Les 3: Etiquette aan het Koninklijke hof

• Burgerschapskunde
• Basisschool
• Groep 5-8

Les 3: Etiquette aan het Koninklijke hof

Noem 2 feiten over de geschiedenis van het koningshuis (les 1) en twee staatsvormen (les 2).

Aan het eind van deze les weet je:

• Wat het woord etiquette betekent en ken een aantal etiquetteregels.
• Aan welke regels je je moet houden wanneer je uitgenodigd wordt om de koning te ontmoeten of om te dineren met de koning. 
• Hoe je vroeger de koning moest aanspreken en hoe dat nu moet.

Wat denken jullie dat etiquette betekent en kun je voorbeelden noemen?

Etiquette

Etiquette zijn beleefde gedragsregels, zoals netjes eten, hoe je iemand aanspreekt en hoe je je gedraagt bij officiële gelegenheden. 

Bijvoorbeeld: eten met mes en vork, niet praten met volle mond, niet boeren aan tafel, mensen die ouder zijn of die je niet (goed) kent aanspreken met u.  

'Goede omgangsvormen vallen niet op, maar het ontbreken daarvan wel.'

                                                             Van Weering

Bedenk een situatie waarin etiquette belangrijk is.

Hoe begroet je de Koning en Koningin?

Voor het aanspreken en omgaan met de Koning zijn er naast de normale gedragsregels ook nog aparte regels. De Koning spreek je aan met 'majesteit', de Koningin spreek je ook aan met 'majesteit'. Maar de prinsessen Beatrix,  Amalia, Alexia en Ariane spreek je aan met 'Koninklijke Hoogheid'. Je spreekt de leden van het koninklijk huis altijd aan met u. Om de koning een hand te kunnen geven wanneer je hem ontmoet moet je wachten tot hij zijn hand uitsteekt, dan mag jij hem de hand schudden. Dat geldt ook voor het woord nemen, iets zeggen tegen de koning. Je moet wachten tot de Koning iets tegen jou zegt. Je hoeft niet zoals vroeger een diepe buiging of knieval te maken, een lichte buiging of hoofdknik is tegenwoordig gebruikelijk.

Hoe spreek je de Koning aan?

1. Meneer de Koning
2. Majesteit
3. Mijnheer Willem-Alexander
4. Hey Willem

Wat doe je als je de Koning ontmoet?

1. Een high five geven.
2. Jezelf voorstellen zonder iets te zeggen.
3. Je hand opsteken en hoi zeggen.
4. Wachten tot hij je een hand geeft.

Tafelmanieren aan het hof

Je gebruikt het bestek van buiten naar binnen. 

Je moet wachten tot de Koning begint met eten.

Geen ellebogen op tafel.

Tip: wanneer je het niet weet kijk dan naar de Koning en Koningin, zij weten wel hoe het hoort.

Hoe leg je je bestek neer wanneer je vol bent?

1. 
2. 
3. 
4. 

Wat gebruik je eerst bij een koninklijk diner?

1. Het bestek aan de buitenkant.
2. Het bestek dat het dichtst bij je bord ligt.
3. Je handen.
4. Je mag zelf kiezen welk bestek je gebruikt.

Overeenkomsten en verschillen vroeger en nu bij een ontmoeting met de Koning.

Koning Willem I (1815-1840)                                         Koning Willem-Alexander (2013-heden)

Aanspreekvorm "Zijne Majesteit", "Sire",                                 "Majesteit", iets informeler.

zeer formeel.      

Begroeting: diepe buiging of knieval.                                       Hoofdknik of lichte buiging, soms een                                                                                                                          handdruk.

Hofregels, zeer strikte kleding- en                                             Minder strenge regels, modernere

gedragsvoorschriften.                                                                     hofcultuur.

Tafelmanieren, strenge rangorde, niemand                          Nog steeds beleefdheidsregels, 

mocht beginnen voor de koning.                                                maar minder star.

Contact met het volk afstandelijk,                                              Persoonlijk en toegankelijk, 

weinig directe interactie.                                                                sociale media gebruik.

Hoe zou jij je voelen als je werd uitgenodigd bij de koning?