Tekstslide

Tautologie

Tautologie is het benadrukken van een woord met een ander woord dat dezelfde betekenis heeft. Er zijn dus twee woorden met dezelfde betekenis die in één zin worden gebruikt.

Slide 6 - Tekstslide

Tautologie: voorbeeld
Zij krijgt het gratis en voor niets. 
Als je iets gratis krijgt, krijg je het al voor niets. Gratis en voor niets betekenen allebei hetzelfde. 

Zij sloeg de tasjesdief bont en blauw.
Bont drukt hier hetzelfde uit als blauw: vlekken door bloeduitstortingen.

Slide 7 - Tekstslide

We liepen door het groene gras naar de speeltuin.
A
contaminatie
B
pleonasme
C
tautologie
D
anders

Slide 8 - Quizvraag

We liepen door het groene gras naar de speeltuin.

Dit is een pleonasme:
Gras is namelijk van zichzelf al groen. Het woord groene geeft een versterking aan het woord gras.

Slide 9 - Tekstslide

Mijn mobiel is kwijt.
A
contaminatie
B
pleonasme
C
tautologie
D
anders

Slide 10 - Quizvraag

Mijn mobiel is kwijt.
Dit is een contaminatie:
Of: Ik ben mijn mobiel kwijt.
Of: Mijn mobiel is weg

Slide 11 - Tekstslide

Uit de kraan komt vloeibaar water.
A
contaminatie
B
pleonasme
C
tautologie
D
anders

Slide 12 - Quizvraag

Uit de kraan komt vloeibaar water
 
Dit is een pleonasme:
Water is van zichzelf al vloeibaar. Het woord vloeibaar geeft een versterking van het woord water.

Slide 13 - Tekstslide

Alle examens lagen open en bloot voor iedereen om te bekijken.
A
contaminatie
B
pleonasme
C
tautologie
D
anders

Slide 14 - Quizvraag

Alle examens lagen open en bloot..

Dit is een tautologie:
Open en bloot hebben (in deze context) dezelfde betekenis.

Slide 15 - Tekstslide

Voordat je gaat, moet je eerst even checken of je alles bij je hebt.
A
contaminatie
B
pleonasme
C
tautologie
D
anders

Slide 16 - Quizvraag

Voordat je gaat, moet je eerst even checken of je alles bij je hebt.


Dit is een onjuiste herhaling:
Voordat en eerst hebben dezelfde betekenis, maar er is hier geen sprake van een uitdrukking. Het is dubbel op: onnodig.  

Slide 17 - Tekstslide

Hij vertelde tegen mij dat hij een kat heeft gered.
A
contaminatie
B
pleonasme
C
tautologie
D
anders

Slide 18 - Quizvraag

Hij vertelde tegen mij dat hij een kat heeft gered.

Dit is een contaminatie:
Of: Hij zei tegen mij dat hij een kat heeft gered.
Of: Hij vertelde aan mij dat hij een kat heeft gered. 

Slide 19 - Tekstslide

En dan nu
Nog een aantal voorbeelden waaruit blijkt dat jij misschien al die tijd wel foutief de taal hebt gebruikt.

Slide 20 - Tekstslide

Contaminaties
Als leerling zijnde heb ik het soms zwaar.

Als leerling
of
Leerling zijnde

Slide 21 - Tekstslide

De PS5 kost mij helaas nog te duur..
IS duur
of 
KOST veel
Ik besef mij dat ik te laat ben.

Ik besef
of 
Ik realiseer mij

Slide 22 - Tekstslide

Ik kan me daar echt aan irriteren.

Het irriteert je
maar
Jij ergert je

Irriteren komt vanaf buiten.
Ergeren doe je vanuit binnen.
De situatie escaleert uit de hand

Het escaleert
of
Het loopt uit de hand

Slide 23 - Tekstslide

De beste reclame is mond-op-mondreclame
...
Mond-tot-mondreclame
of
Mond-op-mondbeademing

Slide 24 - Tekstslide

Opdrachten


Maak opdracht 1, 3 en 4 van 'H4 Woordenschat'.

Slide 25 - Tekstslide