Hijsen met grondverzetmachines - 5. Lasten aanslaan

• Vakleer
• MBO
• Studiejaar 1

• Zwaartepunt van de last:

Een last die niet boven het zwaartepunt is aangeslagen gaat scheef hangen. Je moet dus weten waar het zwaartepunt van de last ligt. 

Je wilt een betonelement hijsen met een kettingtweesprong met inkorthaak. Dan moet je de linkerleng inkorten om de last horizontaal te kunnen hijsen. Het zwaartepunt ligt namelijk links van het midden. 

                                                                           Deze leng inkorten

Wat is een handig hijsgereedschap bij het plaatsen van het betonelement afgebeeld op de vorige slide?

1. Palletvorken (lepels)
2. Stelconhaken
3. Draaihaak
4. D-sluiting

• Aanslagpunten:

Bij het beoordelen van de last kijk je waar je de last kunt aanslaan. Vaak staat de plaats waar je moet aanslaan met tekens op de last aangegeven. Sommige lasten zijn voorzien van hijsogen of speciale hijsvoorzieningen.

Wanneer er geen hijsogen zijn, moet je de aanslagpunten zo kiezen dat de last niet vervormd wordt of gaat schommelen door de krachten die ontstaan tijdens het hijsen. Je let dus op de volgende punten:

1. De aanslagpunten moeten zoveel mogelijk symmetrisch ten opzichte van het zwaartepunt van de last zitten.
2. Het zwaartepunt van de last moet vóór het hijsen recht onder de hijshaak liggen.

Als dit niet het geval is zal de last van je af bewegen zodra je gaat hijsen. Daardoor wordt de vlucht groter en komt de stabiliteit van je machine in gevaar.

De last kan ook naar je toe bewegen, waardoor schade aan de machine kan ontstaan.

Wanneer de last gaat draaien ontstaat ook het risico dat oogbouten of oogmoeren uit de last geschroefd worden, met alle gevolgen van dien.

• Aandachtspunten:

Let er bij het aanslaan op dat de labels van de 

hijsbanden niet beschadigd kunnen raken. 

Als er staalstroppen zijn meegeleverd bij betonijzer,

gebruik deze dan. Ze maken het laden vanaf fabriek

en het lossen op de werkplek een stuk makkelijker.

Let op: je mag deze stroppen maar één keer 

gebruiken. 

Een te brede samengestelde last buigt door. 

Tijdens het hijsen komt er een spanning op de 

planken te staan. Daardoor buigt de last door en 

schieten de middelste planken omhoog. 

• Werkvolgorde bij last aanslaan en hijsen:

1. Werkplek en machine controleren 
2. De last bekijken
3. Hijsgereedschap selecteren 
4. Last aanslaan 
5. Last hijsen

• Stuurlijn gebruiken

Om een last te leiden of sturen gebruik je een stuurlijn. Dit is vaak een nylon touw. 

Je let daarbij op de volgende punten: 

Knoop de stuurlijn zorgvuldig aan de last vast. Let op waar je hem vast maakt, want na plaatsing van de last moet je de stuurlijn ook weer losmaken. 

De stuurlijn moet stevig worden bevestigd, je kunt het touw beter een keer extra om het bevestigingspunt halen en dan met twee halve steken bevestigen. Zo voorkom je dat het touw na afloop te vast komt te zitten. 

Let op de lengte van de stuurlijn. 

Gebruik een stuurlijn uit één stuk. 

Een stuurlijn mag tijdens het hijsen niet over de grond slepen. 

Je mag de stuurlijn alleen in je hand houden. Sla nooit een stuurlijn om je hand of arm.

Wat is het onderstoppen van een last?

1. Ballast plaatsen zodat het zwaartepunt op de juiste positie komt
2. Een rubberen flap tussen de hijsband en de last doen tegen het beschadigen
3. Zorgen dat de ondergrond geschikt is om de last te kunnen dragen
4. Stopmateriaal onder de last plaatsen

Door te onderstoppen blijven de lasten recht staan, en de hijsgereedschappen zijn er dan makkelijk onderuit te halen. 

• Hijsen met een wiellaadschop: 

Vooral in de bouw komt het veel voor dat je met een wiellaadschop hijswerkzaamheden uitvoert. De machine is dan meestal uitgerust met een hijsjib (hijsarm). De hijsjib is dan gekeurd en beschikt over de juiste documenten. Aan de hand van de hijstabellen die voor deze machine met hijsjib gelden, kun je bepalen hoeveel je in een positie van de machine mag hijsen.

Hijsen met een wiellaadschop is gebaseerd op rijden met de machine. Je gebruikt de knikbesturing van de machine om de last iets naar links of rechts te kunnen verplaatsen. Daarbij moet je weten welke beperkingen dit ‘knikken’ van de machine met zich meebrengt.

Voor het aanslaan van lasten gebruik je een hijshaak met hijsmiddelen, zoals een kettingsprong of hijsbanden.

Controleer de hijsjib regelmatig op scheurtjes en op losse onderdelen. Controleer ook het snelwisselsysteem, de hijshaak en de eventuele hijskabel met lier.

Een telescopisch uitschuifbare hijsjib. De hijsjib is 4 x 

hydraulisch en 3 x mechanisch uitschuifbaar. De haak-

hoogte is 21 m. Aan de stabiliteit moet je veel zorg besteden,

alle gewicht komt dus op de banden. 

• Hijsen met een mobiele graafmachine: 

Draglineschotten mag je hijsen aan de pennen die erin zijn 

aangebracht, maar dan moeten deze pennen wel in goede 

conditie zijn. Je mag niet meer dan één draglineschot per 

hijsbeurt verplaatsen. 

Bij het hijsen aan de pennen van de draglineschotten moet

de haak zo zijn aangeslagen dat de veiligheidsklep boven 

zit. Dit nodig om te voorkomen dat de haak niet te veel 

op de punt draagt. 

Er zijn ook draglineschotten waar een stalen frame omheen

zit met hijsogen. Deze schotten kun je het beste met een 

viersprong hijsen. 

Noem 4 hijsgereedschappen