Plaattektoniek uitleg

Ronde aarde?
De aarde is eigenlijk helemaal niet zo rond als we denken.
Als je al het water weg zou kunnen halen ziet de aarde er ongeveer uit als in deze afbeelding. Heel erg ongelijk dus.
De kleuren laten zien hoe hoog of diep iets is. Hoe donkerder blauw, hoe dieper, hoe donkerder rood, hoe hoger.
1 / 37
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolmavo, havo, vwoLeerjaar 1

In deze les zitten 37 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Ronde aarde?
De aarde is eigenlijk helemaal niet zo rond als we denken.
Als je al het water weg zou kunnen halen ziet de aarde er ongeveer uit als in deze afbeelding. Heel erg ongelijk dus.
De kleuren laten zien hoe hoog of diep iets is. Hoe donkerder blauw, hoe dieper, hoe donkerder rood, hoe hoger.

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

Programma:

1. Plaattektoniek
2. Aardbevingen
3. Tsunami
4. Vulkanisme



Hoofdstuk 1

Slide 3 - Tekstslide

           De Ring van vuur

Slide 4 - Tekstslide

Aantekening
Endogene krachten en exogene krachten
Endogene krachten: krachten die de aarde van BINNENUIT vormen (aardbevingen, vulkanen, plaattektoniek)
Exogene krachten: krachten die de aarde van BUITENAF vormen (erosie, verwering, sedimentatie)

Slide 5 - Tekstslide

0

Slide 6 - Video

Maak een tekening in je schrift en benoem de onderdelen!

Slide 7 - Tekstslide

Pangea
Het supercontinent viel lang geleden uiteen.


225 miljoen jaar geleden.


Slide 8 - Tekstslide

Aardkorst = Lithosfeer

Slide 9 - Tekstslide

convectiestromen

Slide 10 - Tekstslide

Convectiestromen

Motor van plaatbewegingen zijn convectiestromen.

  • Convectiestromen =  stroming van gesmolten gesteente onder de aardkorst binnen de aarde.


Slide 11 - Tekstslide

Magma in de aardmantel warmt op door de hitte van de aardkern en wordt hierdoor wat lichter, doordat de magma lichter is stijgt het op richting de aardkorst. 
Magma uit de aardmantel botst tegen de aardkorst aan en stroomt af naar de zijkanten (links en rechts). Het materiaal uit de aardmantel koelt nu af en zakt vervolgens weer omlaag naar de aardkern. 
Magma uit de aardmantel is afgekoeld en zakt weer naar beneden richting de aardkern. 
Magma uit de aardmantel is afgekoeld en zakt weer naar beneden richting de aardkern. 
Neem de tekening over en schrijf erbij wat bij de prikkers staat

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Aantekening
Convergente beweging: 
Platen bewegen naar elkaar toe
3 manieren:
  1. 2 continentale platen botsen: Plooiingsgebergte
  2. Een oceanische en continentale plaat botsen: Subductie
  3. 2 oceanische platen botsen: Subductie
Plooiing
Als 2 continentale platen botsen, gaan ze plooiien (oftewel kreukelen) Er onstaat een gebergte.
Gebergten zoals de Alpen ontstaan op deze manier. Er kunnen zware aardbevingen onstaan bij deze beweging.
Subductie
Bij subductie verdwijnt de zware oceanische plaat onder de lichtere continentale plaat. De oceanische plaat smelt wanneer deze weer in de mantel komt.
Bij deze beweging onstaan gebergten zoals de Andes. Deze beweging kan zware aardbevingen veroorzaken. Een ander kenmerk is dat er vulkanen ontstaan bij deze beweging.
Diepzeetrog
Een diepzeetrog is de plek waar de oceanische korst onder de continentale korst verdwijnt. 
Dit is een hele diepe plek in de oceaan. De diepste diepzeetrog is de Marianentrog, vlakbij Japan. Die trog is ongeveer 11 kilometer diep.

Slide 18 - Tekstslide

Subductie

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

Aantekening
Divergente beweging:
Platen bewegen uit elkaar
2 manieren:
  1. oceanische platen bewegen uit elkaar: Mid-Oceanische-Rug (MOR)
  2. continentale platen bewegen uit elkaar:
MOR
Bij een Mid-Oceanische-Rug bewegen 2 oceanische platen uit elkaar. Tussen die platen onstaat een ruimte (een spleet) Door die spleet komt magma uit de aarde. Dit is dus een soort vulkaan. (spleetvulkaan)
Wanneer de magma uit de aarde is stolt het snel omdat het onder water is en het daar koud is. 

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Aantekening
Transforme Beweging:
Platen bewegen langs elkaar.
2 platen schuiven langs elkaar, in horizontale richting.
Dit kunnen continentale of oceanische platen zijn.
Transform
Bij de transforme beweging schuiven 2 platen langs elkaar, in tegengestelde richting. Ze zakken niet onder elkaar. Bij deze beweging kunnen hele zware aardbevingen ontstaan. Een bekende breuklijn is de San Andreasbreuk in Californië. Ook onder Turkije ligt zo'n breuklijn, de Anatolische breuklijn

Slide 25 - Tekstslide

Convectiestromen
Vulkaan
Convergentie
Subductie
Divergentie
Diepzeetrog
Mid oceanische rug

Slide 26 - Sleepvraag

De platen waaruit de aardkorst opgebouwd is

Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Link

Bij welke beweging ontstaan de aardbevingen bij Japan?
A
Langs elkaar
B
Van elkaar af
C
Tegen elkaar aan

Slide 29 - Quizvraag

Waardoor kunnen de aardplaten bewegen?
A
Ze drijven op de buitenkern
B
Door de interne magmastromen
C
Door de botsende platen en diens gevolgen
D
Door subductie

Slide 30 - Quizvraag

Welke twee soorten platen botsen er in Japan?
A
Aardplaten
B
Aardplaat en een continentale plaat
C
Twee continentale platen
D
Een continentale tegen een oceanische plaat

Slide 31 - Quizvraag

Samengevat
aantekening
  • De Ring van Vuur is het gebied rond de Grote Oceaan waar veel aardbevingen en vulkanen voorkomen
  • Oorzaak: de aardkorst is voordurend in beweging onder invloed van convectiestromen.  De pacifische plaat verdwijnt langzaam onder de platen die daar omheen liggen.
  • Gevolg: hierdoor ontstaan aardbevingen en kunnen op zwakke plekken aardkorst vulkanen ontstaan.

Slide 32 - Tekstslide

Samengevat
aantekening
  • Ontstaan vulkanen rondom Japan:
  • De Pacifische plaat beweegt naar de Euraziatische en Filipijnse plaat toe en duikt daaronder. Dit komt omdat de oceanische  plaat zwaarder is dan de continentale plaat. Diep in de aarde smelt de plaat en verandert in magma. De gesmolten gesteente stijg naar het aardoppervlak en vormt daar vulkanen.

Slide 33 - Tekstslide

Samengevat
aantekening
  • Ontstaan troggen en aardbevingen rondom Japan:
  • Bij Japan schuiven twee oceanische platen (Filipijnse en Pacifische plaat) onder een continentale plaat. Dit heet subductie en er ontstaan daarbij diepe troggen in de oceaan. 
  • Deze bewegingen gaan schokgewijs en noemen we aardbevingen

Slide 34 - Tekstslide

Slide 35 - Video

0

Slide 36 - Video

0

Slide 37 - Video