1.4 Veelzijdige natuur

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Hoofdstuk 1: Natuurlijk Brazilië 

Terugblik  klimaten in Brazilië 

Terugblik opdracht 1.1 t/m 1.3

Domino

• Maak de domino compleet
• Het moet 1 cirkel worden 
• Wie heeft de cirkel als eerste correct? 

Vandaag

• Uitleg 1.4
  
  
•  Examentraining 
  

Uitleg 1.4 Veelzijdige natuur 

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Langs de vlakke en lage Atlantische kust in het noordoosten van Brazilië komt dicht tropisch bos voor dat zich heeft aangepast aan zout water. De bomen en struiken die hier groeien, noem je mangroven. Mangroven staan met hun wortels in ondiep zout water of op stukken land met zoute grond dat bij vloed overstroomt (figuur 1.24). De wortels steken een stuk boven de grond of het water uit. Tussen de wortels onder water vinden veel vissen, krabben en andere zeedieren beschutting om te leven en zich voort te planten. Mangroven hebben warm zeewater nodig en niet al te veel golfslag.

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• kenmerken matchen met de verschillende natuurlandschappen in Brazilië
• de landschappen matchen met de klimaten.
• uitleggen wat de samenhang is tussen het klimaat en de kenmerken van de grote stroomgebieden

      

Uitleg 1.4 Veelzijdige natuur

Maak aantekeningen in je schrift! 

Het grote plaatje

Zes landschappen:

1. tropisch regenwoud
2. mangroven
3. cerrado
4. llanos
5. caatinga
6. pantanal (moeras) 

Tropische regenwouden

• Rond amazonebekken
• Selva 
•  Grote biodiversiteit 

Mangroven

• Tropisch bos rond de kust
• Wortels kunnen tegen zout water

Savanne

• In tropische gebieden met een droge tijd
• Drie soorten: Cerrado, llanos en caatinga 

Cerrado

• Boomsavanne 
• Mix van bomen en struikjes. 
• In droge tijd = bleke, bruine kleur gras
• In natte tijd = grone, frisse bladeren   

Llanos

• grassavanne
• heel af en toe een boom 
• Vooral in Venezuela en Colombia (en dus noord Brazilië)

Caatinga

• doornstruiksavanne
• droger, steppe-achtig
• doornstruike, grassen, af en toe boom, cactussen. 

Pantanal 

• moeras
• in regentijd staat het onder water
• veel rivieren 

Alles op een rijtje

Tropisch regenwoud

Dicht, ondoordringbaar bos in de warme, vochtige tropen. 

Heet ook selva.

llanos

Grassavanne met soms wat bomen. Zie ook savanne

Caatinga

Droge, steppeachtige savanne in het noordoosten van Brazilië met doornachtige struiken.

Pantanal

Langs de grens met Bolivia en Paraguay ligt een bijzonder moerasgebied: de Pantanal. Het is een gebied met bomen, struiken en grassen, dat in de regentijd grotendeels onder water staat

Mangrove

Bos langs modderige tropische en subtropische kusten, in zoutmoerassen en slibrijke rivierdelta’s. Heet ook vloedbos.

Cerrado

Savanne in Brazilië met een mix van bomen, struiken en grassen.

Amazone

Stroomgebied

het gebied dat zijn water via een rivier afvoert

Stroomstelsel

het geheel van de hoofdstroom en de zijtakken van een rivier

Regiem en debiet

Regiem =  schommeling van de waterafvoer door een rivier
Debiet = hoeveelheid water die per tijdseenheid door een bepaald punt in de rivier stroomt

Amazone

• Overvloed zoet water in groot gedeelte Brazilië
• Hydro electriciteit 
• kan goed in gebieden
  met veel reliëf 

Is iedereen daar happy mee?

Tropische bodem

Zijn niet vruchtbaar;

• dunne humuslaag doordat planten direct alle mineralen opnemen
• door neerslag veel uitspoeling
• rode kleur = veel ijzer en aluminium

- Latosol

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Intensieve veeteelt

Akkerbouw

Extensieve veeteelt

Fruit

Bananen

Examentraining (1)

• Maak groepjes van 4
• Rode team maakt samen examenopdracht A
• Gele team maakt samen examenopdracht B

Eisen:
- schrijf formele antwoorden (alsof het een toets is)

- schrijf netjes en leesbaar 

Examentraining (2)

• Rode team geeft antwoorden aan team geel
  en andersom
• Probeer de antwoorden aan te vullen 
  en/of te verbeteren 

Eisen:
- schrijf formele antwoorden (alsof het een toets is)

- schrijf netjes en leesbaar 

Examentraining bespreken

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

klimaat

ITCZ

neerslag

wind

drukgebied

ecosysteem

bodem

biodiversiteit

savanne

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• kenmerken matchen met de verschillende natuurlandschappen in Brazilië
• de landschappen matchen met de klimaten.
• uitleggen wat de samenhang is tussen het klimaat en de kenmerken van de grote stroomgebieden

      

Bij welk landschap horen deze kenmerken: tropisch bos, zout water

Bij welk landschap horen deze kenmerken: type savanne met doornstruiken en cactussen

Welk klimaat en landschap zijn tropisch, maar hebben een droge tijd.

Waarom heeft de Amazone het grootste stroomgebied?

Tot volgende week!