Kader: H5.3

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 3

Hst 5 Licht

• Jas in de kluis
• Mobiel in de bak
• Spullen op tafel; 

      boek & schrift, 

      schrijfspullen, 

      rekenmachine

• Tas op de grond

Vandaag

Korte instructie H5.3

Zelfstandig aan het werk

Stukje herhaling 5.1 en 5.2

Zelfstandig aan het werk

hst 5.3 "beelden maken met een lens"

Leerdoelen

• Je kunt kenmerken van positieve en negatieve lenzen benoemen. 
• Je kunt positieve en negatieve lenzen onderscheiden. 
• Je kunt onderscheid maken tussen een reëel beeld en een virtueel beeld. 
• Je kunt een beeld construeren, dat gevormd wordt door een positieve lens.
• Je kunt voorwerpsafstand en beeldafstand van een positieve lens beschrijven. 

Soorten lenzen

Lees de tekst "Lenzen" op blz 36 

Noteer de antwoorden op de volgende vragen:

1. welke 2 soorten lenzen zijn er?

2. Noteer van elk soort 2 eigenschappen

• Positieve lenzen: vergrotende werking en in het midden dikker dan de randen
• Negatieve lenzen: Verkleinende werking en in het midden dunner dan aan de randen

Bolle lens

Kenmerken:

• In midden dikker dan aan de rand
• Convergerende werking: Lichtstralen gaan naar elkaar toe!
• Reëel brandpunt (echt aanwezig)
• Vergroten van beeld

Holle lens

Kenmerken:

• In midden dunner dan aan de rand
• Divergerende werking: Lichtstralen gaan van elkaar af!
• Virtueel brandpunt (niet bestaand)
• Verkleinen van beeld

Soorten lenzen

Onthouden !

Positieve lens (bolle lens)

• Heeft een Convergerende werking (naar elkaar toe)
• De  lichtstralen komen bij elkaar in het brandpunt (hoofdletter F)
• Afstand lens => brandpunt heet brandpunts-afstand (kleine letter f)

Negatieve lens (holle lens)

• Heeft een divergerende werking (van elkaar af).
• Negatief brandpunt (dus vóór de lens) 

Aan de slag

Lees eerst H5.3 goed door (p.36)

Maak dan opg 1 t/m 8 (p. 39)

Korte herhaling H5.1 en H5.2

Spiegelwet

Van Infrarood (IR) tot Ultraviolet (UV)

Weerkaatsing van kleuren

Spiegelwet

Het spiegelbeeld van de kaars lijkt achter de spiegel te staan.

Het spiegelbeeld van de kaars lijkt achter de spiegel te staan.

Van Infrarood tot ultraviolet

Kleuren Spectrum? 

• Infrarood, Rood, orange, geel, groen, blauw, violet, ultraviolet

Wit licht weerkaatst / absorbeert alle kleuren

Zwart licht weerkaatst / absorbeert alle kleuren

Infrarood licht: gaat wel / niet door glas

Ultraviolet licht: gaat wel / niet door glas

Weerkaatsing kleuren

Rood licht                     Groen licht                       Blauw Licht

Blauw licht schijnt op de Nederlandse vlag. Hoe zien wij de kleuren?

1. zwart, wit, blauw
2. rood, wit blauw
3. rood, blauw, blauw
4. zwart, blauw, blauw

Aan de slag

Lees eerst H5.3 goed door (p.36)

Maak dan opg 1 t/m 8 (p. 39)

Hst 5 Licht

• Jas in de kluis
• Mobiel in de bak
• Spullen op tafel; 

      boek & schrift, 

      schrijfspullen, 

      rekenmachine

• Tas op de grond

Leerdoelen H5.3

• Je kunt kenmerken van positieve en negatieve lenzen benoemen. 
• Je kunt positieve en negatieve lenzen onderscheiden. 
• Je kunt onderscheid maken tussen een reëel beeld en een virtueel beeld. 
• Je kunt een beeld construeren, dat gevormd wordt door een positieve lens.
• Je kunt voorwerpsafstand en beeldafstand van een positieve lens beschrijven. 

Construeren (maken) beeld (1)

• Door het midden van de les loopt de hoofdas
• Een lens teken je als een rechte streep, loodrecht op de hoofdas (+ of -)
• Hoofdletter F = brandpunt (Focus), kleine letter f = brandpuntsafstand

Construeren (maken) beeld (2)

Je hebt nodig: Een positieve lens, een voorwerp en een beeldscherm
Je tekent twee constructiestralen

1. Teken een rechte lijn vanaf het voorwerp evenwijdig aan de hoofdas tot de lens, na de lens 1 rechte lijn door het brandpunt (F)
2. Teken een rechte lijn vanaf het                                                                                voorwerp door het optisch middelpunt.

Op het snijpunt teken je het beeld, 

dit komt op de kop!

Onthouden H5.3 !

• Een positieve lens is een bolle lens. 
• Een negatieve lens is een holle lens. 
• De  lichtstralen uit een bolle lens komen bij elkaar in het brandpunt (F). 
• De afstand van de lens tot het brandpunt is de brandpunts-afstand (f). 
  
• Hoe kleiner de brandpunts-afstand, hoe sterker de lens. 
• Een positieve lens heeft een convergerende werking ( naar elkaar toe). 
• Een negatieve lens heeft een divergerende werking (van elkaar af).
• Tekenen (construeren) van een beeld bij een positieve lens.

Hoe groot is de hoek van inval?

Hoe groot is de hoek van inval?

Aan de slag!

Maak de opgaven van H5.3 verder af

5.4 Oog en bril 

                   Lesdoelen H5.4

Je kunt de 7 onderdelen van het oog benoemen.  

Je kunt de functie van de pupil uitleggen.  

Je kunt uitleggen wat accommoderen van de ooglens is.  

Je kunt uitleggen welke lens bijziendheid kan corrigeren.  

Je kunt uitleggen welke lens verziendheid kan corrigeren.

Voorkennis

Zijn er leerlingen in de klas die een bril of lenzen dragen en weten welke sterkte ze ongeveer hebben?

Heb jullie moeite met voorwerpen van dichtbij of van veraf?

De belangrijkste onderdelen van het oog

Het beeld komt ondersteboven op het netvlies.

• Pupil is de opening in de iris (de gekleurde gedeelte van de oog)

• Veel licht - pupil klein

• Weinig licht - pupil groot

accommoderen

Als een voorwerp dichterbij

komt wordt de lens boller.

Accommoderen : lens platter of boller maken

Bijziend

• Dichtbij scherp, veraf wazig
•  De ooglens is te bol 
• Beeld kom vóór het netvlies
• Je hebt een negatieve lens nodig
• 'negatieve" bril => ogen lijken kleiner/groter

Verziend

• veraf scherp, dichtbij wazig
• De ooglens is te zwak 
• Beeld komt achter je netvlies
• Je hebt een positieve lens nodig
• "positieve" bril => ogen lijken groter

Dioptrie

Oogarts en opticien gebruiken dpt om de sterkte (S) van brillenglazen aan te geven.

S=​f​​1​​

Berekeningen:

1. f = brandpuntafstand in meter

2. S = lenssterkte in dpt

3. dpt = dioptrie

Ga na :    S = +2, dan is f = 50 cm

S=​f​​1​​

Rekensommetje

Aan de slag

Lees H5.4 goed door

Maak opgaven H5.4 (incl extra)

Controleer H5.1 t/m 5.3