§1.2 'Westerse Wereldrijken' (deel 1)

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Mens & Maatschappij

• Leerdoelen


• Uitleg
• Oefenen & Aan de slag!

1.2: westerse wereldrijken 

1.2 Westerse wereldrijken

Komende lessen gaat het over de 20e eeuw (+/- 100 jaar geleden).

Landen werden steeds machtiger en in deze tijd was slavenhandel echt een ding.

Wereldrijken

Europeanen willen steeds meer kolonies, om 3 redenen:

• Grondstoffen
• Afzetmarkt
• Hun manier van leven overbrengen op andere gebieden

Wapens en stoomschepen hielpen bij het veroveren van nieuwe gebieden      

Tussen 1870 en 1914 breiden Europeanen hun gebied en macht uit (= imperialisme)

Weet jij al wat een kolonie is?

1. Geen idee
2. Ja
3. Een beetje

00:49

Handel

WIC:

• Wapens
• Mensen

VOC:

• Kruiden (noodmuskaat, peper, kruidnagel)
• Opium (drugs)

01:49

Leg in je eigen woorden uit wat een kolonie is?

Westerse wereldrijken

Door middel van de driehoekshandel verdiende Nederland veel geld. 

Ze gingen van kolonie naar kolonie 

Nederlandse koloniën in de 19e en 20e eeuw

Valt je iets op aan het plaatje hiervoor (van de koloniën)?

Westerse wereldrijken

Imperialisme:

Veroveren (of afhankelijk maken) van andere landen of streken.

-> Europa werd machtiger

Westerse wereldrijken

Imperialisme:

Jij wilt dus de grootste pestkop in de klas zijn. Daardoor maak je jezelf de baas over de hele klas en moet iedereen doen wat jij zegt.

Westerse wereldrijken

Het Britse Rijk (Verenigd Koninkrijk met o.a. Engeland) was één van die grootmachten die aan imperialisatie deed. Kijk maar hoe het rijk groeide tussen 1815 en 1922.

Het Britse Rijk in 1815

Het Britse Rijk in 1922

Imperialisme in Azië

Vanaf 1500: 

• Handelsposten en kleine kolonies

Rond 1900: 

• Europeanen heersen over grote kolonies

Japan is nooit een kolonie geworden en gaat juist zelf gebieden veroveren 

Westerse wereldrijken

Azië werd op veel plekken ingenomen. Geen enkel stukje land was meer van zichzelf. Het is een lappendeken van verschillende landen geworden. Waaronder een groot deel van Nederland

Imperialisme in Afrika

Er ontstaat strijd tussen Europese landen om het meeste gebied te krijgen         1878: Conferentie van Berlijn:

• Afspraken over de verdeling van Afrika 
• Er wordt geen rekening gehouden met de volken die er al leven
• Gebruik van geweld 

Nationalisme

Nederland bereidde zijn macht uit in Nederlands-Indië en Amerika

De inwoners van deze kolonies verzetten zich tegen de overheersing van de Nederlanders. Ze wilden een eigen volk: een natie

Het streven naar een eigen natie noemen we nationalisme 

Abolitionisme

Sinds de 18e eeuw waren er mensen die tegen mensenhandel en slavernij waren. Dit noemen we abolitionisme 

Behandelde begrippen

Afzetmarkt: gebied waar producten verkocht worden

Europeanisering: verspreiding van de Europese cultuur 

Kolonie: een stukje land dat bestuurd wordt door een ander land (onder dwang)

Imperialisme: uitbreiding van gebied en macht

Invloed: je hebt iets te zeggen over wat de ander 'doet' of 'denkt'

Nationalisme: liefde voor het eigen vol

Natie: volk, groep mensen die zich met elkaar verbonden voelt

Aan de slag!

Maak blz. 17 t/m 21