Les 6: bloemen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Les 6: bloemen

Inhoud

-Herhalingsopgaven

-Extra uitleg

-Opgave bloemen

-Filmpjes

Leerdoelen

• Je kunt de delen van een bloem benoemen met hun kenmerken en functies. 

Een leraar vraagt twee leerlingen een functie van de stengels van een plant te noemen.
Arjan zegt dat de stengels dienen om de plant in de grond vast te zetten.
Brenda zegt dat de stengels planten rechtop houden.

1. geen van beide
2. alleen Arjan heeft gelijk
3. alleen Brenda heeft gelijk
4. Arjan en Brenda hebben allebei gelijk

Hoe komen kruidachtige planten aan stevige stengels?

In een stengel lopen lange dunne buisjes. Dit noemen we de ...

Wat is de functie van het vatenstelsel in een plant?

1. de plant rechtop houden
2. stevigheid geven aan een plant
3. voedingstoffen vervoeren in de plant

In welke delen van een plant komen vaten voor?

Kies de antwoorden die passen in de tekst.

De bananenboom in de afbeelding is een 1... plant. Dit zie je aan de 2... .

1. 1. houtachtige, 2. bladeren
2. 1. houtachtige plant, 2. stengel
3. 1. kruidachtige, 2. bladeren
4. 1. kruidachtige, 2. stengel

Wat is geen functie van de stengel?

1. Water vervoeren naar de wortels
2. Dragen van bladeren en bloemen
3. Reservevoedsel vervoeren naar de knoppen
4. Voedingsstoffen vervoeren naar de wortels

Geef de naam van onderdeel 1 en 5

Bloemen

De meeste mensen vinden bloemen mooi en gebruiken ze als versiering. Ook worden veel bloemen cadeau gedaan. Daardoor zijn er veel bloemenwinkels en ook op de markt worden veel bloemen verkocht. 

Bloemen zijn organen van planten. De functie van bloemen is voortplanten.

Bloemen

Ook in de natuur kom je veel bloemen tegen, bijvoorbeeld die van de witte dovenetel (zie afbeelding links). Witte dovenetels groeien veel langs wegen. Ze lijken een beetje op brandnetels, maar dovenetels 'prikken' niet. 

De bloem van een witte dovenetel bestaat uit een wit gedeelte en een groen gedeelte. Het witte gedeelte heet de bloemkroon. Het groene gedeelte heet de bloemkelk. In de bloem zitten de voortplantingsorganen, de meeldraden en de stamper. Een bloem van een witte dovenetel heeft vier meeldraden en een stamper (zie afbeelding midden).

In een uitgegroeide bloem van een witte dovenetel zijn in de bloemkelk vier vruchtjes te zien (zie afbeelding rechts).  

De bouw en functie van bloemen

In de afbeelding op slide 15 is een bloem schematisch getekend.  De bloemkelk bestaat uit kelkbladeren. Deze zijn meestal groen. Bij sommige planten zitten de kelkbladeren aan elkaar vast. Dat heeft vergroeid. Bij andere planten zitten de kelkbladeren los van elkaar. Als de bloem nog in de knop zit, beschermt de bloemkelk de rest van de bloem tegen uitdroging en kou. Als de bloem opengaat, vallen bij sommige bloemen de kelkbladeren direct af. Bij andere bloemen blijven kelkbladeren langer zitten.

De bloemkroon bestaat uit kroonbladeren. Bij veel planten zijn de kroonbladeren groot en opvallend gekleurd (zie afbeelding links). Ze dienen dan voor het aanlokken van insecten. Bij andere planten zijn de kroonbladeren klein en groen (bijvoorbeeld bij grassen). Bij deze planten valt het nauwelijks op dat ze bloemen hebben (zie afbeelding rechts). Net als de kelkbladeren kunnen ook de kroonbladeren vergroeid zijn of los van elkaar zitten. 

De bouw en functie van bloemen

Meeldraden zijn de mannelijke voortplantingsorganen van een plant. Een meeldraad bestaat uit een helmdraad en een helmknop (zie afbeelding op slide 15). De helmknop bestaat uit helmhokjes. In de helmhokjes ontstaat stuifmeel. Stuifmeel wordt ook wel pollen genoemd. Stuifmeel bestaat uit heel kleine korrels: de stuifmeelkorrels. Stuifmeelkorrels zijn de mannelijke geslachtscellen van een plant. Als de helmknopjes openspringen, komen de stuifmeelkorrels vrij.

Stampers zijn vrouwelijke voortplantingsorganen van een plant. Bij veel plantensoorten hebben de bloemen maar een stamper. Bij andere plantensoorten hebben de bloemen meerdere stampers. Een stamper bestaat uit een stempel, een stijl en een vruchtbeginsel. Er zijn ook stampers met meerdere stempels, stampers zonder stijl en stampers met meerdere stijlen. In het vruchtbeginsel bevinden zich een of meer zaadbeginsels. In ieder zaadbeginsel ontstaat één eicel. Een eicel is een vrouwelijke geslachtscel. In elke eicel zit een kern. Ook stuifmeelkorrels hebben een kern. 

Nectar

De witte dovenetel en veel andere bloemen vormen nectar. Nectar is een zoet sap dat insecten aanlokt. Bijen verzamelen nectar en maken er honing van voor hun jongen (de larven). 

Veel mensen vinden honing lekker: er zijn allerlei producten te koop die met honing zijn gemaakt.

Verder lezen

Lees nog eens over bloemen via deze link:

https://maken.wikiwijs.nl/87623#!page-2543983

Veel bloemen hebben een groen deel en een gekleurd deel.
Wat is de functie van bloemen?

De bloemkelk is meestal 1. gekleurd/groen en de bloemkroon is meestal 2. gekleurd/groen .

1. 1. groen, 2. groen
2. 1. gekleurd, 2. gekleurd
3. 1. groen, 2. gekleurd
4. 1. gekleurd, 2. groen

Wat is de functie van de bloemkelk?

Beschermen de kelkbladeren de bloem alleen in de knop of ook als de bloem open is? Leg je antwoord uit.

De bloemkelk is groen door bladgroenkorrels.
Welk voordeel heeft dit voor de plant?

Wat is de functie van een grote, opvallende bloemkroon?

Vindt in de kroonbladeren fotosynthese plaats? Leg je antwoord uit.

In de afbeelding zie je een schematische tekening van een bloem.

Zet de namen bij de genummerde delen.

De meeldraden zijn de 1. mannelijke/vrouwelijke voortplantingsorganen en de stampers zijn de 2. mannelijke/vrouwelijke voortplantingsorganen van een plant.

1. 1. mannelijke, 2. vrouwelijke
2. 1. vrouwelijke, 2. mannelijke

Sleep de woorden naar de juiste plaats in de zin.

De mannelijke geslachtscellen van een plant heten ............  . Ze worden gevormd in ................. die zich bevinden in de ............... .

Een vrouwelijke geslachtscel heet een ................. . Deze wordt gevormd in een ................. dat zich bevindt in het ............... .

eicel

helmhokjes

vruchtbeginsel

stuifmeelkorrels

helmknop

zaadbeginsel

Een ander woord voor stuifmeel is ...

De bloemen van een courgetteplant zijn óf mannelijk óf vrouwelijk. De mannelijke bloemen hebben alleen meeldraden, de vrouwelijke alleen een stamper. Het vruchtbeginsel is een deel van de stamper.

Welke is de vrouwelijke bloem: de linker of de rechter bloem? Leg je antwoord uit.

Produceren beide bloemen stuifmeel? Leg je antwoord uit.

Gebruik deze tekst bij slide 33 t/m 37

Lees de tekst ‘Bloemen die gaan slapen’.
Leg uit dat paardenbloemen juist ’s nachts dicht zijn.

Lees de tekst ‘Bloemen die gaan slapen’.
De bloem wordt beschermd tegen kou.
Welke delen van de bloem moeten worden beschermd? Leg in je antwoord uit waarom juist deze delen belangrijk zijn voor een plant.

Lees de tekst ‘Bloemen die gaan slapen’.
Bloemen die in het voorjaar bloeien, noem je voorjaarsbloemen. De paardenbloem is hier een voorbeeld van.

Leg uit dat vooral voorjaarsbloemen ’s avonds hun bloemen zullen sluiten.

Lees de tekst ‘Bloemen die gaan slapen’.
Wat zijn ‘bloemdekbladeren’?

1. kelkbladeren
2. kroonbladeren
3. meeldraden
4. stampers

Lees de tekst ‘Bloemen die gaan slapen’.
Leg uit hoe een sterke groei aan de binnenkant van de ‘bloemdekbladeren’ zorgt voor het opengaan van de bloem.

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Schrijf 2 dingen op die je deze les geleerd hebt.