TV 13.1- Meervoudsvorming en bijvoeglijke naamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Meervouden en bijvoeglijke naamwoorden

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van de les: 

- hoe het ook alweer zit met het vormen van meervouden; 

- wat bijvoeglijke naamwoorden zijn en hoe we ze spellen. 

LEZEN

Even herhalen

Hoe zat het ook alweer met de meervouden? 

- Veel meervouden worden gevormd door -en achter het enkelvoud te zetten. Soms verandert er hierbij ook nog wat anders; 

- Sommige meervouden worden gevormd door -s achter het enkelvoud te zetten. Als dit nodig is voor de uitspraak voegen we een apostrof toe. 

- Sommige woorden houden zich bij de vorming van een meervoud niet aan deze regels. 

Maak in je schrift het volgende rijtje

- meervouden waarbij er een klinker wegvalt;

- meervouden waarbij er een medeklinker toegevoegd wordt;

- meervouden waarbij de -f in een -v of een -s in een -z verandert;

- meervouden waarbij er -'en achter een afkorting komt.

Wat is het meervoud van melodie?

1. melodies
2. melodie's
3. melodiën
4. melodieën

Wat is het meervoud van overheid?

1. overheiden
2. overheden
3. overheids

Wat is het meervoud van vlo?

1. vlo's
2. vloën
3. vlooien
4. vloos

Wat is het meervoud van lied?

1. lieden
2. liederen
3. liedjes

Het meervoud van catalogus is...

1. catalogi
2. catalogussen
3. cataloguzen

Het meervoud van lam is...

1. lammen
2. lamen
3. lammetjes
4. lammeren

Het meervoud van porie is...

1. poriën
2. porieën
3. pories
4. porie's

Het meervoud van abonnee is...

1. abonnees
2. abonnee's
3. abonnés
4. abonneeën

Het meervoud van maffioso is...

1. maffiosoën
2. maffioso's
3. maffiosi
4. maffiosa

Het meervoud van orchidee is...

1. orchidees
2. orchideeën
3. orchideën
4. orchidee's

Het meervoud van roos is...

1. rozen
2. rosen
3. roozen
4. roosjes

Het meervoud van rund is...

1. runds
2. runden
3. runderen
4. rundden

Het meervoud van circus is...

1. circussen
2. circi
3. circuzen
4. circa

Het meervoud van injectie is...

1. injecties
2. injectieën
3. injectiën
4. injectie's

Het meervoud van filosofie is...

1. filosofies
2. filosofieën
3. filosofies
4. filosofiën

Het meervoud van laser is...

1. lasers
2. orchideeën
3. orchideën
4. orchidee's

Het meervoud van bangerik is...

1. bangeriken
2. bangerikken
3. bangeriks

Het meervoud van rondedans is...

1. rondedansjes
2. rondedanzen
3. rondedansen

Het meervoud van cadeau is...

1. cadeaus
2. cadeau's
3. cadeauen
4. kado's

Het meervoud van sponsor is...

1. sponsors
2. sponsorren
3. sponsoren

Huiswerk

We kijken samen naar het huiswerk. 

Controleer goed of het antwoord dat in je schrift staat juist is. 

Opdracht 1

a snoeren

b perziken

c aankopen

d universiteitscomplexen

e nieuwsbrieven

f verliezen

g instituten

h cd’s

i schoonmaakbedrijven

j lunchafspraken

k invulformulieren

l soepblikken

Opdracht 2 

a limousines

b accu’s

c massa’s

d transformaties

e marshmellows

f LED-lichten

g boomgaarden

h fotoalbums

i foto’s

j directeurs

k aannames

l cadeaus

opdracht 3

a bankfusies

b bijzonderheden

c epidemieën

d wereldzeeën

e datums/data

f eieren

g amfibieën

h kalveren

i entrées

j raadsleden

k volkeren

l musici

Opdracht 4

a camera’s

b huisgenoten

c hoofdsteden

d stukken/stuks

e rugtassen

f telefoons

g boombladeren

h hersens/hersenen

i haviken

j spellen/spelen

h dominees

k baby’s

l haarsprays

m politici

n centrums/centra

o lammeren

Het bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord vertelt iets over (een eigenschap van) het zelfstandig naamwoord. 

Dit kan van alles zijn!

Verbogen of niet?

Meestal heeft een bijvoeglijk naamwoord een onverbogen vorm 

(zonder -e) en een verbogen vorm (met een -e). 

We gebruiken meestal de verborgen vorm (met een -e), tenzij: 

- het bijvoeglijk naamwoord achter het zelfstandig naamwoord staat; 

- het bijvoeglijk naamwoord bij een het-woord hoort, maar het lidwoord een gebruikt wordt. 

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord is een bijzondere vorm van het bijvoeglijk naamwoord. Het geeft aan waar iets van is gemaakt. 

De meeste stoffelijke bijvoeglijk naamwoorden eindigen op -en en kennen geen verborgen vorm. 

Veel 'nieuws' stoffen, waarvan de naam vaak uit het Engels afkomstig is, krijgen géén 

-en. 

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Als voltooide deelwoorden iets over een zelfstandig naamwoord zeggen, worden ze als bijvoeglijk naamwoord gebruikt. 

Hierbij geldt één regel: we schrijven het zo kort mogelijk op!

Let op! Hierbij houden  we wel rekening met de uitspraak!

Aan het werk

We werken nu aan opdracht 1 tot en met 3 op pagina 54 en 55 van je boek.