Kinderarbeid & Twentse textiel

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 5-8

Waar gaat deze les over?

We gaan het hebben over kinderarbeid in (Enschedese) textielfabrieken. 

Textielfabriek

• Van garen worden stoffen en textiel gemaakt, hier kan je kleding van maken.
• Enschede was een hele grote textiel stad. 
• Dit gebeurde in de textielfabriek.

Textielfabriek

• Vroeger werd kleding met de hand gemaakt. Dit duurde erg lang. 
• Later kwamen er nieuwe weefmachines, deze deden alles veel sneller.
• De machines waren groot en erg gevaarlijk

Wat zou er gevaarlijk zijn aan zo'n weefmachine?

Gevaarlijk

• Er ging wel eens wat stuk of de garen van de machine waren op en moesten vervangen worden. 
• Je moest dan met je hand tussen de machine om dat te repareren. 
• Dit gebeurde soms zelfs terwijl de machine nog draaide! 
• Hiervoor gebruikten ze kleine kinderhandjes. 

De handen van volwassenen waren veel te groot om erbij te komen, daarom hadden de fabrieken kinderen in dienst die dat soort taken deden. 

Gevaarlijk

• Ook voor kinderen was dit gevaarlijk. 
• Ze moesten vaak 6 uur achter elkaar in de fabrieken staan, soms zelfs in de geknielde houding. 
• Als je niet goed oppaste zat je vast en kon je zo een vinger verliezen. 

Gevaarlijk

Kinderen moesten soms wel 12 uur werken per dag! Ook moesten ze zich steeds concentreren omdat ze gevaarlijk werk deden. Om ze een beetje bij de les te houden kregen ze geen energydrink maar iets anders...

Wat kregen de kinderen tegen vermoeidheid?

1. Koffie
2. Borrel
3. Suikers
4. Druiven

Waarom denk je dat de kinderen werden gebruikt om te werken in de fabrieken?

Waarom kinderen?

Volwassen arbeiders verdienden maar 12 stuivers dag (60 cent). 

Kinderen moesten het inkomen aanvullen.

Kinderen verdienden minder, namelijk 7 stuivers per dag. (35 cent)

Waarom kinderen?

Sommige taken konden dus ook beter door kinderen uitgevoerd worden, en ze waren nog eens goedkoper ook!

Kinderarbeid

Vroeger was het heel gewoon dat een kind van 7 of 8 jaar al aan het werk was. In Twente was dit in de Textielfabrieken of bij je ouders op de boerderij.

Leerplicht of recht op onderwijs bestond nog niet.

Een jongen werkt op de boerderij van zijn ouders op Stroinkslanden.

Afschaffen kinderarbeid

• Samuel van houten bedacht in 1874 het kinderwetje van van Houten.
• Dit geldt niet meteen vanaf 1874
• Alle kinderen van  6-12 jaar moeten vanaf 1901 verplicht naar school. 

Textiel in Enschede

In Enschede waren dus ook grote textielfabrieken waar kinderen werkten. 

We gaan nu kijken naar de drie grootsten, misschien ken jij er wel één!

1. Gebroeders Jannink,

Haaksbergerstraat

Toen, textielfabriek

Nu, appartementen

2. Textielfabriek Menko,

Roombeek

Toen, Spinnerij Roombeek

Nu, de Museumfabriek

3. Textielfabriek van Heek,

Noorderhagen aan de spoorlijn

Ken je de naam van Heek misschien? Zo ja, waarvan?

Toen, textielfabriek

Nu, woningen

Van Heek

Wist je dat?

- Het Van-Heekplein in Enschede is vernoemd naar de textielfamilie.

Deze video is gemaakt in 1940. Je ziet in de volgende video hoe er werd gewerkt in de fabrieken. Denk je dat je ook kinderen gaat zien? En waarom?

Bestaan er nog steeds textielfabrieken?

1. Ja
2. Nee

Bestaat er nu ook nog kinderarbeid? Zo ja, waar kan je dat zien?

Je kent de labels misschien wel: Made in China, of Made in India. Tegenwoordig halen de meeste grote bedrijven hun kleding uit Azië, waar mensen nog steeds voor een laag loon in een textielfabriek veel te lang moeten werken, ook kinderen.. Bekende bedrijven die hier kleding laten maken zijn C&A en Primark.

Opdracht

Je gaat demonstreren omdat je het niet eens bent met de kinderarbeid, hiervoor ga je een poster tekenen. Zorg ervoor dat je duidelijk kan zien waar de poster voor is. 

Voorwaarden

- Je maakt de tekening op A4

- Voor deze poster mag je gebruik maken van plaatjes op het internet, als je wat anders doet op je Chromebook is hij weg!

- Begin eerst schetsend en alleen met grijs, later ga je pas alles inkleuren. 

- Als je tekening een verhaal heeft, schrijf je dat achterop!

- Je tekent met je fluisterstem, je mag zachtjes overleggen met je buurman of buurvrouw.