§7.3 De Pest

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

In het wit zie je een stadspoort. Ging je in de Middeleeuwen een stad binnen, dan moest je door de stadspoort. In veel steden werd een hoge en prachtig versierde kerk gebouwd. Op de achtergrond zie je de binnenkant van zo’n kerk.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Tijdvak 4: Steden & Staten (1000-1500)

Belangrijk kenmerk: het onstaan van de Pest.

Volgende dia: mindmap 'Wat weet jij over de Pest?

Volgende dia: wikikids-site de Pest

Wat weet jij over 'de Pest'?

https:

Leerdoel

Aan het eind:

- kun je een oorzaak en enkele gevolgen opnoemen van de Pest (ook wel de Zwarte Dood)

Enkele kenmerken van de Pest:

Een pestdokter.

Waarom een snavel? Het snavelachtige masker zou gevuld zijn geweest met kruiden en specerijen om de lucht te zuiveren omdat men dacht dat de pest zich door de lucht verspreidde

De bekenste vorm van de Pest is de Builenpest.

Je krijgt zwartgekleurde builen, koorts, spierpijn, spugen van bloed en hoofdpijn. De meesten sterven tussen de derde en de vijfde dag na de eerste symptonen.

De Pest bestaat nog steeds onder ratten, maar heel erg soms krijgen ook nog mensen de Pest (kortom, het is nog niet uitgeroeid).

Volgende dia: Clipphanger: Wat is de Pest? (1:20) met een kijkvraag.

Welke twee dieren spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van de Pest?

1. De muis en de vleermuis
2. De muis en de rat
3. De vleermuis en de sprinkhaan
4. De vlo en de rat

Enkele feiten over de Pest in de late middeleeuwen:

- 75 tot 100 miljoen mensen zijn wereldwijd gestorven

- 1/3 van de mensen in Europa sterft aan de Pest.

- Het was een straf van God. Geestelijken (eerste stand) hadden veel macht. Was je ongelovig? Dan was je een ketter. Had je ketterse ideeen? Dan werd je gearresteerd door de inquisitie (katholieke rechtbank). De inquisitie mocht martelen bij het ondervragen.

- Ook heksen kregen de schuld. Waarom? Deze duivelaanbidders hadden waterbronnen vergiftigd en mensen vervloekt.

- Ook Joden kregen de schuld. Waarom? Zij stierven niet, want in hun geloof heb je veel reinigingsrituelen. Gevolg: antisemitisme (= jodenhaat), waardoor pogroms ontstonden (= gewelduitbarstingen tegen joden. In de plaats Straatsburg (Frankrijk, 1348) woont de Joodse arts Balavignus die in de Joodse wijk veel aan hygiene doet (bv afval verbranden), waardoor de Joden in deze wijk niet sterven.

Hierna: Balavignus wordt gefeliciteerd (+ 2:00)

Hierna: vroeger & zo "De zwarte Dood" (13:30)

Sleep de vijf zinnen over de Pest naar de juiste kolom:

Feiten

Verzinsels

Een snavelachtig masker met daarin kruiden helpt de Pest te bestrijden.

Heksen hebben waterbronnen vergiftigd, waardoor de Pest zich makkelijk verspreid.

Antisemitisme komt nog steeds voor.

De Pest is een straf van God.

In de Middeleeuwen sterft ruim 30% van de mensen in Europa aan de Pest.

In welk land is de Pest ontstaan?

1. Italie
2. Japan
3. China
4. Geen van de genoemde landen is juist

"Men schat dat door de Zwarte Dood van 1347-1351 een derde deel van alle Europeanen, destijds enkele tientallen miljoenen, het leven liet."

Bovenstaande gebeurtenis vond de plaats in de.....

1. 12e eeuw
2. 13e eeuw
3. 14e eeuw
4. 15 eeuw

Hoe lang heeft iemand met de Pest nog te leven na de eerste symptonen?

1. Enkele uren
2. Enkele dagen
3. Enkele weken
4. Enkele maanden

Bekijk hiernaast een print screen van 12:00.

Wat wordt uitgebeeld in het plaatje?

1. Strenggelovigen slaan zichzelf met een zweep om de pestbulten van hun rug te krijgen
2. Strenggelovigen slaan zichzelf met een zweep om zichzelf te straffen, nadat ze de Pest hebben gekregen.
3. Strenggelovigen slaan zichzelf met een zweep in de hoop dat God medelijden met hun heeft.
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

Twee uitspraken:
1. Joden gingen minder snel dood aan de Pest, want deden meer aan persoonlijke hygiene.

2. Een oorzaak van de Pest is dat veel Joden door andere mensen werden gemarteld en gedood.

1. Beide uitspraken zijn juist
2. Alleen uitspraak 1 is juist
3. Alleen uitspraak 2 is juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist.

Sleep de zes blauwe zinnen naar de juiste gele kolom:

Oorzaken van de Pest:

Gevolgen van de Pest:

Een vlo zuigt het bloed op van een besmette rat.

Antisemitisme wordt steeds extremer.

Je krijgt zwartgekleurde builen, koorts, spierpijn en hoofdpijn. 

Heksen worden vervolgd.

Pestdokters dragen snavelachtige maskers.

Steden hadden geen rioleringen