Katrollen

• Techniek
• Basisschool
• Groep 4,5

Kerndoel 42

De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en 

natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.

Kerndoel 44

De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving

relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik.

Kerndoel 45

De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren.

Welkom in de les

- Open op je iPad de lessonup app 

- Log in met de code.

Wat is dit?

Dit ga je leren vandaag:

• Je leert wat een katrol is.
  
• Je leert waarom een katrol handig is.
  
• Je leert hoe een katrol werkt. 
  

Katrol

Een katrol is een wiel met een gleuf waarover een touw loopt. 

Aan de ene kant van het touw maak je de last vast, bijvoorbeeld een kist. 

Trek je nu aan het andere eind van het touw, dan gaat de kist omhoog. 

Op die manier hoef je minder kracht te gebruiken dan wanneer je vanuit een raam de kist omhoog moet trekken. 

Werk je met een katrol, dan helpt je eigen lichaamsgewicht mee.

Katrol

Jij werkt ook wel eens met een katrol. 

In de gymzaal bijvoorbeeld kun je met een touw de ringen omhoog trekken, terwijl je zelf op de grond staat. 

Een zonwering (luxaflex) trek je omhoog door een touwtje omlaag te trekken.

Takel

Bij een takel gaat het touw door meer katrollen.

Hoe meer katrollen je achter of boven elkaar plaatst, hoe makkelijker je dingen kunt optillen.

Filmpje (1.02 min.)

Dat hadden de mensen eeuwen geleden al door. 

Met een katrol kun je een groot zeil hijsen van zo'n enorm zeilschip. 

Ook verhuizers maken volop gebruik van een katrol. 

Zo maak je zwaar werk licht!

Even herhalen

Hefboom

Een hefboom is een apparaat met een draaipunt en twee armen, net als een wip. 

Hoe dichter je bij het draaipunt bent, hoe meer kracht je moet zetten.

Filmpje (0.49 min.)

Waar denk je 't eerste aan bij een hefboom? 

De spoorbomen misschien? 

Je kunt het veel dichterbij zoeken. 

Wat dacht je van een kurkentrekker? 

Oke, iets verder weg dan, een kruiwagen.

Wat is een katrol en wat een hefboom?

Hefboom

Katrol

Filmpje (1.48 min.)

Een hijskraan moet hele zware spullen hijsen en toch valt die niet om. 

De hijskraan maakt namelijk gebruik van katrollen en hefbomen.

Afsluiting van de les

Noem zoveel mogelijk voorwerpen waarbij het hefboomprincipe gebruikt wordt.

Noem zoveel mogelijk voorwerpen waarbij een katrol gebruikt wordt.

Bedankt voor je inzet in de les.

Als de bel gaat: 

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op en neem ze mee
  
• Verlaat het lokaal rustig