Koude Oorlog - oorzaken + blokkade van Berlijn

De Koude Oorlog

Periode 1900-1950

1 / 33
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4

In deze les zitten 33 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 2 videos.

Onderdelen in deze les

De Koude Oorlog

Periode 1900-1950

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de Koude Oorlog ontstond.

Slide 2 - Tekstslide

Wat is dat nu eigenlijk: een 'koude' oorlog?
En wat zijn de kenmerken?

Slide 3 - Tekstslide

Kenmerken (1)
  • Koude/kille relatie tussen V.S. en S.U. (Sovjet-Unie)

  • Geen echte oorlog tussen beide landen

  • Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten

  • Grote spanningen en angst in de wereld

Slide 4 - Tekstslide

Kenmerken (2)
  • Beide landen hebben veel kernwapens

  • Er ontstaat een wapenwedloop

  • Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem


  • Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden (invloedssfeer)

Slide 5 - Tekstslide

Sovjet-Unie

  • Dictatuur

  • Communisme

  • Onderdrukking

  • Gelijkheid, maar niet altijd.....

Slide 6 - Tekstslide

Verenigde Staten

  • Democratie

  • Kapitalisme

  • Vrijheid

  • Verschillen (arm/rijk, blank/zwart)

Slide 7 - Tekstslide

Verdeling van Duitsland
  • Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig

  • Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten

  • Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld

  • Reizen tussen bezettingszones is geen probleem

  • Vergeet dit ook niet: Berlijn ligt in de bezettingszone van de Sovjet-Unie

Slide 8 - Tekstslide

Invloedssferen

  • Verdeling van Europa:

  • Gebied dat jij hebt veroverd op de Duitsers, daar heb jij invloed

  • Jij mag bepalen wat in dat gebied gebeurt (economie, politiek)

  • Vergeet dit ook niet: De ander mag niet ingrijpen in dat gebied, ook al zie je er van alles gebeuren waarmee je het niet eens bent.

Slide 9 - Tekstslide

rood = Sovjet - Unie

Oranje = satellietstaten
Satellietstaten: een keten van bevriende staten die bij (Westerse) agressie de eerste klap opvangen.

Slide 10 - Tekstslide

Helder plan, 
maar waarom gaat het mis?

Slide 11 - Tekstslide

Begin van de Koude Oorlog (vanaf 1945)

  • Geen gezamelijke vijand meer: Hitler is verslagen

  • Andere spelers: Churchill en Roosevelt zijn er niet meer bij (Potsdam, juli 1945)

  • Stalin krijgt steeds meer communistische invloed in delen van Oost-Europa (expansiedrift)

  • De VS hebben een atoombom (angst bij de SU en begin van de wapenwedloop)
Attlee (opvolger van Churchill)
Truman (opvolger van Roosevelt)
Conferentie van Potsdam

Slide 12 - Tekstslide

De Grote Drie van Potsdam waren: Stalin, Roosevelt en Churchill
A
Dit klopt
B
Dit klopt niet

Slide 13 - Quizvraag

Gevolgen

  • Er wordt niet meer gepraat

  • Steeds minder vertrouwen tussen de landen

  • Geen oplossing voor Duitsland en Berlijn

  • Ontstaan van twee machtsblokken in Europa

  • De grens van deze twee blokken loopt dwars door Duitsland (en Europa)

Slide 14 - Tekstslide

Rode lijn =
ijzeren gordijn

(scheidingslijn tussen het communistische oostblok en het kapitalistische westen)

Slide 15 - Tekstslide

Amerikaanse buitenlandse politiek na 1945

  • Beschermen van vrijheid en democratie (Trumanleer)

  • Voorkomen dat meer landen communistisch worden (Containmentpolitiek)

  • Actief helpen bij de wederopbouw van Europa (Marshallplan)

  • Vergeet dit ook niet: met het Marshallplan wilden de Amerikanen ook voorkomen dat Europa voor het communisme zou kiezen.

Slide 16 - Tekstslide

Samenvatting oorzaken Koude Oorlog:

Indirecte oorzaken:
  • Er was al een lange vijandelijkheid tussen V.S. en S.U. (bv. terugtrekking bondgenootschap W.O. I van S.U.)
  • wezenlijk verschil tussen de verschillende economische systemen. (kapitalisme vs. communisme)

Slide 17 - Tekstslide

Directe oorzaken:
  • S.U. was geschrokken dat V.S. atoomwapens had en wilde ook atoomwapens produceren.
  • Uitbreiding invloedssfeer Stalin (in Oost-Europa)
  • Trumanleer (containmentpolitiek wordt hierin geformuleerd) 
  • Marshallplan

Slide 18 - Tekstslide


De Blokkade van Berlijn
mei 1948 - juni 1949

Slide 19 - Tekstslide

Wat is er hand?
  • Ruzie over Berlijn loopt hoog op

  • Stalin wil West-Berlijn toevoegen aan de Sovjet-zone

  • Westelijke bezettingszones steeds meer één gebied

  • Directe aanleiding: invoering van de D-Mark in westelijke bezettingszones

Slide 20 - Tekstslide

Wat gebeurt er?
  • Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn

  • Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

  • Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide



Slide 24 - Tekstslide

Video: Berlijn en de Koude Oorlog
fragment: De Blokkade van Berlijn

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Video

Oprichting van de Navo
  • Opgericht in april 1949

  • Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (Engels: NATO)

  • Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

  • De NAVO bestaat nog steeds

Slide 27 - Tekstslide

Oprichting West-Duitsland (BRD - Bundesrepublik Deutschland) 
en 
Oost-Duitsland (DDR - Deutsche Democratische Republik)
mei (BRD) en oktober (DDR) 1949
BRD was oorspronkelijk tijdelijk maar toen Oost-Duitsland reageerde met de oprichting van de DDR was de verdeling compleet en definitief.  

Slide 28 - Tekstslide

Leven in de BRD
  • Hoofdstad Bonn
  • Stabiele democratie : Bondskanselier Adenauer 
  • Geen lid NAVO (wel steun) > pas in 1955 
  •  Marshallhulp
  • Wirtschaftswunder 

Slide 29 - Tekstslide

Wirtschaftswunder 

Slide 30 - Tekstslide

Leven in de DDR
  • Hoofdstad Oost Berlijn 
  • Communistisch 
  • Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED) 
  • Warschaupact 
  •  Zware herstelbetalingen, onteigening + planeconomie
  • Gratis onderwijs & gezondheidzorg, lage huur. 
  • Vervolging > Stasi 

Slide 31 - Tekstslide

Typisch DDR

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Video