3.3 De lever

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Thema 3

Gaswisseling en uitscheiding

Leerdoel B3 

• Je kunt de bouw, werking en functies van de lever beschrijven 

• Je kunt uitleggen hoe het interne milieu min of meer constant wordt gehouden door de lever (homeostase)

Onderwerpen

• Lever bouw en functie
  
• Afbreken rode bloedcellen
  
• Koolhydraat-, eiwit-, en lipidenstofwisseling
  
• Stollingsfactoren
  
• Detoxificatie

Bouw lever

• Op hoekpunt elk leverlobje aftakkingen van poortader, leverslagader en galgang

• Midden leverlobje aftakking van leverader

Bouw van de lever

Dubbele bloedtoevoer:

• poortader (zuurstofarm en rijk aan voedingsstoffen)
  

• leverslagader (zuurstofrijk en minder rijk aan voedingsstoffen)

Bouw van de lever

1.

2.

4.

4.

3.

1.

5.

6.

7.

Leverslagader

Poortader

centrale ader

Galgang

Levercellen

Ader

Bindweefsel

taken van de lever

1. afbraak van rode bloedcellen/hemoglobine -> bilirubine, ferritine en galzouten -> emulgerende werking op vetten
2. tijdelijke opslag van glucose uit bloed in glycogeen (o.i.v. insuline) en afgifte van glucose aan bloed (o.i.v. glucagon)
3. transaminering: essentiële aminozuren (uit voeding) kunnen worden omgezet in niet-essentiële aminozuren -> afb.36 op p.139

taken van de lever (vervolg)

1. afbraak van aminozuren (bij overmaat of schade) tot ureum  -> afb.37 p.139
2. synthese van plasma-eiwitten: albumine, globulinen, fibrinogeen, protrombine
3. detoxificatie: alcohol, medicijnen -> afb.39 p.140
4. productie van cholesterol -> enterohepatische cyclus
5. zeer actief orgaan -> warmte transport via bloedbaan

Afbraak rode bloedcellen

Koolhydraatstofwisseling

Eiwitstofwisseling

Eiwitstofwisseling

De lever kan aminozuren omzetten in andere aminozuren 

-> transaminering

Eiwitstofwisseling

Deaminering: stikstofgroep wordt verwijderd -> ureum wordt gevormd.

Eiwitstofwisseling

8 van de 20 aminozuren zijn níet door de lever te maken: essentiële aminozuren.

Overtollige aminozuren worden door de lever afgebroken (er is geen ‘voorraad’). 

De lever produceert verschillende plasma-eiwitten.

Detoxificatie

- Detoxificatie: ontgifting van gifstoffen (alcohol, drugs, medicijnen) door de lever 

- Acetyl-CoA kan in de citroenzuurcylus worden gedissimileerd of gebruikt worden voor het maken van oa glucose of lipiden

Cellen leverlobjes 

produceren gal

Afbraak bilirubine

https:

Twee uitlegvideo's

- Alles over de lever door Ruud Lekkerkerk

- De verwerking van opgenomen stoffen door NGbiologie

Of wanneer je meer van animaties houdt...

https:

Maak opdracht 26 t/m 30

Klaar?

Neem de Samenhang 'De Aziatische gloed' door
en 

maak opdracht 31

Check je leerdoelen met de Flitskaarten en Test Jezelf

Oefentoets Lever

biologiepagina.nl

Hoeveel procent was je score?

Twee extra uitlegfilmpjes van

Juf Daniëlle

- Bouw van de lever met officiële benamingen

- Van gezonde lever naar levercirrose

De lever zorgt NIET voor:

1. Het filteren van het bloed
2. het maken van nieuwe eiwitten van aminozuren
3. Het afbreken van alcohol en medicijnen
4. Het afvoeren van bilirubine van versleten bloedcellen

Welke stof kan NIET opgeslagen worden in de lever?

1. Vitamine D
2. glycogeen
3. bilirubine
4. ferritine