5.3 Horen H

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

bs 1.3 metamorfose

Welkom

• Ga rustig zitten volgens de plattegrond
• Op je tafel: laptop, etui en biologie schrift 
• Laptops blijven dicht
• Wanneer de les start ben je stil
• Aantekeningen in je schrift

5.3 / 5.8 Het gehoor

Leerdoelen

• Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie.
  
• Je kunt uitleggen hoe gehoorschade wordt veroorzaakt. 

Het oor

In elk oor ligt een gehoorzintuig en een evenwichtszintuig 

• Gehoorzintuig neemt geluid waar (trillingen van lucht) 
•  Evenwichtszintuig belangrijk voor balans en oriëntatie 

Geluid

1. De oorschelp vangt trillingen in de lucht op
2. Via de gehoorgang komt trilling bij trommelvlies 

Trommelvlies = dun, strak gespannen vlies dat zicht bevindt tussen gehoorgang en trommelholte. 

Oorsmeer

Geproduceerd door oorsmeerkliertjes in gehoorgang 

Functie: 

• Houdt trommelvlies soepel
• Tegenhouden van vuil en 

        ziekteverwekkers

• Afstoten van water

Het gehoorzintuig

1. De oorschelp vangt trillingen in de lucht op
   
2. Via de gehoorgang komt trilling bij trommelvlies
3. Trommelvlies trilt op zelfde frequentie mee.
4. Trilling wordt doorgegeven aan gehoorbeentjes 

Gehoorbeentjes liggen in trommelholte achter trommelvlies. 

Bestaat uit 3 botjes: 1 hamer, 2 aambeeld en 3 stijgbeugel

hamer = verbonden aan trommelvlies 

stijgbeugel = verbonden aan venster

Het gehoorzintuig

1. De oorschelp vangt trillingen in de lucht op
   
2. Via de gehoorgang komt trilling bij trommelvlies
3. Trommelvlies trilt op zelfde frequentie mee.
4. Trilling wordt doorgegeven aan gehoorbeentjes 
5. Via de stijgbeugel gaan trillingen naar het venster

Het venster is een dun vlies dat voor het slakkenhuis ligt.

Het slakkenhuis

3 kanalen gevuld met vloeistof. 

Trillingen in vloeistof > gaan over op Basilair membraan > middelste kanaal, hier liggen de zintuigcellen > geven impulsen > gehoorzenuw > hersenen

Specifiek deel membraan gaat trillen bij bepaalde geluidsfrequentie

Buis van eustachius

Verbind trommelholte en keelholte

• Meestal dicht (wanden tegen elkaar)
• Bij slikken/gapen buis open 
• Functie: luchtdruk regelen.

Alleen als luchtdruk aan beide kanten

trommelvlies gelijk is, kan het goed

trillen

1

2

3

4

5

6

7

12

11

10

9

8

Aan de slag

Basisstof 5.3

opdrachten gehoor: 1, 2, 7, 9 

bs 1.3 metamorfose

Welkom

• Ga rustig zitten volgens de plattegrond
• Op je tafel: laptop, etui en biologie schrift 
• Laptops blijven dicht
• Wanneer de les start ben je stil
• Aantekeningen in je schrift

Geluid

Elke toon heeft een andere golflengte > 

unieke geluidsfrequentie

Geluidsfrequentie > aantal trillingen per seconde > Hertz (Hz)

• Hoge toon = snelle trilling = hoge frequentie
• Lage toon = langzame trilling = lage frequentie.  

Geluid

Het volume van geluid wordt bepaald door de amplitude van de trilling. 

Amplitude = max. uitwijking t.o.v. midden

• Hard volume = grote amplitude
• Zacht volume = kleine amplitude 

Gehoorschade

• Geluid vanaf 80 dB kan leiden tot schade 
• Schade bouwt langzaam, niet direct te merken

• Leeftijd 12 tot 25 jaar > 20% gehoorschade

• Tinnitus > Piep of ruis in oor door schade, geluid bestaat eigenlijk niet

Waar zit het evenwichtsorgaan?

1. 6
2. 9
3. 10
4. 11

Wat is nummer 6?

1. aambeeld
2. trommel
3. hamer
4. stijgbeugel

Wat trilt er als eerste wanneer een geluid je oor binnenkomt? Zet in de juiste volgorde.

trilhaartjes in het slakkenhuis

vocht in het slakkenhuis

trommelvlies

gehoorbeentjes

Sleep de woorden op de juiste plaats in de tekst. 

Wanneerje gaat duiken: 

Hoe dieper in het water, hoe ................... de druk. 

De druk in het buitenoor zal dus ............................. . 

De druk in het middenoor wordt in verhouding ..................... dan in het uitwendig oor. 

Kleiner

Hoger

Dalen

Stijgen

gehoorgang

trommelvlies

gehoorbeentjes

evenwichtszintuig

slakkenhuis

buis van Eustachius