Poëzie 1h/v 3.1 rijm en rijmschema

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Studiewijzer - Les 3.1

Individueel: 10 minuten

• Lezen in Broergeheim  

Klassikaal: 10 min.

• LessonUp over soorten rijm 

Individueel: 15 min.

• Werkblad soorten rijm

Klassikaal: 10 min. 

• LessonUp rijmschema 

Individueel: 15 min. 

• Werkblad rijmschema en eindopdracht 

Lesdoel(en): 

Aan het einde van deze les...

• ...heb je geleerd wat beginrijm, eindrijm, volrijm en halfrijm is.
• ... kun je het rijmschema van een gedicht bepalen.

10 minuten lezen 

Poëzie 

• In week 2.1 en 2.2 leer je over poëzie.

• Je doet mee met de LessonUps en maakt oefeningen. 

• Uiteindelijk lever je een zelfgeschreven gedicht dat past bij het portret dat je bij BV hebt gemaakt. 

• Hier krijg je een aftekening en beoordeling voor.  

• We maken een dichtbundel van de hele klas

Studiewijzer - Les 3.1

Individueel: 10 minuten

• Lezen in Broergeheim  

Klassikaal: 10 min.

• LessonUp over soorten rijm 

Individueel: 15 min.

• Werkblad soorten rijm

Klassikaal: 10 min. 

• LessonUp rijmschema

Individueel: 15 min. 

• Werkblad rijmschema en eindopdracht  

Lesdoel(en): 

Aan het einde van deze les...

• ...heb je geleerd wat beginrijm, eindrijm, volrijm en alliteratie is.
• ...kun je het rijmschema van een gedicht bepalen.

Je kunt rijm beschrijven op basis van de plaats in de regel

Beginrijm:

     Er dreven eendjes op de vijver 
     Ze bleven nog een tijdje 

Eindrijm 

     Sint zat te denken
     Wat hij jou zou schenken 

 

Wat voor soort rijm?


Ik zag de nieuwe brug. Twee overzijden
Die elkaar vroeger schenen te vermijden

1. Beginrijm
2. Eindrijm

Je kunt rijm ook beschrijven op basis van klank

Volrijm --> klinkers én medeklinkers rijmen 

slopen - lopen - verkopen 

     

Halfrijm:

Klinkerrijm 

over hete kolen
hoor je niet te lopen 

Medeklinkerrijm --> alliteratie

Keurige keukens koop je bij de Keukenkampioen 

Liesje leerde Lotje lopen langs de lange Lindelaan 

Wals
Walsen, walsen, wilde walsen,
Walsen door de wervelwind,
Waar de wolken waken, waken,
Walsen zonder winst of wind.

1. Volrijm
2. klinkerrijm
3. medeklinkerrijm (alliteratie)

De Nacht
De nacht is stil, de lucht is zwaar,
De sterren flikkeren ver en klaar.
De bomen ruisen zacht en traag,
De maan straalt wit in de nacht als haag

1. Volrijm
2. klinkerrijm
3. medeklinkerrijm (alliteratie)

Werkblad rijm 

1. Lees de gedichten

2. Ga op zoek naar verschillende soorten rijm 

Tip: Werk met kleur om het rijmen aan te geven

Bijvoorbeeld: Blauw = volrijm, Geel  = alliteratie 

Uitleg nogmaals op bladzijde 3 

Gedichten die rijmen hebben verschillende rijmschema's

Die geef je aan met letters (AABBCC)

Herinnering aan Holland

Denkend aan Holland zie ik brede rivieren, (A)

Traag door oneindig laagland gaan, (B)

Rijen ondenkbaar ijle populieren, (A)

Als hoge pluimen aan de einder staan. (B)

Verschillende rijmschema's

Gepaard rijm AABB    

Gekruist rijm  ABAB 

Omarmend rijm ABBA

Gebroken rijm ABCB of ABAC 

Tegenwoordig heb je veel gedichten zonder eindrijm. Dat noem je vrije vers 

Het rijmschema van gedicht 1 heet:

1. Gepaard rijm
2. Gekruist rijm
3. Gebroken rijm
4. Vrije vers

Het rijmschema van gedicht 2 is:

1. AABB
2. ABAC
3. ABCB
4. ABAA

Het rijmschema van gedicht 3 heet:

1. Gepaard rijm
2. Gekruist rijm
3. Gebroken rijm
4. Vrije vers

Het rijmschema van gedicht 4 heet:

1. Gepaard rijm
2. Vrije vers
3. Gekruist rijm
4. gebroken rijm

Het rijmschema van gedicht 5 is:

1. AABB
2. ABAB
3. ABCB
4. ABCA

Eindopdracht 

Nocturne

De sterren zijn met veel, vanavond.

Grote ogen in de nacht:

een meisje zwiert haar rok tot bloemen

op een dansfeest aan de gracht.

Een jongen wankelt door de stad.

Zijn benen slepen uit de maat.

De stoep ligt slordig langs de straat.

Hij heeft zijn flessen leeggedacht.

Hij is zijn mooiste woorden kwijt

en niemand die zijn pijn begrijpt;

zij danst met sterren in het haar

en hij - een slechte goochelaar

die stram naar vallend herfstblad grijpt

en briefjes post aan de oneindigheid.

EINDOPDRACHT
Probeer dit gedicht zo nauwkeurig mogelijk te analyseren op basis van rijm en rijmschema. TIP: Gebruik kleuren voor de verschillende soorten rijm!

Klaar? Lezen in Broergeheim!

Lesdoelen: Ik heb geleerd wat voor soorten rijm er zijn en ik kan rijmschema's herkennen.

Geef aan op een schaal van 1 tot 10.
0 = Ik snap er helemaal niets van...
10 = Ik snap het helemaal!

Lesdoel: 

• Aan het einde van de les heb je geleerd welke soorten personages er zijn.

Lesdoel: 

• Aan het einde van de les heb je geleerd aan welke elementen je moet denken bij het schrijven van een kerst- of winterverhaal.

010

Laat met een emoji weten
wat je van deze les vond:

😒🙁😐🙂😃