5.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

5.4

Een kleurrijke samenleving

Programma van vandaag:

1. Eerste 5 minuten in stilte werken. Kijk elkaars werk na. Klaar? Dan begin je met het huiswerk van deze of volgende week.
   
2. Start 5.4 + leerdoelen.
3. De eerste Moskee en straattaal.
4. Controleren leerdoelen.

Regels voor stil werken

• Je werkt alleen.
  
• Je werkt in stilte.
  
• Bij vragen kom je naar voren.
  
• Is er storend gedrag of lawaai? Dan komt er één streep op het bord. Iedere streep = 2 minuut na de les blijven zitten.

5.4 Een kleurrijke samenleving.

1. Je kunt verklaren hoe Nederland een pluriforme samenleving werd.
2. Je kunt beschrijven hoe het onderwijs in de jaren zestig veranderde.
3. Je kunt de gevolgen van de veranderingen in het onderwijs beschrijven.

Straattaal

Waarom heet deze paragraaf 'een kleurrijke samenleving'?

Verhuizen naar Nederland

Vanaf de jaren vijftig kwamen verschillende groepen mensen naar Nederland om hier te wonen en te werken. Deze migranten kwamen om verschillende redenen naar Nederland. Nederland veranderde hierdoor na de Tweede Wereldoorlog in een pluriforme samenleving.

De eerste grote groep nieuwkomers

De eerste grote groep nieuwkomers kwam aan het begin van de jaren vijftig uit Indonesië. Dat land werd in 1949 onafhankelijk van Nederland. 

De Nederlanders en Indische Nederlanders die daar woonden, waren niet meer welkom in de nieuwe onafhankelijke staat. Zo'n 300.000 Indonesiërs kwamen in de jaren vijftig naar Nederland. 

Zij hadden in de jaren ervoor samengewerkt met de Nederlanders of hadden gediend in het KNIL, het koninklijk Nederlands-Indische leger. Per boot kwamen ze met hun gezinnen naar Nederland om hier een nieuw bestaan op te bouwen.

OORZAAK

GEVOLG

Indonesië wordt onafhankelijk

Er komen 300.000 Nederlanders terug naar Nederland

Gastarbeiders

Vanaf eind jaren vijftig kwamen er gastarbeiders vanuit het Middellandse Zeegebied naar Nederland. Eerst waren het vooral Italianen en Grieken, later ook arbeiders uit Turkije en Marokko. Deze arbeidersmigranten waren vooral mannen en kwamen naar Nederland omdat hier veel werk was waar arbeiders voor nodig waren. Dit kwam doordat het heel goed ging met de economie in Nederland. Ze werkten vaak in fabrieken en magazijnen. Deze banen waren beschikbaar omdat de vraag naar arbeiders veel groter was dan het aanbod, er waren gewoon niet genoeg mensen om al dit werk te doen.

Oorzaak: Er waren meer banen dan arbeiders in Nederland. Wat is gevolg?

pluriforme samenleving

De vraag naar arbeiders bleef groeien in de jaren zestig en zeventig, waardoor er steeds meer gastarbeiders naar Nederland toe kwamen. De meeste van deze gastarbeiders kwamen in deze jaren voornamelijk uit Turkije en Marokko. De gastarbeiders bleven steeds langer omdat er nog steeds werk voor ze was. Veel van deze gastarbeiders zijn in Nederland gebleven en lieten hun gezinnen overkomen om samen in Nederland een bestaan op te bouwen. Tegenwoordig komen er vaak gastarbeiders uit Oost-Europa, zoals uit Polen. In Europa is het nu makkelijk om te reizen en over de grens te werken.

Zet in de goede volgorde:

1

2

3

4

5

Nederland heeft maar banen dan arbeiders

Nederland haalt gastarbeiders op uit verschillende landen

Gastarbeiders mogen in Nederland blijven door het tekort aan arbeid

Gastarbeiders doen aan gezinshereniging

Er wonen nu meerdere bevolkingsgroepen in Nederland, Nederland is nu pluriform

Veranderd onderwijs

Door de groeiende economie was er steeds meer vraag naar extra arbeiders in de fabrieken. Er waren echter steeds minder Nederlandse mensen beschikbaar om als arbeider in de fabriek te werken. Dit tekort aan arbeiders was onder andere het gevolg van de Mammoetwet. In 1963 nam de Tweede Kamer een nieuwe onderwijswet aan. Omdat deze wet zo veel onderdelen bevatte werd die door een kamerlid vergeleken met een mammoet. In 1968 trad de wet in werking. Alle oude vormen van voortgezet onderwijs werden afgeschaft en vervangen door mavo (nu vmbo-tl), havo en vwo.

Veranderd onderwijs

Iedere laag gaf toegang tot vervolgonderwijs. Voor de mavo was dit het mbo, de havo gaf aansluiting op het hbo en het vwo gaf toegang tot de universiteit. Ook kon je opstromen tussen verschillende niveaus, bijvoorbeeld na 4 mavo door naar 4 havo. Daarmee stimuleerde de overheid Nederlanders om door te leren (OORZAAK). 

Mensen die zich verder ontwikkelden waren niet meer beschikbaar als arbeider in de fabriek (GEVOLG). Sinds 1968 is er een sterke toename van mensen die hebben doorgeleerd en dus bijvoorbeeld mbo-4 of de universiteit hebben afgerond.

Suriname

In 1975 werd ook Suriname onafhankelijk van Nederland. Toen de macht in het land werd overgedragen aan de nieuwe regering kregen de Surinamers de keuze om in Suriname te blijven of naar Nederland te verhuizen. Een deel van de Surinamers koos ervoor om naar Nederland te gaan om te wonen, studeren en te werken. In de jaren zeventig kwamen zo'n 200.000 inwoners van Suriname naar Nederland.

nos.nl

Oost-Europa

Vanaf de jaren negentig kwam een nieuw migratiestroom op gang; die van asielzoekers. In het begin kwamen veel Oost-Europese vluchtelingen naar Nederland. Zij kwamen uit gebieden waar oorlog was, zoals Joegoslavië. 

De afgelopen twintig jaar zien we ook uit andere oorlogsgebieden mensen naar Nederland komen, bijvoorbeeld uit Afghanistan, Syrië, Eritrea en Somalië.

Waarde

Oost-Europese arbeidsmigranten dragen voor miljarden bij aan de Nederlandse economie en zijn bovendien onmisbaar: ze doen werk waarvoor geen Nederlanders te vinden zijn. Nederland telde in 2016 ruim 370 duizend arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa. 

Ze werken in distributiecentra, als vrachtwagenchauffeurs, op het land, in de kassen, in de bouw, aan de lopende band, in de metaalindustrie. Ongeveer de helft van hen was uitzendkracht, veelal mensen die een paar maanden of jaren overkwamen naar Nederland.

5.4 Een kleurrijke samenleving.

1. Je kunt verklaren hoe Nederland een pluriforme samenleving werd.
2. Je kunt beschrijven hoe het onderwijs in de jaren zestig veranderde.
3. Je kunt de gevolgen van de veranderingen in het onderwijs beschrijven.

Nederland werd een pluriforme samenleving door:

1. Verschillende migrantenstromen
2. Surinaamse onafhankelijkheid
3. Het vrije reizen in Europa
4. De vrije markt

Welke onderwijswet zorgde voor verandering in Nederland?

1. Slurfwet
2. Mammoetwet
3. Olifantenwet

Welke OORZAAK hoort bij dit gevolg: Mensen die zich verder ontwikkelden waren niet meer beschikbaar als arbeider in de fabriek

1. Veel van deze gastarbeiders zijn in Nederland gebleven en lieten hun gezinnen overkomen om samen in Nederland een bestaan op te bouwen.
2. Je kon opstromen tussen verschillende niveaus, bijvoorbeeld na 4 mavo door naar 4 havo. Daarmee stimuleerde de overheid Nederlanders om door te leren