1.4.2 Meer mensen krijgen inspraak

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Memo hm 2

H1 De tijd van burgers en stoommachines 

1.4.2 Meer mensen krijgen inspraak

Industriële revolutie

1750-1850

Een belangrijk keerpunt in de wereldgeschiedenis

Wat veranderde in de grondwet van 1848? Twee antwoorden zijn goed.

1. besturen werd de taak van de koning en de koning was verantwoordelijk
2. de koning benoemde de leden van het parlement
3. besturen werd de taak van ministers en de minister was verantwoordelijk
4. rijke burgers kozen de leden van het parlement

Uit welke huidige landen bestond het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden in 1815?

1. België, Köln, Nederland
2. Köln, Luxemburg, Nederland
3. België, Luxemburg, Nederland

Wat hoort bij een constitutionele monarchie?

1. absolutisme
2. dictatuur
3. macht van de koning wordt beperkt door de grondwet
4. macht van de koning wordt beperkt door de adel

Wat veranderde in de grondwet van 1848? Twee antwoorden zijn goed.

1. besturen werd de taak van de koning en de koning was verantwoordelijk
2. de koning benoemde de leden van het parlement
3. besturen werd de taak van ministers en de minister was verantwoordelijk
4. rijke burgers kozen de leden van het parlement

Wat hoort bij een parlementaire democratie? Twee antwoorden zijn goed.

1. de koning benoemde de leden van het parlement
2. de koning heeft minder macht dan het parlement
3. rijke burgers kozen de leden van het parlement
4. de koning heeft meer macht dan het parlement

Leerdoelen

Leerdoelen 1.4

6) Ik kan het leven van vrouwen in de 19e eeuw beschrijven.

7) Ik kan uitleggen wat sommige vrouwen aan de samenleving wilden veranderen en of dat lukte.

8) Ik kan beschrijven dat Nederland steeds democratischer werd.

Ik ken de begrippen en jaartallen uit deze (deel)paragraaf.

Emancipatie

Wat is emancipatie?

Toekenning van gelijke rechten aan mensen die ongelijk worden behandeld.

Twee bewegingen:

• socialisme (arbeiders)
• feminisme (vrouwen)

Feminisme

In de 19e eeuw werkten de meeste vrouwen, omdat ze arm waren. 

Rijke vrouwen werkten niet. 

Ongelijkheid tussen man en vrouw. Vrouwen waren niet gelijk voor de wet.

• De man was het hoofd van het gezin en mocht alle beslissingen alleen nemen.
• Getrouwde vrouwen mochten geen scheiding aanvragen en ook geen grote bedragen uitgeven. 
• Vrouwen mochten ook niet stemmen. 

Niet alleen de wet, maar ook de normen en waarden beperkten de vrouwen.

• Vrouwen hoorden voor het huishouden en de kinderen te zorgen. 
• Weinig vrouwen kregen de kans om een opleiding te volgen.
• Vrouwen die werkten, kregen minder betaald dan mannen.

Feminisme

1870  Feminisme = Beweging die opkomt voor de rechten en de positie van de vrouw.

Feministen wilden gelijke rechten voor vrouwen.

• Gelijk loon voor hetzelfde werk.
• Kans om door te leren.
• Vrouwenkiesrecht

1870-1920 Eerste feministische golf 

Emancipatiebeweging vooral gericht op het bereiken van het stemrecht van vrouwen.

Feminisme

Wilhelmina Drucker and Aletta Jacobs

1889 Vrije Vrouwen Vereniging (VVV)

1894 Vereniging voor Vrouwenkiesrecht (VVK)

Organiseerden lezingen en demonstraties.

Werkten samen met socialisten.

Algemeen kiesrecht

1848 Invoering censuskiesrecht

•  Alleen mannen (niet gespecificeerd in de grondwet)
• Specifiek vermogen/ inkomen (bourgeosie)

1887 Aanpassing kiesrecht

• Officieel beperkt tot alleen mannen
• Aanpassing stemrechtcriteria. Uitbreiding mannenkiesrecht. 1888 26% > 1897 50%

.

Algemeen kiesrecht

1917 Algemeen kiesrecht voor mannen

Alle mannen ontvingen:

• Actief kiesrecht (stemrecht)
  
• Passief kiesrecht (recht om gekozen te worden)
  

Alle vrouwen ontvingen:

• Passief kiesrecht (recht om gekozen te worden)
  

1919 Algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen. Vrouwen ontvingen nu ook actief kiesrecht (stemrecht).

Wat hoort niet bij de positie van de vrouw in de 19e eeuw?

1. mochten geen scheiding aanvragen
2. mochten geen grote bedragen uitgeven
3. mochten niet werken
4. verdienden minder dan mannen

Wat hoort wel bij de positie van de vrouw in de 19e eeuw?

1. grote bedragen uitgeven
2. meer verdienen dan mannen
3. studeren
4. niet mogen stemmen

Wat is de naam van de stroming die opkomt voor de rechten van vrouwen?

1. conservatisme
2. feminisme
3. liberalisme
4. socialisme

Leerdoelen

Leerdoelen 1.4

6) Ik kan het leven van vrouwen in de 19e eeuw beschrijven.

7) Ik kan uitleggen wat sommige vrouwen aan de samenleving wilden veranderen en of dat lukte.

8) Ik kan beschrijven dat Nederland steeds democratischer werd.

Ik ken de begrippen en jaartallen uit deze (deel)paragraaf.

Aan de slag

Wat? Zie whiteboard.

Hoe? Alleen 

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit? Dan bij je docent. 

Tijd? Tot het einde van de les. 

Klaar? Leer begrippen en jaartallen. Vraag docent.