Hoofdstuk 7 Afrika: grondstoffen en energie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

Overzicht Periode 4

• Thema: Afrika en Zuid-Amerika 
• Benodigde lesmaterialen: Leerboek, werkboek, JDW-map + laptop

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Bevolking in Afrika H7.1 blz. 104	Economie in Afrika H7.1 blz. 104	Energie in Afrika H7.3 blz. 108	Bevolking en cultuur Zuid-Amerika H8.2 blz. 122	Ontstaan Andesgebergte in Zuid-Amerika...	Zuid-Amerika in de wereld H8.4 blz. 126	HERHALEN

Hoofdstuk 7: Afrika: grondstoffen en energie

Afrika

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen.

      Leerdoelen

1. R- Je kent de begrippen bevolkingsdichtheid, bevolkingsspreiding, natuurlijke bevolkingsgroei, geboortecijfer, cultuur en kolonie
2. T1- Je kan uitleggen hoe de bevolkingssamenstelling veranderd; 
3. T2
4. I

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Bevolking en economie in Afrika

 (bladzijde 104 LB)

Bevolkingsspreiding door wateren en klimaat

--> hogere bevolkingsdichtheid op deze plekken

Bevolkingsontwikkeling:  een hoge natuurlijke bevolkingsgroei is nauw verbonden aan het geboortecijfer

Veel verschillende culturen Afrika: 

Invloeden vanuit het Midden-Oosten en Europa 

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Grote verschillen in Afrika

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Grote verschillen in Afrika

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Welk begrip past bij de betekenis:
het gemiddelde aantal inwoners per km2

1. Bevolkingsspreiding
2. Bevolkingsdichtheid
3. Bevolkingsgroei
4. Geboortecijfer

Waar is de bevolkingsdichtheid het hoogste?

1. Bij water/ rivieren
2. Bij droge gebieden
3. In de woestijn
4. In het hooggebergte

Aan de slag

Wat: het foto-spel

Met wie: in tweetallen

Hoe: met behulp van foto's ga je een duidelijk beeld van Afrika maken

Hoelang: 10 minuten, daarna klassikaal bespreken

Klaar: koppel de foto's aan begrippen uit een eerder hoofdstuk

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

    Begrippen uit deze les

• Bevolkingsdichtheid
• Bevolkingsspreiding
• Natuurlijke bevolkingsgroei
• Geboortecijfer
• Cultuur
• Kolonie

Afsluiting

Welke invloeden zijn er op de bevolkingssamenstelling in Afrika?

Hoe kan de bevolkingssamenstelling veranderen?

Huiswerk: lezen bladzijde 105 in je LB. 

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Exit ticket

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

Afrika

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen.

      Leerdoelen

1. R- Je kent de begrippen 
2. T1- Je kan de betekenis van de begrippen koppelen aan het begrip
3. T2
4. I

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Aan de slag

Zelfstandig aan het werk:

Deel 1: maken kruiswoordpuzzel

Deel 2: maken sleepspel

Deel 3: blooket 

Klaar: samenvatting maken paragraaf 7.1 Cornell-methode

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

Vorige les

      Leerdoelen

1. R- Je kent de begrippen 
2. T1- Je kan de betekenis van de begrippen koppelen aan het begrip
3. T2
4. I

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Aan de slag

Rollen omgedraaid! Deze week zijn jullie de docenten!

 

6 onderwerpen & 6 groepjes (van ongeveer 3 á 4) 

Onderwerpen:

1. Bevolkingsspreiding en bevolkingsontwikkeling H7.1

2. Cultuurverschillen H7.`1

3. Economie H7.1

4. Vraag naar grondstoffen H7.2

5. Investeren in Afrika H7.2

6. Problemen met grondsttoffen H7.2

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

Aan de slag

Rollen omgedraaid! Deze week zijn jullie de docenten!

 

Wat= as. vrijdag gaan jullie de "les" geven over jullie onderwerp;

Hoe= je zoekt informatie over het onderwerp op in het leerboek  en/of internet. Deze informatie ga je verwerken in een samenvatting of presentatievorm (max. 5min). Wees goed voorbereid: elk groepje stelt tenminste 1 vraag!)

Doel= zelfstandig de hoofdzaken en bijzaken onderzoeken en de informatie tot zo ver in je opnemen dat je het ook kunt doorgeven; 

Hoelang= deze les is de voorbereidingstijd, vrijdag ga je max. 5minuten "lesgeven"

Klaar= Verzin een opdracht bij je les 

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

Les vóór de vakantie

      Leerdoelen

1. R- je kent de begrippen van H7
2. T1- 
3. T2
4. I

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

    Begrippen uit deze les

• Bevolkingsdichtheid
• Bevolkingsspreiding
• Natuurlijke bevolkingsgroei
• Geboortecijfer
• Cultuur
• Koloniën
• Primaire sector
• Secundaire sector
• Tertiaire 
• Fossiele brandstoffen
• Uitputbare Energie
• Hernieuwbare Energie
• Duurzame Energiebronnen

Zelfstandig leren! 

Wat: via Quizlet zelfstandig oefenen met de begrippen van H7

Hoelang: 10 minuten

Met wie: alleen

Tip! Gebruik je leerboek bladzijde 116 en 117 

quizlet.com

Energiebron die niet vervuilt en nooit opraakt, zoals windenergie en zonne-energie

1. Duurzame energiebron
2. Fossiele brandstof

Een gebied in bezit van een ander (Europees) land

1. Volk
2. Continent
3. Kolonie
4. Deelgemeente

Ruw materiaal als ijzererts of cacaobonen

1. Delfstof
2. Grondstof

Wat is bevolkingsspreiding?

Wat zegt iets over het gemiddelde aantal inwoners per km2

1. Bevolkingsdichtheid
2. Bevolkingsspreiding

Wat is het verschil tussen hernieuwbare energie en uitputbare energie?

UITLEG PRAKTISCHE OPDRACHT

Wat ga je doen: een werkstuk maken over een land in Zuid-Amerika

Met wie ga je dit doen: de opdracht doe je alleen

Wanneer lever je dit in: Uiterlijk 14 juni

LET OP: DIT PO TELT MEE ALS CIJFER! HET MOMENT DUS OM JE CIJFER OP TE KRIKKEN :) 

Volgende les:

Volgende les gaan we de theorie behandelen van H7

Nu genoeg basiskennis, samen de verbanden leggen

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

Bevolking in Afrika

Grondstoffen in Afrika

      Leerdoelen

1. R- je weet het verschil tussen fossiele brandstoffen én hernieuwbare 
2. T1- je kent de nadelen van fossiele brandstoffen
3. T1- je weet hoe de bevolkingssamenstelling veranderd;
4. T2- je kan het verband tussen economie en bevolking uitleggen
5. I

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Bevolkingssamenstelling 

Afrika: aanwezigheid water en klimaat bepalen waar mensen wonen

Hoge bevolkingsdichtheid= kusten, rivieren, meren, rondom water

Lage bevolkingsdichtheid= droge plekken, zoals woestijnen

Afrika kent een hoge natuurlijke bevolkingsgroei 

Hoe komt dat?

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Culturen + verschillen

In Afrika komen er veel verschillende culturen voor

Oorzaak: kolonisatie

Gevolg:  veel verschillende talen, godsdiensten en tradities

https://schooltv.nl/video-item/slavernij-op-kaap-de-goede-hoop-werken-in-dienst-van-de-voc

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Afrika en economie

In welke sector werken de meeste mensen in Afrika?

Grote primaire sector: 

- landbouw/ mijnbouw

Kleinere secundaire sector:

Ontwikkeling in tertiaire sector:

- meer IT + diensten

Import: machines, graan, vlees, zuivel. Export: olie, goud, cacao, koffie etc.  

https://schooltv.nl/video-item/werken-in-sectoren-wie-werken-er-mee-aan-de-productie-van-een-pizza#q=dienstensector leerlingen blijft beklijven.

Grondstoffen

Grondstof= Ruw materiaal zoals olie, ijzererts of cacaobonen, dat nog bewerkt moet worden om er een product van te maken

https://schooltv.nl/video-item/werken-in-sectoren-wie-werken-er-mee-aan-de-productie-van-een-pizza#q=dienstensector

Energiebronnen

Fossiele brandstof: energiebron die miljoenen jaren geleden is ontstaan uit planten- en dierenresten en nu diep in de ondergrond zit. Bijvoorbeeld: aardolie, aardgas, steenkool

Hernieuwbare energie: energie die niet vervuilt en nooit opraakt, zoals windenergie en zonne-energie

https://schooltv.nl/video-item/hoe-werkt-een-windmolen-clip-uit-willem-wever

https://www.youtube.com/watch?v=-Y50EsE3Qjo&t=10s

Oefenen met toetsvragen PTO 4 

Zelfstandig werken 

Huiswerk voor woensdag

Herkansing AK 

BEGRIPPEN LEREN

TOPOGRAFIE LEREN