H5 PTA 5 Tijd, perspectief en significantie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom in de geschiedenisles!

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• (her)ken je kenmerkende aspecten en kan je deze koppelen aan bekende en onbekende gebeurtenissen en personen
• (her)ken je de examenvaardigheid betekenis geven aan en oordelen over het verleden en kan je deze aan de hand van historische voorbeelden toepassen. 
• Begrijp je dat een ordening in tijd en het aanwijzen van continuïteit en verandering een interpretatie van het verleden is. 

Wat weet jij nog over de Holocaust?

www.netflix.com

Film: Sobibor (2019) 

Welk gedeelte: 01:00 tot 12:25

Vooraf:

Wat verwacht je te gaan zien in dit filmfragment?

Notuleer tijdens het kijken van het speelfragment:

1. De emoties die je voelt bij het kijken van het fragment
2. De sfeer die de beelden volgens jou oproepen

Na afloop:
Verwachtte je de scènes die je hebt gezien?

Na afloop:
Wat vond je de meest schokkende scène van dit fragment en waarom?

Na afloop:
Heeft het bekijken van dit fragment jouw interpretatie van de holocaust veranderd?
Zo niet: waarom niet?
Indien wel: waarom wel?

Voor de instructie:
Veel historische films krijgen kritiek over het feit dat zij historische onjuistheden bevatten of de werkelijkheid 'dramatiseren'.
Wat denk jij: is deze film gedramatiseerd of heeft de maker getracht de ware historische gebeurtenissen weer te geven?

Na afloop:
Wat denk jij dat het doel van de maker van de film is geweest? Heeft de maker dit doel volgens jou bereikt?

We hebben nu gekeken naar onder andere beeldmateriaal uit de kampen en geluisterd naar een interview van Jules Schelvis, overlevende van kamp Sobibor.

Nogmaals:
Wat denk jij: is deze film gedramatiseerd of heeft de maker getracht de ware historische gebeurtenissen weer te geven?

duitslandinstituut.nl

De begrippen Neurenberger wetten, Kristallnacht, Endlösung, wannsee conferentie & Einsatzgruppen passen allemaal bij het kenmerkende aspect "Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden".

kies twee begrippen en leg uit hoe zij passen bij het kenmerkende aspect.

Leg in je eigen woorden uit wat significantie is.

Leg in je eigen woorden uit wat historische significantie is.

Uitspraak: Historische significante gebeurtenissen staan vast en zijn voor iedereen hetzelfde.

1. Waar
2. Niet waar

historische significant?

1. Veroorzaakte de persoon of gebeurtenis grote veranderingen voor veel personen? Over een langere periode? 

2. Kan je aan de hand van de persoon of gebeurtenis iets zeggen over het verleden of bepalen dat het invloed heeft op het heden (wereld van nu)?  

Wat vindt jij de meest significante gebeurtenis uit de periode 1918-1945 en waarom?

Wat vindt jij de meest significante persoon uit de periode 1918-1945 en waarom?

Oefenen met significantie en tijd uit de periode 1918-1945 (HC Duitsland 2.1)

Wat: 

1) De chronologische volgorde van gebeurtenissen bepalen

2) Diamant sleepvraag met als onderwerp: Wat is de belangrijkste gebeurtenis uit de periode 1918-1945? Vul je diamant ook op het uitgeprinte schema. 

3) Daarna: beargumenteren keuzes en vergelijken met buren

Hoe lang: 30 minuten

Klaar?

Verder met de twee kleine diamanten en toetsvragen

Zet de gebeurtenissen uit 1918-1945 in de juiste volgorde

1919

1924

1929

27 februari 1933

23 maart 1933

1935

1938

1939

1940

1941

23 januari 1942

1942-1943

6 juni 1944

6 & 9 augustus 1945

Slag om Stalingrad

De Beurskrach 

aanval op Pearl Harbor

aanname machtigingswet 

Bombardement Rotterdam

Atoomaanvallen op Japan 

De conferentie van München

Duitse invasie van Polen

Uitvoeren Dawesplan

D-day

Wannsee-confernentie 

Neurenberger-wetten 

Verdrag van Versailles 

De Rijksdagbrand

Slag om Stalingrad

De Beurskrach\

Aanval op Pearl Harbor

Aanname machtigingswet

Wat is de belangrijkste gebeurtenis uit de periode 1918-1945? 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Slag om Stalingrad

De Beurskrach 

aanval op Pearl Harbor

aanname machtigingswet 

Bombardement Rotterdam

Atoomaanvallen op Japan 

De conferentie van München

Duitse invasie van Polen

Uitvoeren Dawesplan

D-day

Wannsee-confernentie 

Neurenberger-wetten 

Verdrag van Versailles 

De Rijksdagbrand

Slag om Stalingrad

De Beurskrach\

Aanval op Pearl Harbor

Aanname machtigingswet

Plek 1: welke gebeurtenis en waarom?

Plekken 2 & 3: welke gebeurtenissen en waarom?

Plek 9: welke gebeurtenis en waarom?

Plekken 4 & 5 & 6: welke gebeurtenissen en waarom?

Plekken 7 & 8: welke gebeurtenissen en waarom?

1. Kijk naar het schema bij je buurman/buurvrouw:
2. Zoek verschillen in keuze van gebeurtenis & plek in de rangorde.
3. Leg aan elkaar uit waarom jullie verschillende keuzes hebben. Schrijf jullie bevindingen op.

Deel 2: Oefenen met significantie en tijd uit de periode 1918-1945

Wat: 

1) bekende situatie: Welke gebeurtenis uit 1918-1945 heeft de meeste invloed gehad op het verloop van de Tweede Wereldoorlog 

2) onbekende situatie: Diamant: Welke gebeurtenis uit 1918-1945 heeft de meeste invloed gehad op het verloop van de Koude Oorlog? 

3) persoon: Diamant: Welke gebeurtenis uit 1918-1945 heeft het meeste invloed gehad op het leven van Jules Schelvis?

Hoe lang: 15 minuten

Klaar?

Aan de slag met de toetsvraag

Welke gebeurtenis uit 1918-1945 heeft de meeste invloed gehad op het verloop van de Tweede Wereldoorlog? 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Slag om Stalingrad

De Beurskrach 

aanval op Pearl Harbor

aanname machtigingswet 

Bombardement Rotterdam

Atoomaanvallen op Japan 

De conferentie van München

Duitse invasie van Polen

Uitvoeren Dawesplan

D-day

Wannsee-confernentie 

Neurenberger-wetten 

Verdrag van Versailles 

De Rijksdagbrand

Slag om Stalingrad

De Beurskrach\

Aanval op Pearl Harbor

Aanname machtigingswet

1. Kijk naar het schema bij je buurman/buurvrouw:
2. Zoek verschillen in keuze van gebeurtenis & plek in de rangorde.
3. Leg aan elkaar uit waarom jullie verschillende keuzes hebben. Schrijf jullie bevindingen op.

Welke gebeurtenis uit 1918-1945 heeft de meeste invloed gehad op het verloop van de Koude Oorlog?  

1

2

3

4

Slag om Stalingrad

De Beurskrach 

aanval op Pearl Harbor

aanname machtigingswet 

Bombardement Rotterdam

Atoomaanvallen op Japan 

De conferentie van München

Duitse invasie van Polen

Uitvoeren Dawesplan

D-day

Wannsee-confernentie 

Neurenberger-wetten 

Verdrag van Versailles 

De Rijksdagbrand

Slag om Stalingrad

De Beurskrach\

Aanval op Pearl Harbor

Aanname machtigingswet

1. Kijk naar het schema bij je buurman/buurvrouw:
2. Zoek verschillen in keuze van gebeurtenis & plek in de rangorde.
3. Leg aan elkaar uit waarom jullie verschillende keuzes hebben. Schrijf jullie bevindingen op.

Welke gebeurtenis uit 1918-1945 heeft de meeste invloed gehad op het leven van Jules Schelvis?  

1

2

3

4

Slag om Stalingrad

De Beurskrach 

aanval op Pearl Harbor

aanname machtigingswet 

Bombardement Rotterdam

Atoomaanvallen op Japan 

De conferentie van München

Duitse invasie van Polen

Uitvoeren Dawesplan

D-day

Wannsee-confernentie 

Neurenberger-wetten 

Verdrag van Versailles 

De Rijksdagbrand

Slag om Stalingrad

De Beurskrach\

Aanval op Pearl Harbor

Aanname machtigingswet

1. Kijk naar het schema bij je buurman/buurvrouw:
2. Zoek verschillen in keuze van gebeurtenis & plek in de rangorde.
3. Leg aan elkaar uit waarom jullie verschillende keuzes hebben. Schrijf jullie bevindingen op.

Deel 3: context vergroten
Jullie krijgen de taak om de diamant uit te breiden en te kijken naar heel tijdvak 9 en niet alleen naar gebeurtenissen uit HC Duitsland 2.1: 1918-1945.
Zijn er nog gebeurtenissen uit tijdvak 9 (1900-1950) die jullie zouden toevoegen? Verandert jullie schema bij deel 1 hierdoor?

Conclusie: hoe bepaal je historische significantie?

Conclusie: Van welke factoren is historische significantie van afhankelijk?

Examenvraag:
Historici zijn het niet eens over het beginpunt van de Koude Oorlog. Drie mogelijke beginpunten zijn:
1 de Russische Revolutie
2 de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki
3 de afkondiging van de Trumandoctrine.

Geef voor de keuze van ieder mogelijk beginpunt een argument.

De Trumandoctrine: uitgangspunt in buitenlands beleid vanaf 1947 van President Truman dat elk Europees land dat zich bedreigd voelde door het communisme, kon rekenen op Amerikaanse steun. 

Overal waar de Sovjet-Unie druk uitoefende, zou Amerika tegendruk geven. Dat kon op verschillende manieren zoals met geld, propaganda of militaire kracht. 

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• (her)ken je kenmerkende aspecten en kan je deze koppelen aan bekende en onbekende gebeurtenissen en personen
• (her)ken je de examenvaardigheid betekenis geven aan en oordelen over het verleden en kan je deze aan de hand van historische voorbeelden toepassen. 
• Begrijp je dat een ordening in tijd en het aanwijzen van continuïteit en verandering een interpretatie van het verleden is. 

Nabespreken

Fijne dag!