M2 Voorvoegsels en achtervoegsels

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Woordenschat

VOORvoegsels

Voorvoegsel

- een stukje voor het woord

- daardoor verandert het woord van betekenis

Bijvoorbeeld: 

on (=voorvoegsel) + rustig = onrustig

Voorvoegsels en achtervoegsels

Waarom is het handig om de meest voorkomende voor en achtervoegsels te kennen van de talen die je momenteel leert?

1. Voorvoegsels vertellen je iets over de betekenis van woorden
2. Achtervoegsels laten je zien tot welke woordsoort een woord behoort, waardoor je een zin makkelijker begrijpt en makkelijker de betekenis van een woord kan raden.

Belangrijke begrippen

• Voorvoegsel
• Achtervoegsel
• Grondwoorden (of: kernwoorden)

betaalbaar

Wat is de betekenis?

On

1. goedkoop
2. geld
3. niet mogelijk
4. heel erg duur

gelijk

Wat is de betekenis?

On

1. wel hetzelfde
2. niet hetzelfde
3. niet mogelijk
4. wel mogelijk

Voorvoegsel

Bijvoorbeeld:

her (= voorvoegsel) + gebruiken = hergebruiken

mis + dragen = misdragen

non + fictie = nonfictie

ex + vriend = exvriend

on + zeker = onzeker

Een (kern)woord met een voorvoegsel noemen we een afleiding.

voorvoegsels

non

on

ex

inter

mis

wan 

her

Voorvoegsels: ten slotte

Soms kun je een tegenstelling van een woord maken door er een voorvoegsel voor te zetten 

Bijvoorbeeld: religieus - areligieus

Bijvoorbeeld: opvallend - onopvallend

Meer voorvoegsels

Een voorvoegsel is een...

1. voorzetsel
2. een deel van het woord met eigen betekenis
3. een deel van het woord zonder eigen betekenis
4. bijvoeglijk naamwoord

Welk woord heeft een voorvoegsel?

1. geklets
2. gezwam
3. oeverloos
4. misverstand

Dit zijn voorvoegsels:

1. on, her ,lijk
2. on -ver -lijk
3. on-her-lijk
4. on -her- non

Wat is GEEN voorvoegsel?

1. mis-
2. inter-
3. ge-
4. aan-

 Veelgebruikte voorvoegsels

voorvoegsel	betekenis	voorbeeld
mis-	slecht/verkeerd	mislukt
on-	niet	onbetrouwbaar
wan-	geen/slecht	wangedrag
her-	nog een keer	hergebruik

Woord met voorvoegsel

Woord zonder voorvoegsel

Heropenen

Wangedrag

onrustig

Tafelkleed

Klaarmaken

Tekstboek

non-fictie

internationaal

Sleep het juiste voorvoegsel naar het woord. 

-actief

nationaal

rokje

-baas

non

    ex

on

mini

inter

her

Onbekend woord in de tekst

Je komt een onbekend woord tegen in de tekst.

Misschien ken je een deel van het woord al

woorden met een voorvoegsel

Voorvoegsels

Betekenis

niet, zonder

niet

verkeerd, fout

slecht, verkeerd

weer, opnieuw

niet meer, van vroeger

tussen

mis-

non-

on-

wan-

her-

ex-

inter-

Wat is de betekenis van het voorvoegsel anti-?

1. zonder
2. opnieuw
3. tegen
4. verkeerd

Wat is de betekenis van het voorvoegsel ex-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. slecht

Wat is de betekenis van het voorvoegsel her-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. niet

Wat is de betekenis van het voorvoegsel mis-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. verkeerd

Wat is de betekenis van het voorvoegsel wan-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. slecht

Wat betekent wansmaak?

Wat betekent non-stop?

Wat betekent interlandwedstrijd?

Welk woord kun je gebruiken als je wilt zeggen: 'opnieuw bouwen.'
Gebruik 1 woord!

Welk woord kun je gebruiken als je wilt zeggen: 'niet verstandig'?
gebruik 1 woord.

Woordenschat

ACHTERvoegsels

Achtervoegsels

Er zijn veel woorden die eindigen op -heid, -lijk, -ing, -ig, -er, -erd, -aar, -aard, -baar, -rik of -isch . 

Deze korte stukjes zijn achtervoegsels,
je schrijft ze altijd op dezelfde manier. 

Vrolijk

achtervoegsels zet je altijd achter een woord, zoals het woord zelf al aangeeft: achtervoegsels. Het gaat dus om het laatste deel van een woord.

Achtervoegsels

Achtervoegsels zijn vaste stukjes aan het eind van een woord. 

Achtervoegsels zeggen iets over het woord waar ze achter staan. 

Vervangbaar, blijheid, kinderlijk

-baar: zegt wat je ermee kunt doen.

-heid: zegt iets over hoe iemand of iets is.

-lijk: zegt wat van of voor iemand of iets is.

Voorbeelden van achtervoegsels:

-je, -tje, -pje, -kje : autootje, zomerkoninkje
-loos :geluidloos, achteloos
-ig : prachtig, doorzichtig
-achtig : zoethoutachtig, geelachtig
-schap : vriendschap, draagmoederschap
-heid : schoonheid, traagheid
-lijk : koninklijk, hoofdzakelijk

Meer achtervoegsels 

Onbekend woord in de tekst

Je komt een onbekend woord tegen in de tekst.

Misschien ken je een deel van het woord al

woorden met een voorvoegsel

VOOR- of ACHTERVOEGSEL

- kijk of het woord bestaat uit een woord met een voorvoegsel en / of een achtervoegsel:

je misdragen = je slecht gedragen

hersenloos = zonder hersens = dom

voorvoegsel

achtervoegsel

hergebruiken

internationaal

wanorde

jaarlijks

zinloos

bruikbaar

Hondenbelasting

Samengesteld woord

Achtervoegsel

Voorvoegsel

Onherkenbaar

Vriendloos

Hertentamen

grondwoord (of: kernwoord)

Een grondwoord is een woord waarbij je een voorvoegsel en achtervoegsel kunt schrijven.

ongebruik(e)lijk

Door te kijken naar een grondwoord, voorvoegsel en achtervoegsel kun je de betekenis van een woord achterhalen.

GRONDWOORD

voorvoegsel - grondwoord - achtervoegsel

on - gebruik - (e)lijk

super-gehoor-zaam
her-bruik-baar

Bedenk een woord met een voorvoegsel:

Bedenk een woord met een achtervoegsel:

Bedenk een woord met een voor- en achtervoegsel:

Wat is het grondwoord van: onmenselijk

Wat is het grondwoord van: gevangenis

Wat is het voorvoegsel van: geblaf

Wat is het achtervoegsel van: beestachtig

https:

Ik weet wat voor- en achtervoegsels zijn, ik kan ze herkennen en toepassen.

Klopt!

Mwah...

Nee!

Bestudeer nu de pre- en suffixen in andere talen

--> part 1, part 2 en part 3

Maak dan de stencils

www.byrdseed.tv