3B. Spanning tijdens de oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

          Welkom Mavo 3

Agenda voor vandaag

1. Terugblik bespreken huiswerk opdrachten.
2. Lesdoelen bespreken
3. Uitleg de Vietnamoorlog
4. Werkboekopdrachten maken
5. Filmfragmenten Apocalyps Now
   (volgende les)

De Koude Oorlog

3B. Vietnamoorlog

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je de begrippen dekolonisatie, dominotheorie, Vietnamoorlog, guerilla en Tonkin-Incident. (R)

• kun je herkennen en uitleggen wat de oorzaken gen gevolgen zijn van de Vietnamoorlog (T1)

• kun je uitleggen waarom de Vietnamoorlog voor de VS uitliep op een grote mislukking. (T2)

• kun je beoordelen of de Koude Oorlog wel echt 'koud' was. (I)

Wat weet jij eigenlijk
van de Vietnamoorlog?

Vietnamoorlog (1)

Frans-Vietnamese Oorlog 1945-1954

Strijd om onafhankelijkheid

Oorzaken

• Vietnam was een kolonie van Frankrijk: Frans Indochina

• Veroverd door Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog

• Ontstaan nationalisme bij de bevolking

Oorzaken

• Dekolonisatie onder leiding van de communistische Vietminh
  

• Fransen willen dit niet accepteren

• Vergeet dit ook niet: dekolonisatie zie je overal in Azië gebeuren. Zo wil India niet meer bij Engeland horen en Indonesië niet meer bij Nederland.

Gevolgen

• Fransen worden verslagen bij Dien Bien Phu (1954)

• Noord-Vietnam wordt communistisch en Zuid-Vietnam wordt kapitalistisch

• Grens ligt bij de 17e breedtegraad

• De Verenigde Staten steunen (in het geheim) Zuid-Vietnam

Dominotheorie

De Amerikaanse president Eisenhower beweerde, in 1954, dat de val van Indochina (tegenwoordig Vietnam), voor het communisme, als een rij dominostenen de val van Zuidoost-Azië zou meebrengen. Hij vond het zaak om in Vietnam alles op alles te zetten om een nederlaag te vermijden.

Vietnamoorlog (2)

Amerikanen in Vietnam 1957-1975

Amerikaanse steun aan Zuid-Vietnam

Doel: voorkomen dat Zuid-Vietnam onder de voet wordt gelopen door het communistische Noord-Vietnam

• Noord-Vietnam steunen communistische aanhangers in Zuid-Vietnam: Vietcong

• Er ontstaan een burgeroorlog in 1957
  

• Amerikanen steunen Zuid-Vietnam, eerst met 'adviseurs' en wapens, daarna met troepen (eind 1963: 16.000)
  

• CIA vermoordt leider van Zuid-Vietnam in 1963 en plaatst een stroman

Tonkin-incident

augustus 1963

'Aanslag' op het Amerikaanse marineschip Maddox door Noord-Vietnam

Gevolgen

• Amerikanen zien de aanslag als een oorlogsverklaring
  

• President Johnson krijgt carte blanche om het probleem op te lossen (lees: oorlogsverklaring)
  

• Operation Rolling Thunder

• Vergeet dit ook niet: in 1968 zijn er ongeveer 500.000 Amerikaanse soldaten in Vietnam

Video

Operation Rolling Thunder

0

Maar...waarom gaat het zo hopeloos mis in Vietnam?

Hoe verliep de oorlog?

• De Amerikanen vochten in een volstrekt onbekend jungle-gebied, terwijl de Vietnamezen dit gebied goed kenden
  

• Guerilla-oorlogsvoering: geen massale aanvallen, maar kleine, onverwachte aanvallen van de Vietcong
  

Hoe verliep de oorlog?

• De vijand bevond zich ook tussen de bondgenoten
  

• Waar is de vijand?! De Vietcong maakte gebruik van tunnels, ondergrondse bunkers en waren soms vrijwel onzichtbaar
  

Van kwaad tot erger: 

napalm en Agent Orange

De Verenigde Staten zetten alles in om de oorlog te winnen

Steeds meer protesten tegen de oorlog

• Er reizen veel journalisten mee met de soldaten
  

• De oorlog is vanuit de huiskamer te volgen op televisie en in de kranten
  

• Niet alleen de Vietnamezen, maar ook de eigen soldaten begaan vreselijke oorlogsmisdaden
  

• De frustraties van de soldaten zijn duidelijk te zien: "Wat doen we daar?!"

• Vergeet dit ook niet: de meeste protesten zijn in Amerika zelf, maar ook in Nederland wordt tegen de oorlog geprotesteerd.
  

De bekendste foto uit de Vietnamoorlog. Een naakt meisje, de negenjarige Kim Phuc,  is totaal in paniek na een luchtaanval met napalm. Naplam is een licht ontvlambaar benzine mengsel dat door de huid heen bijt. Op de volgende pagina kan je een link vinden die meer vertelt over het meisje Kim Phuc. 

LBJ! 

How many kids 

did you kill today?

Afloop van de oorlog

• Nixon, vanaf 1969 president, wil de oorlog beëindigen
  

• Zo min mogelijk gezichtsverlies voor de Amerikanen: Peace with Honour

• Vietnamisering: geef de oorlog terug aan de Vietnamezen
  

• Terugtrekking van de Amerikaanse troepen
  

• Vredesverdrag met Noord-Vietnam/Vietcong in Parijs (1973)
  

Gevolgen van de Vietnamoorlog

• Het Amerikaanse zelfvetrouwen heeft een enorme dreun gehad

• Veel Vietnamveteranen met posttraumatische stressstoornis, maar worden vooral als moordenaars gezien
  

• Enorme staatsschuld van de Verenigde Staten door de oorlogskosten

Gevolgen van de Vietnamoorlog

• De Vietnamoorlog had eigenlijk niet zoveel met de Koude Oorlog te maken, meer met Amerika's angst voor het communisme
  

• Vergeet dit ook niet: in 1975 valt Noord-Vietnam, Zuid-Vietnam binnen. Het land wordt in 1976 in zijn geheel communistisch
  

Personen

1. Dwight Eisenhower: president VS (1953-1961)
2. Nikita Chroesjstsjov: leider SU (1956-1964)
3. Fidel Castro: leider Cuba (1959-2008)
4. John Kennedy: president VS (1961-1963)
5. Lyndon Johnson: president VS (1963-1969)
6. Ho Chi Minh: leider Noord-Vietnam (1945-1969)
7. Richard Nixon: president VS (1969-1974)

Kunnen we na deze drie conflicten nog spreken over een Koude Oorlog?

Begrippen uit deze les

• dekolonisatie
• dominotheorie
• Vietnamoorlog
• guerilla
• Tonkin-Incident. 

Personen uit deze les

• Ho Chi Minh
• John Kennedy
• Lyndon Johnson
• Richard Nixon

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Praagse lente 

jan - aug 1968

• Alexander Dubcek als nieuwe leider Tsjechoslowakije 
• "communisme met een menselijk gezicht" => Gematigde koers 

Praagse lente 

jan - aug 1968

COMMUNISME MET EEN MENSELIJK GEZICHT

• geen terreur 
• geen censuur 
• geen onderdrukking 
• wel communistisch 

=> veel demonstraties en protestacties 

Praagse lente 

21 aug 1968

ONDERDRUKKEN OPSTAND DOOR LEGER WARSCHAUPACT OLV SU

• SU-leider Breznjev
• bang dat kritiek zou uitbreiden naar andere Oostbloklanden 
• Dubcek gevangen genomen en vervangen door strenge communist 
• protestacties van het volk onderdrukt