1 Woordsoorten 1.4 Voegwoorden en voorzetsels

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Welkom bij Nederlands!

Voegwoorden

Wat zijn voegwoorden?

Voegwoorden worden gebruikt om zinnen of zinsdelen aan elkaar te plakken (te voegen). (zoals voegen die er zijn om stenen aan elkaar te plakken).

Voegwoorden geven ook een verband aan. (Waar kennen we dat ook alweer van?)

Een voegwoord (vgw) verbindt twee zinnen met elkaar. Een voegwoord kan tussen twee zinnen staan, maar ook vooraan in de zin . Voorbeelden van voegwoorden zijn en, maar, want, omdat, als, toen, terwijl, aangezien.

Mariska doet de inkoop en ik regel de verkoop.

Issam regelt extra personeel, want het wordt druk morgen.

Vanmiddag gaat Cor naar de groothandel, omdat de voorraden bijna op zijn.

Aangezien er regen is voorspeld, kun je de zonwering beter omhoog doen.

Voorbeelden

Hij brengt de kinderen weg, voordat hij naar zijn werk gaat.

(voegwoord van tijd: nadat, zolang, terwijl)

Ze geeft een feestje, tenzij zij ziek is.

(voegwoord van voorwaarde: wanneer, als, indien)

Ik zeg het je, zodat je er iets aan kunt doen.

(voegwoord van reden, oorzaak en gevolg: omdat, doordat, zodat)

Voorbeelden

Hij wil niet, maar zij wel.

(voegwoord van tegenstelling, maar, echter)

Hij deed de afwas en bracht de auto naar de garage.

Rij jij of rij ik.

Zij vroeg of het leuk was.

(verbindende voegwoorden)

Voorzetsels

Voorzetsels (vz) staan meestal voor een zelfstandig naamwoord. Ze geven vaak plaats (in, op, naast), tijd (in, tijdens) of reden (door, vanwege) aan.

Staat het vz achter een zelfstandig naamwoord, dan geeft het meestal richting aan (de brug over). Voorzetsels komen ook veel in uitdrukkingen voor (iets onder de knie hebben).

Voorbeelden

De ordners staan in de grijze kast op de bovenste plank. (plaats)

In de winter is er tijdens de middagpauze tevens soep verkrijgbaar. (tijd)

Vanwege de airconditioning moeten de ramen gesloten blijven. (reden)

We rijden nu de tunnel in. (achter het zelfstandig naamwoord)

Die nieuwe scooter is een rib uit mijn lijf. (uitdrukking = onderstreept)

Voorbeelden

De pen ligt op tafel.

Ik ga met de trein naar mijn werk.

• De kat zit op de bank.

• De kat zit naast de bank.

• De kat zit onder de bank.

• De kat zit achter de bank.

• De kat zit tussen de kussens van de bank.

Oefenen....

Welk antwoord hoort er niet bij?

1. en
2. maar
3. want
4. een

Noteer het voegwoord:
Aznar had Tim uitgenodigd voor zijn verjaardag, maar hij kon niet komen.

Noteer het voegwoord:
Romy leest haar e-mail, terwijl ze een broodje eet.

Noteer het voegwoord:
De minister liep snel langs de journalisten, want hij wilde geen vragen beantwoorden.

Noteer het voegwoord:
Doordat het mentorgesprek van Susan uitliep, kwam Rick weer niet aan bod.

Noteer het voegwoord:
Rob wil later bij de landmacht of de luchtmacht werken.

Wat zijn de voorzetsels?
Hannah maakte het met Quint uit op het feest van school.

1. het, met, van
2. met, uit, op, van
3. met, op, van
4. met, van

Wat is in de onderstaande zin het voorzetsel?

De bijeenkomst vond plaats in de aula.

1. de
2. in
3. vond

Hoeveel voorzetsels staan er in de onderstaande zin?
Op Cuba begint het regenseizoen in mei.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel voegwoorden staan er in de onderstaande zin?

Vanwege een stroomstoring zijn de machines in de fabriek uitgevallen.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is geen voegwoord?

1. terwijl
2. en
3. maakt
4. want

Hoeveel lidwoorden en hoeveel voorzetsels staan er in onderstaande zin?

De ordners staan in de grijze kast op de bovenste plank.

1. Lw=1, Vz=3
2. Lw=2, Vz=2
3. Lw=3, Vz=2

Opdrachten

Leer de theorie!

Maak de opdrachten van 1.4 deze week.