Les 1 Lading en spanning

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Elektriciteit

lading en spanning

Je ziet een schakelschema met een batterij, twee lampjes en een schakelaar.

Brandt lampje 1?

1. ja
2. nee

Je ziet een symbool voor schakelschema's.



Voor welk onderdeel van een schakeling staat het symbool?

Je ziet een symbool voor schakelschema's.



Voor welk onderdeel van een schakeling staat het symbool?

Je ziet een symbool voor schakelschema's.



Voor welk onderdeel van een schakeling staat het symbool?

Welke soorten straling kan het menselijk oog waarnemen:
ir-straling – licht – uv-straling

Leerdoelen hoofdstuk

1. Je kent de symbolen die je gebruikt om een schakelschema te maken.
   
2. Je kunt enkele toepassingen geven van infrarode straling.
3. Je kunt uitleggen wat spanning en stroomsterkte zijn en hoe je deze grootheden meet.
4. Je kunt het verschil tussen een parallelschakeling en een serieschakeling uitleggen.

Leerdoelen

• 5.1.1 Je kunt uitleggen hoe een voorwerp elektrisch geladen kan worden.
• 5.1.2 Je kunt kenmerken van positieve en negatieve lading benoemen.
• 5.1.3 Je kunt uitleggen hoe een geladen voorwerp ontladen kan worden.
• 5.1.4 Je kunt een aantal spanningsbronnen benoemen.

Wie heeft er wel eens een 'schok' gekregen?

• Een schok is een vonkje
• Die vonkjes zijn ontladingen van statische elektriciteit: ongevaarlijk onder normale omstandigheden, maar niet echt aangenaam (via je lichaam)

Voorwerpen geladen maken

• Als je met een wollen doek over een pvc-buis wrijft, trekt de buis daarna papieren snippers aan.
• De pvc-buis is elektrisch geladen (statisch)
• Dat een voorwerp geladen is, merk je op verschillende
  manieren:
• Het voorwerp trekt andere voorwerpen aan 
• Er kunnen vonkjes overspringen naar andere voorwerpen.
  Dat kun je horen als een zacht geknetter en
  soms ook zien of voelen.

Begrip

Elektrisch geladen / statisch

Situatie waarin een voorwerp een elektrische lading heeft.

Twee soorten lading

• Positieve en negatieve lading
• Plus en plus stoten elkaar af, net als min en min, maar plus en min trekken elkaar aan

opladen

• Bij het wrijven kunnen er
  elektronen overspringen

• Alleen elektronen (negatief geladen deeltjes) kunnen overspringen
• Positieve deeltjes NOOIT

• Ene voorwerp wordt positief geladen, het andere voorwerp juist negatief

phet.colorado.edu

Spanning & elektronen

• Twee even grote metalen bollen 
• Bol A is negatief geladen, bol B is positief geladen. 
• Tussen A en B bestaat er een spanning.
• Zodra je tussen A en B een geleidende verbinding maakt, gaan er elektronen bewegen van A naar B. 
• Er loopt dan een elektrische stroom.

Begrippen

positieve lading

De lading die een (neutraal) voorwerp krijgt als het elektronen afstaat.

negatieve lading

De lading die een (neutraal) voorwerp krijgt als het elektronen opneemt.

neutraal

Situatie waarin een voorwerp evenveel positieve als negatieve lading bevat.

elektron

Negatief geladen deeltje.

En nu?

Lees paragraaf 5.1 (stilte)

Maken 1-6

Toets inzien

weektaak

Maken: 1 t/m 9

Nakijken: -