Effectoren: klieren

• Fysiologie en anatomie
• Secundair onderwijs

De weg van prikkel tot reactie

Welk stelsel herken je?

1. het spierstelsel
2. het ademhalingsstelsel
3. het zenuwstelsel
4. het beenderstelsel

Welk stelsel herken je?

1. het beenderstelsel
2. het spierstelsel
3. het ademhalingsstelsel
4. het uitscheidingsstelsel

Welk stelsel herken je?

1. het spijsverteringsstelsel
2. het uitscheidingsstelsel
3. het transportstelsel
4. het ademhalingsstelsel

Welk stelsel herken je?

1. het hormonaal stelsel
2. het spierstelsel
3. het zenuwstelsel
4. het spijsverteringsstelsel

Welk stelsel herken je?

1. het uitscheidingsstelsel
2. het spijsverteringsstelsel
3. het mannelijke voortplantingsstelsel
4. het vrouwelijke voortplantingsstelsel

Welk stelsel herken je?

1. het uitscheidingsstelsel
2. het spijsverteringsstelsel
3. het hormonaal stelsel
4. het zenuwstelsel

Welk stelsel speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken in de puberteit?

1. het voortplantingsstelsel
2. het spijsverteringsstelsel
3. het ademhalingsstelsel
4. het uitscheidingsstelsel

Welke klieren maken de hormonen in het voortplantingsstelsel?

1. de eierstokken
2. de teelballen
3. de bijballen
4. de baarmoeder

Welke hormonen worden gemaakt door deze voortplantingsorganen?

1. oestrogeen
2. progesteron
3. adrenaline
4. testosteron

Klieren produceren uitsluitend hormonen.

1. juist
2. fout

Klieren zijn effectoren.

1. juist
2. fout

Hoofdstuk 1

Wat is het verschil tussen secretie en excretie? 

Secretie

* nuttige stoffen

* nog een rol te vervullen in het lichaam: 

      -> inwendig vb.: testosteron

      -> uitwendig vb.: talg

Excretie 

* schadelijke stoffen

* overtollige stoffen 

vb.: urine, zweet

p.179

Traanvocht uit de traanklier

1. secretie
2. excretie
3. nuttig
4. overtollig

galsap uit de lever

1. secretie
2. excretie
3. nuttig
4. overtollig

zweet uit de zweetklier in de huid

1. secretie
2. excretie
3. nuttig
4. overtollig

oestrogeen uit de eierstokken

1. secretie
2. excretie

adrenaline uit het bijniermerg

1. secretie
2. excretie

urine uit de nieren

1. secretie
2. excretie

Hoofdstuk 2

Wat is het verschil tussen exocriene en endocriene klieren? 

talgklier --> talg

talgklier

exocriene klier=

* klierblaasjes trosvormig    gegroepeerd

* afvoerbuis extern milieu

teelballen

endocriene klier = 

* kliercellen zonder afvoerbuis

* omgeven door haarvaten 

* product wordt afgegeven aan het bloed

* klierproduct is altijd een hormoon

Welk soort klier is de speekselklier? (product = speeksel)

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Welk soort klier is de eierstok? (product = oestrogeen, progesteron)

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Welk soort klier is de alvleesklier? (product = alvleessap, insuline, glucagon)

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Welke soort klier is de traanklier?
(product = traanvocht)

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Welke soort klier is de lever?
(product = galsap)

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Welke soort klier is de prostaatklier?
(product= sperma)

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Welke soort klier is de maagklier?
(product = maagsap)

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Welke soort klier is de teelbal?
(product = testosteron)

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Welke soort klier is de schildklier?
(product = schildklierhormoon)

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Welke soort klier is de hypofyse?

p.181-183

1. endocriene klier
2. exocriene klier

Hoofdstuk 3

Wat is de functie en werking van exocriene klieren? 

talgklier

klierproduct: talg

functie: huid soepel houden + bescherming tegen uitdroging

nuttig = secretie

p.184

alvleesklier 

klierproduct: alvleessap 

functie: vertering van koolhydraten, eiwitten en vetten

nuttig = secretie

p.184

zweetklier

klierproduct: zweet

functie: afgifte zout en water

overtollig = excretie

p.184

speekselklier

klierproduct: speeksel

functie: vertering koolhydraten

nuttig = secretie

p.185

traanklier

klierproduct: traanvocht

functie: bevochtigen en reinigen van het oog

nuttig = secretie

p.185

melkklier

klierproduct: moedermelk

functie: voeding baby

nuttig = secretie

p.185

BESLUIT

exocriene klieren: 

* secretie: sijsvertering, verzorging lichaam

* excretie: verwijderen schadelijke en overtollige stoffen

Hoofdstuk 4

Wat is de functie en werking van endocriene klieren? 

groeihormoon

ACTH

adrenocorticotrope hormonen

--> bijnierschors

--> hormoon cortisol

--> regeling stofwisseling

Hoofdstuk 5

Wat is het werkingsprincipe van hormonen?