16.1 Aangeboren afweer

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
16.1 Aangeboren afweer
Voorkennisvragen
1. Op welke manieren beschermd ons lichaam ons tegen ziekteverwekkers en andere schadelijke invloeden uit de omgeving?
2. Hoe verdedigen planten zich tegen schadelijke invloeden uit de omgeving?

1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 21 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
16.1 Aangeboren afweer
Voorkennisvragen
1. Op welke manieren beschermd ons lichaam ons tegen ziekteverwekkers en andere schadelijke invloeden uit de omgeving?
2. Hoe verdedigen planten zich tegen schadelijke invloeden uit de omgeving?

Slide 1 - Tekstslide

Doel 16.1
Je beschrijft de bescherming van het inwendige milieu van je lichaam tegen ziekteverwekkers.
Je beschrijft de rol van je huid in de bescherming tegen uv-straling.
Je herkent afweermechanismen bij planten.
Je legt uit hoe bacteriën, parasieten, virussen en schimmels je ziek maken.

Slide 2 - Tekstslide

Eerste verdedigingslinie
Fysieke bescherming:
  • Mechanische bescherming (fysieke barriere)
  • Chemische bescherming (gifstof, lokstof)

Tegen schadelijke invloeden zoals zonlicht, ziekteverwekkers, vraat.

Slide 3 - Tekstslide

Mechanische afweer 
Dekweefsel beschermt het interne milieu tegen schadelijke invloeden van het externe milieu.
Bij de mens zijn veel organen deels bekleed met dekweefsel.
Bij dieren heeft de vacht ook een beschermende functie, planten hebben soms stekels/ doornen.

Slide 4 - Tekstslide

Welke herken je?

Slide 5 - Tekstslide

Welke herken je?
braam, distel, roos, vuurdoorn

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

Opperhuid
Hoornlaag: laag dode huidcellen, dicht op elkaar.
Vernieuwt zich steeds vanuit de basale cellenlaag.

Beschermt tegen uitdroging, ziekteverwekkers (te droog/ te dicht opeen) en UV licht.

Slide 8 - Tekstslide

UV licht: 
Melanocyten maken
pigment (melanine)

Slide 9 - Tekstslide

Melanocyten krijgen uitlopers en dragen pigment over aan keratinocyten (melano-somen)

Slide 10 - Tekstslide

Melanine (pigment) hoopt zich op rond celkernen

Slide 11 - Tekstslide

Melanine (pigment) absorbeert UV licht en voorkomt DNA schade

Slide 12 - Tekstslide

Slijmvliezen
De bekleding van organen (spijsverteringskanaal, urinewegen, longen enz) bestaat uit slijmvliezen: dekweefsel met slijmbekercellen.
Slijmbekercellen produceren
slijm, vaak met anti-bacteriele 
stoffen.
Chemische afweer.

Slide 13 - Tekstslide

Dekweefsel/slijmvliezen
Op welke plekken in het menselijk lichaam zorgt dekweefsel (eventueel met slijmvliezen) voor de afscherming van het lichaam voor de buitenwereld?

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Tekstslide

Chemische afweer planten
Brandnetel: Mierenzuur – maakt gaatjes in de huid, histamine – verwijdt de bloedvaten, acetylcholine – prikkelt de zenuwen

Slide 16 - Tekstslide

Chemische afweer planten
Reuzen berenklauw: Furocoumarine – fototoxische stof
wordt actief onder invloed van zonlicht (brandwonden)

 

Slide 17 - Tekstslide

Chemische afweer planten
Venijnboom: gifstof taxine
zit in de zaadjes, de besjes zijn wel eetbaar.


 

Slide 18 - Tekstslide

Waarschuwingsstoffen
Planten waarschuwen elkaar met behulp van waarschuwingsstoffen. Andere planten maken hierdoor beschermende stoffen aan zoals bittere stoffen.
Deze stoffen kunnen op hun beurt ook weer dieren aantrekken: roofvliegen en sluipwespen weten door het vrijkomen van deze stoffen dat er prooidieren op de plant aanwezig zijn (lokstoffen).

Slide 19 - Tekstslide

Doel 16.1
Je beschrijft de bescherming van het inwendige milieu van je lichaam tegen ziekteverwekkers.
Je beschrijft de rol van je huid in de bescherming tegen uv-straling.
Je herkent afweermechanismen bij planten.

Slide 20 - Tekstslide

Examenvraag

Slide 21 - Tekstslide