4.3 Massamoord (MEMO)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2,3

4.3 - Massamoord

Leervragen 4.3

1. Hoe leefden de Joodse mensen vóór de oorlog in Europa?
2. Wat gebeurde er met Joodse mensen in Nederland?
3. Hoe werden Joden en andere nazislachtoffers in de oorlog vermoord? 

Deel 1

Joden in Europa vóór de oorlog

Populatie Joden in Europa

In Oost-Europa (Polen en Rusland) waren Joden een grote minderheid (10% van de bevolking).

• Zij hielden veelal vast aan hun eigen cultuur

Joden in West-Europa waren een kleine minderheid en vielen minder op t.o.v. niet-Joodse landgenoten.

Opkomst Nazi-Duitsland

Joden werden steeds meer gediscrimineerd in Duitsland, met name door de nazi's.

• Neurenberger rassenwetten 1935
• Kristallnacht 1938

Aan het begin van WO2 werden in veroverde gebieden Joodse mensen vervolgd (en vermoord) door de SS.

• SS was begonnen als lijfwacht van belangrijke nazi's, maar hield zich tijdens WO2 bezig met het vermoorden van 'untermenschen'

Door propaganda, zoals in de afschuwelijke film De Eeuwige Jood of via hun eigen krant Der Stürmer...

...slagen de Nazi's erin, het Duitse volk te hersenspoelen: Joden moet je uitsluiten!

Fase 1

Pesten en vernederen

Deel 2

Jodenvervolging in Nederland

Deel 3

De moord op miljoenen

De Endlösung der Judenfrage

Nazi's wisten een lange tijd niet wat te doen met Joden; 

• Buitensluiten en gedwongen verhuizing tot 1939 (Madagaskar-plannen) 
• Opzetten van Ghetto's --> In veroverde gebieden, zoals Polen, werden Joden samengedreven in getto’s, afgesloten stadsdelen waar ze onder erbarmelijke omstandigheden leefden.
• De Endlösung (Eindoplossing) 1942: Vermorden Joodse volk. Doel: totale uitroeiing

Vooral in Oost-Europa moesten veel Joden in ghetto leven. Dit was een woonwijk die werd afgesloten van de rest van de stad, waar de Joden moesten leven.

In de ghetto's was het leven zwaar: er was te weinig woonruimte voor de 

duizenden joden die er moesten leven. Sommigen woonden met meerdere families in 1 kamer!

Een ander probleem in de ghetto's was de beperkte hoeveelheid voedsel.

Veel mensen stierven aan ondervoeding.

...zoals het neerslaan van een opstand in het ghetto van Warschau

Of omdat delen van het ghetto moeten worden ontruimd,

omdat Joden naar concentratiekampen moeten.

...zoals het neerslaan van opstanden in het ghetto.

...of als delen van het ghetto werden ontruimd, omdat de Joden naar concentratiekampen moesten.

Voor de Duitsers waren concentratiekampen veel 'overzichtelijker' 

en 'effectiever' om het 'Joodse probleem' op te lossen.

Waar in ghetto's nog manieren worden gevonden om te verstoppen 

voor de Duitsers, is dat in de kampen vrijwel onmogelijk.

Het vermoorden van Joden begint al vroeg in de oorlog, al gaat dit in eerste instantie nog niet via de gaskamers.

Veel executies gebeuren door de SS-Einsatzgruppen. De Joden werden neergeschoten of gruwelijk vermoord Dit gebeurde vooral in Oost-Europese landen achter het front.

Schieten bleek niet effectief

• Mentale schade bij soldaten
• Hoge kosten aan munitie 
• Daarom experimenten om sneller en effectiever te doden.

Zyklon B (gifgas)

Het was oorspronkelijk een bestrijdingsmiddel tegen ongedierte 

en bestond al vóór de oorlog. 

Met dit middel kon op grote schaal, Joden systematisch worden vermoord.

Ontdekking door Geallieerden 

Band of Brothers (Netflix)

...persoonlijke spullen van de Joden die zijn teruggevonden.

Al het bewijsmateriaal moet worden vernietigd:

kleding, foto's...lichamen. 

6.000.000...

6 jaar oorlog

=

1 miljoen joden per jaar

=

83.000 joden per maand

=

>2700 joden per dag

Let op: het systematisch uitroeien begon pas in 1942