Les 5 Duurzaamheid + oefentoets

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Burgerschap

Economische Dimensie

Leerdoelen

Economische dimensie - paragraaf 3

Na deze les heb je concrete ideeën voor duurzame keuzes als consument en op je werk of BPV-plek.

• 
  

Je kent de volgende begrippen: 

MVO,  duurzaamheid

We sluiten af met een oefentoets!

Planning

Actualiteit (5 min.)

Theorie: Kritisch en bewust consumeren (15 min.)

Opdracht: ranking the green stars (25 min.)

Zelfstandig werken (10 min.)

Oefentoets (30 min.)

Wat was de populairste app in de App Store van 2023?

HINT

 Zeven miljoen(!) Nederlanders bezoeken iedere maand deze Chinese webshop

Temu (spreek uit: tiemoe)

Temu.com is binnen 1 jaar populair geworden door een bombardement van reclame en hoge kortingen op producten. Bijzonder is dat Temu van webwinkelen een soort spelletje maakt. Zo kun je aan een rad draaien voor een persoonlijk voordeeltje. De meeste handelaren op Temu versturen hun spullen rechtstreeks vanuit hun fabriek in China. 

Een smartwatch voor een tientje, je Halloweenversiering voor een prikkie of een haardroger waar je hond in past: temu heeft het allemaal!

Temu ging in 2022 online. 

Nu: 700 miljoen gebruikers / 79  landen

Binnen 6 maanden meer gebruikers dan SHEIN in acht jaar!

?!?

Spotgoedkope prijzen, kwantiteit (dagelijks meer dan 20.000 bestellingen uit de fabriek). Hoe: influencers op social media!

Uit onderzoek blijkt:

- Consumentenbond: steekproef naar de kwaliteit van de producten. De meerderheid van de producten had gebreken. Ook ontbraken handleidingen, etiketten (met bijvoorbeeld de ingrediënten) en veiligheidscertificaten. Sommige producten waren ronduit gevaarlijk. Zoals speelgoed waar kleine elementen van losschieten. Elektrische apparaten die schokken veroorzaken. En een valhelm die in de praktijk nauwelijks bescherming zal geven. 

- Europese Unie: Temu voldoet niet aan de wet. Wettelijk verplichte informatie ontbreekt. Contactinformatie is niet of moeilijk te vinden. Handelaren kunnen anoniem verkopen. Reviews zijn onduidelijk. Er zijn technieken die je meer willen laten kopen. Er is geen leeftijdcontrole. Afhandeling van klachten is onvoldoende. Privacy? (Je data kan worden gedeeld met de Chinese overheid!) 

'Dark patterns'

Het Europese onderzoek richt zich niet alleen op tekortkomingen, maar kijkt ook of Temu zelf klanten niet op illegale wijze verleidt meer te kopen. Het zou daarvoor manipulatieve dark patterns inzetten, die gebruikers ertoe aansporen hun geld uit te geven: niet bestaande kortingen, dreigen met een snel slinkende voorraad en een verslavende gebruikerservaring met spelletjes zoals een draaiend rad met korting.

Waarom kan de EU ingrijpen?

De Europese Unie kan ingrijpen omdat Temu onder de nieuwe Digital Services Act geldt als een VLOP, een very large online platform. Bij dat soort internetreuzen als Google, Amazon, Wikipedia en Facebook heeft de EU extra bevoegdheden om consumentenbelangen te beschermen. Temu zit met 92 miljoen maandelijkse bezoekers makkelijk boven de ondergrens van 45 miljoen gebruikers om VLOP te worden.

STELLING

Moet Temu verboden worden in Nederland, of moeten ze de tijd krijgen om hun producten aan te passen?

WAAR DENK JE OVER NA VOORDAT JE EEN PRODUCT KOOPT?

Ik wil een product dat…

• Goedkoop is
  
• Populair is
  
• Lang mee gaat
  
• Met aandacht voor het milieu is gemaakt
  
• Diervriendelijk is
  
• Eerlijk geproduceerd is

Wat is kritisch en bewust consumeren?

Waar haal jij je informatie vandaan?

En Temu....?

Ranking the Green Stars

Duurzaamheid & jij

Bij welke thema's ligt er bij jou ruimte voor verbetering?

Welke van de 40 concrete acties zijn voor jou een optie?

Welke dingen kan school beter doen, of je werkplek?

Voorbeelden 'groen doen'

Kunstmatige intelligentie vreet stroom

Lerende machines leren alleen maar door ze te voeden met heel veel data. Er zijn heel veel plaatjes van een hond voor nodig, voordat een computer weet wat een hond is. Vervolgens toetsen en testen de computers miljarden mogelijkheden om het beste antwoord te kunnen geven. Daarvoor gebruiken ze datacentra maar ook veel software. En dat gaat gepaard met veel energiegebruik en dus CO2-uitstoot.

ChatGPT: elke 40 prompts kost een liter water om om de chips te koelen.

1. waar
2. niet waar

Zelfstandig werken

Maak alle kennisvragen van 

paragraaf 3 Kritisch en bewust consumeren

Toets 

• Economische Dimensie
  
• Tip: Begrippenlijst
  
• 30 vragen (vooral meerkeuze)
  
• Digitale toets
  
• 60% van de punten halen is een voldoende!
  
• Herkansing
  
• Oefentoets

Tips

• Gemiddeld staat er 60 sec. voor het beantwoorden van een meerkeuzevraag met vier antwoordmogelijkheden.
  
• Dat betekent dat je over een toets van vijftien vragen, minimaal een kwartier doet.
  
• Neem minstens een minuut de tijd voor een vraag!
  
•  Rustiger lezen (hardop in je hoofd) helpt!
  
• Verder: de eerste ingeving is vaak de beste, verander je antwoord niet tenzij je 100% zeker bent, ga niet gokken maar streep weg.

Dialoog ... wa's da?

De les van vandaag vond ik:

😒🙁😐🙂😃

De dialoog aangaan

Wat vind jij? Wat vind ik?

Waar baseer jij je keuze op?

Hoe ga je om met de keuze van een ander?

Waarom? Waarom? Waarom?

Als je kiest, geef je argumenten.

Als je luistert, vraag je door.

Dit is heel moeilijk!

Oefenen in het beargumenteren van keuzes en actief luisteren spelen in deze oefening de hoofdrol. Volgende keer meer!

De les van vandaag vond ik:

😒🙁😐🙂😃

Les 5 Duurzaamheid + oefentoets