Zinsontleden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Zinsontleding

Nederlands

De zin: 

Manuel leende mij gisteren zijn pen. 

Zinsontleding

PV = 

Zinsdelen =

Wwg = 

Ow = 

Lv = 

Mv = 

Bwb =

Zet de begrippen onder elkaar met de betekenis en de vraag erachter: 

Zinsontleding

PV = Persoonsvorm
Getalproef, tijdproef, 

Zinsdelen = delen vd zin.

Wwg = Werkwoordelijk gezegde
Alle werkwoorden in de zin. 

Ow = Onderwerp

Wie/wat + wwg (handeling).

Lv = Lijdend voorwerp

Wat/wie + wwg + ow. 

Mv = Meewerkend voorwerp
Aan wie/ voor wie + wwg + ow + lv

Bwb = Bijwoordelijke bepaling (rest)

3 werkwoords-

vormen

• Persoonsvorm 

• Voltooid deelwoord

• Infinitief

3 werkwoords-

vormen

• Persoonsvorm:

Getalproef en tijdproef. 

• Voltooid deelwoord:

wordt aangegeven dat iets al gebeurd is.

• Infinitief:
  

het hele werkwoord zoals je het in het woordenboek vindt. Er is nog niets mee gebeurd. 

Wat is de persoonsvorm?
'Waarom wandelt Kees de avondvierdaagse?'

1. Waarom
2. Er is geen persoonsvorm.
3. wandelt

Wat is de persoonsvorm?
'In zijn broek heeft Tsjerk een scheur.'

1. zijn
2. Tsjerk
3. heeft
4. Er is geen persoonsvorm.

Wat is de persoonsvorm?
'Kees is vandaag tot 14:05 naar school geweest.'

1. vandaag
2. school
3. is
4. geweest

Eerst de PV vinden en dan de zin in zinsdelen verdelen.

Een zinsdeel kan een woord, maar ook een groepje woorden zijn .

Ieder 'stukje' van de zin dat je voor de PV kunt plaatsen is een apart zinsdeel.

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin? 'Achmed wil graag een zoen geven aan Yael.'

1. 3
2. 5
3. 4
4. 6

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?
'De fiets van mijn broer stond in de schuur van mijn ouders.'

1. 2
2. 4
3. 3
4. 5

Wat is volgens jou het werkwoordelijk gezegde?

Werkwoordelijk gezegde

• Alle werkwoorden uit de zin
• Dus: persoonsvorm + andere werkwoorden uit de zin
• Het werkwoordelijk gezegde doet iets. 

Wat is volgens jou het naamwoordelijk gezegde?

Het naamwoordelijk gezegde

Bestaat uit een werkwoord en een naamwoordelijk deel. 

 zijn, worden, heten, blijven, schijnen, lijken, blijken, dunken en voorkomen.

Het werd een groot succes. → werd een groot succes

De juf schijnt leuk te zijn. → schijnt leuk te zijn 

https://www.youtube.com/watch?v=fv94WnSAyBg

Zinsdelen:  onderwerp

Ne deze les weet je hoe je deze zinsdelen vindt.

Leg uit wat het onderwerp is en hoe je het kan vinden.

Onderwerp

Zinnen bestaan uit zinsdelen. 

Het onderwerp hoort bij de persoonsvorm. 

Wie/wat + wwg (handeling)?

Leg nu in je eigen woorden uit wat het lijdend voorwerp is.

Lijdend voorwerp

Wie/wat + onderwerp + gezegde?

Wat is het lijdend voorwerp?
'De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.'

1. De jongens
2. sneeuwballen
3. het schoolplein
4. Er is geen lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. Peter
2. gisteren
3. zijn scooterrijbewijs
4. Er is geen lijdend voorwerp

Zinsdelen: meewerkend voorwerp

Na deze les kun je het meewerkend voorwerp vinden

Meewerkend voorwerp

Aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp en lijdend voorwerp

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

1. Zoek eerst de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp. 

2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Wat is het meewerkend voorwerp?
'De jongen schrijft een liefdesbrief aan zijn vriendin.'

1. De jongen
2. een liefdesbrief
3. aan zijn vriendin
4. Er is geen meewerkend voorwerp